Τελικά, πόσο θα είναι το ΑΕΠ του 2022;

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στις 7 Μαρτίου 2023 ανακοίνωσε την πρώτη εκτίμηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για το έτος 2022, η οποία, όπως ορθώς τονίζει, έχει υπολογιστεί από το άθροισμα των αντίστοιχων αποτελεσμάτων των τριμήνων του έτους 2022 (μη εποχικά διορθωμένων) όπως έχουν προκύψει μετά την ενσωμάτωση ενημερωμένων στοιχείων από τις πηγές.

Ωστόσο, αυτή η πρώτη εκτίμηση στηρίζεται σε πρώτη, δεύτερη και τρίτη διαφορετικές σχεδόν εκτιμήσεις για τα αποτελέσματα βασικών συνιστωσών που διαμορφώνουν το ΑΕΠ των προηγούμενων τριμήνων του 2022, οι οποίες προκαλούν εύλογα ερωτήματα όχι τόσο για την τελική αποτύπωση των βασικών οικονομικών όσο για την ορθολογική οικονομική – δημοσιονομική πολιτική που πρέπει να εφαρμόζεται. Διότι, στην οικονομία, όταν οι παραδοχές κατά την κατάρτιση των κρατικών προϋπολογισμών είναι σαθρές, οι προβλέψεις ή οι εκτιμήσεις για την ικανοποιητική εξέλιξη βασικών εθνικών λογαριασμών είναι επισφαλείς, όπως προκύπτει από τις σημαντικές αποκλίσεις που παρατηρούνται επί δεκαετίες μεταξύ στόχων και πραγματοποιήσεων.

Η Moody’s αναβαθμίζει σε θετικό το outlook της ελληνικής οικονομίας – Διατηρεί το Ba3

Απλώς αναφέρω, για παράδειγμα, ότι, σύμφωνα με την εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ το 2022 σε όρους όγκου ανήλθε σε 192,1 δισ. ευρώ έναντι 181,3 δισ. ευρώ το 2021 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,9%. Κι όμως, στον κρατικό προϋπολογισμό του 2021, προβλέπεται ότι το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί το 2021 στα 171,9 δις. ευρώ, στον κρατικό προϋπολογισμό του 2022 εκτιμάται ότι για τον ίδιο χρόνο (το 2021) το ΑΕΠ θα αν έλθει στα 177,6 δις. ευρώ και στην ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ στις 7 Μαρτίου 2023 ότι θα διαμορφωθεί στα 181,3 δις. ευρώ. Δηλαδή, για το ίδιο έτος υπάρχουν τρεις προβλέψεις και εκτιμήσεις με διαφορά περίπου δέκα δις. ευρώ!

Η ίδια διαπίστωση ισχύει ακόμα πιο «προκλητική» και για το 2022 και, κατά πάσα πιθανότητα, ακόμα προκλητικότερη για το προεκλογικό έτος 2023, καθώς η αρχική πρόβλεψη για το ΑΕΠ το 2022 ήταν τα 187,3 δις. Ευρώ. Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023, αναγράφεται η «θηριώδης» εκτίμηση για … 210,2 δις. ευρώ, ενώ στην ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑ για το ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου του 2022 αναγράφεται ως ΑΕΠ 192,1 δις. Ευρώ, καταλείποντας ένα χάσμα έως … 13 δις. Ευρώ!

Πολλές νέες διαφορετικές εκτιμήσεις και σε όλα σχεδόν τα τρίμηνα του 2022

Αλλά, αυτές οι αποκλίσεις μεταξύ προβλέψεων και πραγματοποιήσεων στους κρατικούς προϋπολογισμούς, παρατηρούνται και στις αντίστοιχες ανά τρίμηνο ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑ για το ΑΕΠ, από τις οποίες κατάρτισα τον παρατιθέμενο πίνακα.

Ούτε η Πυθία ξέρει πια για το ΑΕΠ του 2022!

Η μόνιμη πια διαπίστωση ότι οι σαθρές βάσεις καταγραφής βασικών οικονομικών στοιχείων, τα οποία διαμορφώνουν κατά κανόνα το ΑΕΠ, οδηγούν σε αντίστοιχες επισφαλείς προβλέψεις και εκτιμήσεις για την τελική του έκβαση, καταδεικνύεται και από τον ορυμαγδό συνεχών αναθεωρήσεων επί τα χείρω ή επί τα βελτίω ή αντιφασκόντων ντόπιων και διεθνών οργανισμών για το ΑΕΠ του 2022, ιδιαίτερα μετά την «κόπωση», όπως χαρακτηρίσθηκε η εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης 2,8% το τρίτο τρίμηνο. Τότε, η «κόπωση» αυτή δικαιολογήθηκε από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα ότι «επηρεάστηκε ανασταλτικά από το σημαντικά αυξημένο επίπεδο των επιδοτήσεων επί των προϊόντων που αφορούν στην ενέργεια, αντισταθμίζοντας σε μεγάλο βαθμό την αύξηση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας»!

