Ραφαέλ ντελ Πίνο: ο δισεκατομμυριούχος εργολάβος δρόμων δέχεται ράπισμα από την Ισπανία

Το 1981 ο Ραφαέλ ντελ Πίνο στάλθηκε στις ερήμους της Λιβύης επί Μουάμερ Καντάφι για να βοηθήσει τη Ferrovial, τον όμιλο υποδομής του πατέρα του, να κατασκευάσει 700 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων – μια δοκιμή των ικανοτήτων του σε μια από τις πιο δύσκολες αγορές της ισπανικής εταιρείας.

Ο νεαρός μηχανικός πέρασε το τεστ και μετά από τέσσερις δεκαετίες είναι πρόεδρος της εταιρείας. Όμως το πιο εχθρικό περιβάλλον που αντιμετωπίζει σήμερα είναι στην Ισπανία.

Η απόφαση του δισεκατομμυριούχου να μεταφέρει τα κεντρικά γραφεία της Ferrovial από τη Μαδρίτη στην Ολλανδία, με σκοπό να ανοίξει το δρόμο για δημόσια εγγραφή στη Νέα Υόρκη, έχει εξοργίσει την ισπανική κυβέρνηση.

Ο 64χρονος Ντελ Πίνο κατηγορήθηκε ότι διαπόμπευσε την Ισπανία, απέφυγε φόρους και για αχαριστία επειδή εγκατέλειψε την χώρα της οποίας τα έργα οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών με δημόσια χρηματοδότηση ήταν το θεμέλιο της ευημερίας της Ferrovial.

Πιο δηκτικά από όλα ήταν τα λόγια του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ. «Υπάρχουν πολλοί επιχειρηματίες που είναι αφοσιωμένοι στη χώρα τους», είπε. «Αυτό δεν συμβαίνει με τον Ντελ Πίνο».

Το αφεντικό της Ferrovial αιφνιδιάστηκε από την έντονη αντίδραση αυτόν τον μήνα και προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον Σάντσεθ, σύμφωνα με ένα άτομο στον περίγυρο του Ντελ Πίνο, αλλά η προσπάθειά του απορρίφθηκε.

Η έκπληξή του υποδηλώνει πολιτική αφέλεια. Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος τόνισε ότι ήταν μεγάλο λάθος να μην πει στον πρωθυπουργό ότι έπετο η ανακοίνωση. Ο Ντελ Πίνο απέτυχε επίσης να δει ότι η κίνηση της Ferrovial θα άγγιζε ευαίσθητες χορδές, καταδεικνύοντας το παράδοξο της αριστερής κυβέρνησης, η οποία προσελκύει ξένους επενδυτές ενώ αποξενώνει ορισμένες εγχώριες εταιρείες με απροσδόκητους φόρους και κατηγορίες για απληστία.

Αν και ο Ντελ Πίνο βρίσκεται υπό πίεση, «είναι εξαιρετικά ορθολογικό άτομο — τείνει να είναι απαθής», σύμφωνα με τον Αλμπέρτο Τερόλ, επιχειρηματία που τον γνώριζε ως πελάτη και ως μέλος εμπορικών ενώσεων. Άλλο άτομο που συνάντησε για πρώτη φορά τον Ντελ Πίνο τη δεκαετία του 1990 τον περιγράφει ως «ψυχρό» που δεν έχει τάση να θυμώνει.

Το μερίδιο 20% που κατέχει στη Ferrovial αξίζει 4 δισ. ευρώ, καθιστώντας τον Ντελ Πίνο τον τρίτο πλουσιότερο άνθρωπο της Ισπανίας, αλλά αποφεύγει τα φώτα της δημοσιότητας.

Αυτό που τον κάνει να νιώθει άβολα, σύμφωνα με μακροχρόνιο φίλο, είναι πώς η σύγκρουση με την κυβέρνηση έχει γίνει τόσο δημόσια και προσωπική. «Είναι τύπος χαμηλού προφίλ και αλλεργικός στις συγκρούσεις». Αλλά είναι διαφορετικό θέμα αν δεν του δοθεί πρωταγωνιστικός ρόλος, πρόσθεσε ο φίλος, και είναι περισσότερο από πρόθυμος να οδηγήσει την εταιρία του σε μάχη.

Η μεγαλύτερη κατάκτησή του ήρθε το 2006 με εχθρική προσφορά εξαγοράς για την BAA, τη βρετανική εταιρεία αεροδρομίων στην οποία ανήκε το Heathrow, την οποία η Ferrovial τελικά απέκτησε για περισσότερα από 15 δισεκατομμύρια λίρες, συμπεριλαμβανομένου του χρέους αφού νίκησε την Goldman Sachs σε μια φρενήρη δημοπρασία. «Παλεύουν πολύ σκληρά», είπε το άτομο που τον γνωρίζει από τη δεκαετία του 1990.

