Η κοινωνία θέλει δημόσια αγαθά

Υπό κανονικές συνθήκες μια κυβέρνηση που ετοιμαζόταν σε λίγες μέρες να ανακοινώσει την προσφυγή στις κάλπες, δεν θα άνοιγε θέμα ιδιωτικοποίησης του νερού.

Όμως, παρ’ όλα αυτά ήρθε ένα νομοσχέδιο που – όσο καλόπιστος και εάν είναι κάποιος – όντως φαινόταν να ανοίγει το δρόμο ώστε στο μέλλον να μιλάμε για ιδιωτικοποίηση και του νερού.

Γιατί όπως γράφτηκε πολλές φορές αυτές τις μέρες οι ρυθμιστικές αρχές δεν είναι απλώς για να εποπτεύουν ή να επιβλέπουν. Είναι και για να εξασφαλίζουν ότι συγκεκριμένες αγορές – π.χ. η ενέργεια – λειτουργούν εύρυθμα και με κανόνες.

Η κυβέρνηση στη συνέχεια προσπάθησε να καθησυχάσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ότι δεν είναι στις προθέσεις της η ιδιωτικοποίηση του νερού. Ότι συμμορφώνεται πλήρως με τις αποφάσεις του ΣτΕ που επιμένουν ότι το νερό πρέπει να προσφέρεται από δημόσιες επιχειρήσεις, που είναι υπό τον άμεσο έλεγχο του κράτους. Ότι κατά βάση η νέα ρυθμιστική αρχή ως προς τα ύδατα δεν θα έχει αρμοδιότητες που σχετίζονται με αντιμετώπιση της ύδρευσης ως εμπορεύματος στην αγορά.

Παρ’ όλα αυτά, οι αντιδράσεις συνέχισαν να υπάρχουν και αρκετοί φορείς εξέφρασαν την ανησυχία τους, ότι «στο βάθος του δρόμου», η νέα ρυθμιστική αρχή μπορεί να συνδυαστεί με βήματα προς την ιδιωτικοποίηση.

Φάνηκε αυτό και από τη μαζικότητα των κινητοποιήσεων που υπήρξαν γύρω από το θέμα του νερού.

Γιατί αυτό που βγαίνει εδώ δεν είναι απλώς μια αντανάκλαση ενός υπαρκτού κλίματος δυσπιστίας απέναντι στην κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα.

Αυτό που βγαίνει είναι κάτι πιο βαθύ: είναι η αντίληψη ότι ορισμένα αγαθά πρέπει να είναι δημόσια, γιατί έχουν να κάνουν με την ίδια τη ζωή.

Και γι’ αυτόν τον λόγο δεν μπορούν να είναι τυπικά εμπορεύματα, ή να αντιμετωπίζονται ως πεδία κερδοφορίας.

Αυτή η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση έρχεται σε σύγκρουση με τη λογική ότι οι αγορές μπορούν να λύσουν όλα μας τα προβλήματα.

Και υπογραμμίζει ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας επιμένει ότι χρειάζεται να διατηρηθεί ένας σημαντικός ρόλος του κράτους, ακριβώς επειδή αυτό μπορεί να εγγυηθεί τον δημόσιο χαρακτήρα ορισμένων αγαθών.

Αυτό προφανώς δεν αφορά μόνο το νερό. Αφορά εξίσου την παιδεία και την υγεία. Αφορά την αξιοπρεπή διαβίωση.

Αυτή η επιμονή, που διαψεύδει τους κάθε λογής «ευαγγελιστές της αγοράς», δεν είναι μόνο ελληνική. Τη συναντάμε διεθνώς. Και βλέπουμε πώς τροφοδοτεί μαζικά κινήματα και ενίοτε κοινωνικές εκρήξεις.

Και αυτό καλό είναι να μην το ξεχνάνε οι κυβερνώντες όλων των αποχρώσεων. Γιατί όταν περνούν την «κόκκινη γραμμή», τότε έχουν την κοινωνία απέναντι.