Ωστόσο, στην ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ (7/3/23) για το τέταρτο τρίμηνο εκ θαύματος το 2,8% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο «μεταμορφώθηκε» σε … 4,4%! Τις ίδιες σχεδόν μεταμορφώσεις υπέστησαν και οι συνιστώσεις (παράγοντες), όπως ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση, επενδύσεις, εξαγωγές και εισαγωγές, που διαμόρφωσαν αυτή την επί τα βελτίω εξέλιξη.

Τότε, ο γράφων με άρθρα στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» και το «Βήμα», με στοιχεία κατέδειξα ότι ΟΛΕΣ (χωρίς καμιάν εξαίρεση!) οι προβλέψεις, ως συνήθως, ΟΛΩΝ, δηλαδή κυβερνήσεων, Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ, Τράπεζας της Ελλάδος, ξένων τραπεζών και εγχώριων ερευνητικών οργανισμών για την οικονομική μεγέθυνση κατά το τρίτο τρίμηνο θα είναι όχι μόνο επισφαλείς, αλλά και πόρρω απέχουσες από τις προηγούμενες πρώτη ή δεύτερη ή Τρίτη … εκτιμήσεις! Υπενθυμίζω ότι αυτές προβλέψεις οργανισμών, τραπεζών και Οίκων Αξιολόγησης για χαμηλότερη ή υψηλότερη αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ , όχι μόνο μεταβάλλονταν συνεχώς, αλλά παρουσίαζαν και μιαν σημαντική απόκλιση από μήνα σε μήνα και μεταξύ τους (μεταξύ 3,5% και… 10% για το 2022!)

Έτσι, με βάση τη σημαντική «κόπωση» 2,8% (που τώρα έγινε… 4,4%) και το 7,1 % και 7,9% το δεύτερο και το πρώτο τρίμηνο αντίστοιχα) που παρουσίασε το τρίτο τρίμηνο του 2022 ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, για να προσεγγισθεί η πρόβλεψη τουλάχιστον της κυβέρνησης για αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,6% (έναντι πρόβλεψης για 5,3% του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού για το 2023) κατάρτισα δικό μου πίνακα, από τον οποίο προέκυπτε ότι θα πρέπει το τέταρτο τρίμηνο να ανακάμψει ξανά η οικονομική δραστηριότητα και να εξασφαλιστεί ένας ρυθμός αύξησης τουλάχιστον κατά 5,5!

Όμως, όπως σημείωνα, για να επιτευχθεί αυτός ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας το τέταρτο τρίμηνο, θα πρέπει οι παράγοντες ή οι συνιστώσες που τον διαμορφώνουν να είναι καλύτερες σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο. Η ταπεινότητά μου εκτιμούσε ότι το τέταρτο τρίμηνο πρέπει:

• Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη να παρουσιάσει αύξηση τουλάχιστον κατά 4%, έναντι 3,6% το τρίτο τρίμηνο, για να εξασφαλιστεί μια συμβολή κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες (η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώθηκε από την τελευταία ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, η οποία εκτιμά 4,2%!)
• Οι επενδύσεις να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 14%, έναντι 7,7% το τρίτο τρίμηνο (η νέα εκτίμηση ανεβάζει την αύξηση των επενδύσεων στο 8,3%!) με μια συμβολή κατά 3,0 ποσοστιαίες μονάδες.
• Το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών (εξαγωγές μείον εισαγωγές) να είναι μηδενικό! Δηλαδή, να μην παρουσιασθεί το φαινόμενο του προηγούμενου τριμήνου κατά το οποίο ο ρυθμός μεταβολής των εισαγωγών ήταν υψηλότερος εκείνου των εξαγωγών, δηλαδή ήταν αρνητικό το ισοζύγιο αυτό.

Όμως, οι εξελίξεις στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών το τέταρτο τρίμηνο είναι αρνητικό, δηλαδή έχει αρνητικό αλγεβρικό άθροισμα (εκτιμώ ότι η συμβολή των εξαγωγών είναι -1,5 ποσοστιαία μονάδα και η συμβολή των καλπαζουσών σε αύξηση εισαγωγών είναι -2,5 ποσοστιαίες μονάδες.

Κι όμως, το ΑΕΠ εμφανίζεται να παρουσιάζει το τέταρτο τρίμηνο του 2022 αύξηση κατά 5,2%. Πρόκειται για εκτίμηση, η οποία δεν στηρίζεται τουλάχιστον ακόμα και από τις νέα εκτιμήσεις βασικών μεγεθών για το προηγούμενα τρίμηνα, αλλά και το τέταρτο τρίμηνο…