Γεννημένος στη Μαδρίτη το 1958, ο Ντελ Πίνο μεγάλωσε καθώς ο πατέρας του, Ραφαέλ ντελ Πίνο Μορένο, έχτιζε την επιχείρηση με συμβάσεις δημοσίων έργων που ανέθετε το καθεστώς του δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο. Αφού σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην ισπανική πρωτεύουσα, εντάχθηκε στην οικογενειακή επιχείρηση στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ο θείος του μαρκήσιος Λεοπόλντο Κάλβο-Σοτέλο, ήταν ο δεύτερος δημοκρατικά εκλεγμένος πρωθυπουργός της χώρας μετά την πτώση του Φράνκο. Το 1984 έκανε δύο χρόνια σπουδές για MBA στη σχολή Sloan του MIT.

Ο Ντελ Πίνο έγινε διευθύνων σύμβουλος το 1992 και ήταν παρών στην επιτυχημένη προσπάθεια της Ferrovial το 1999 να διαχειριστεί αυτοκινητόδρομο με διόδια στο Τορόντο, σημείο καμπής στη διεθνή ανάπτυξή της. Αλλά μόνο όταν αντικατέστησε τον πατέρα του ως πρόεδρος το 2000 άρχισε να εκσυγχρονίζει την εταιρεία και να την επεκτείνει αποφασιστικά πέρα από τις ισπανικές ρίζες της.

Αγγλόφιλος που έχει απέχθεια στο να ακολουθεί την αγέλη, ο Ντελ Πίνο δεν ακολούθησε άλλες ισπανικές επιχειρήσεις όταν βιάστηκαν να «εισβάλουν» στη Λατινική Αμερική. Αντίθετα, εστίασε στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ, όπου ένα άλλο επικερδές συμβόλαιο είναι η λειτουργία του Terminal 1 στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης.

Το δέλεαρ του αγγλοσαξονικού κόσμου ήταν η «νομική ασφάλειά του», την οποία η Ferrovial ανέφερε επίσης ως πλεονέκτημα στην Ολλανδία — αυτό αποτέλεσε ράπισμα στην Ισπανία που εξόργισε την κυβέρνηση.

Ένας επιχειρηματίας θυμάται ότι βρισκόταν στη λάθος πλευρά μιας «φρικτής» συμφωνίας με τον Ντελ Πίνο. Το 2006 η Ferrovial πούλησε τις εγχώριες κτηματομεσιτικές της δραστηριότητες σε ισπανική κοινοπραξία για 2,2 δισ. ευρώ συμπεριλαμβανομένου του χρέους για να αντισταθμίσει τον δανεισμό που είχε συγκεντρωθεί για την αγορά της BAA. Η αγορά ακινήτων υπερθερμαινόταν ακόμη και πριν ακόμη κλείσει η συμφωνία, μέλος της κοινοπραξίας είχε αμφιβολίες την τελευταία στιγμή. «Αλλά ο Ντελ Πίνο έχει μεγάλο εγώ και το εγώ του τους έπεισε να προχωρήσουν», είπε το άτομο.

Ο Τζόναθαν Αμουγιάλ, συνεργάτης του hedge fund TCI, ενός από τους μεγαλύτερους μετόχους της Ferrovial, είπε ότι ο Ντελ Πίνο «είναι οραματιστής. . . πολύ αναλυτικός και κάποιος που ξέρει πώς να παίρνει μετρημένα ρίσκα. Σκέφτεται πολύ γρήγορα, αλλά δεν βιάζεται να πάρει αποφάσεις».

Το ολλανδικό εγχείρημα δεν προέκυψε από το πουθενά. Η Ferrovial εισήγαγε τις μη ισπανικές δραστηριότητές της στο Άμστερνταμ το 2018. Οντότητα με έδρα την Ολλανδία που ονομάζεται Rijn Capital κατέχει μέρος ή το σύνολο των μετοχών του Ντελ Πίνο στη Ferrovial από το 2015. Η Ferrovial λέει ότι μεταφέρει τα κεντρικά της γραφεία στη χώρα — η οποία εδώ και πολύ καιρό επικρίνεται για διευκόλυνση χρηματοοικονομικών μηχανορραφιών — θα είναι «ουδέτερο» για τους φόρους της εταιρείας και δεν υποκινείται από προσωπικά συμφέροντα κανενός.

Ο Ντελ Πίνο δεν έχει πει τίποτα δημόσια για την αναστάτωση. Λίγες μέρες μετά το ξέσπασμα, ο διευθύνων σύμβουλός του εμφανίστηκε σε βίντεο λέγοντας ότι η Ferrovial θα διατηρήσει θέσεις εργασίας και επενδύσεις στην Ισπανία.

Η χώρα αντιπροσωπεύει τώρα μόλις το 18 τοις εκατό των εσόδων της Ferrovial και 5.000 υπαλλήλους της, από το απόγειο των 35.000. Ο διευθύνων σύμβουλος είπε ότι η εταιρεία ελπίζει ότι το νέο της κεφάλαιο «θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον για πολλούς επενδυτές». Δεν έκανε καμία αναφορά στην ισπανική κυβέρνηση.