Credit Suisse: Τα αναστρέψιμα ομόλογα που έφεραν απώλειες 17 δισ. δολαρίων

Η διάσωση της Credit Suisse είχε διττό χαρακτήρα. Η κύρια προτεραιότητα σαφώς να μην καταρρεύσει η μία εκ των δύο μεγαλυτέρων ελβετικών τραπεζών. Όμως πέραν της πιθανής κατάρρευσης και του νέου σοκ που είναι βέβαιο ότι θα προκληθεί στην παγκόσμια οικονομία διακυβευόταν και κάτι άλλο: η υστεροφημία του πιο αξιόπιστου τραπεζικού συστήματος στον κόσμο.

Οι ελβετικές ρυθμιστικές αρχές δεν χρονοτρίβησαν: άλλωστε το μάθημα από την κρίση του 2008 δεν αφήνει περιθώριο για χάσιμο χρόνου. Με τις ευλογίες της Βέρνης, η Credit Suisse εξαγοράζεται από την UBS, την έτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ελβετίας αντί του ποσού των 3 δισ. ελβετικών φράγκων, με την αξία της μετοχής να υπολογίζεται στο 0,76 του φράγκου, όταν την περασμένη Παρασκευή έκλεισε στο 1,86 φράγκο και χθες Δευτέρα στο 0,82 του ελβετικού νομίσματος.

UBS-Credit Suisse: To 48ωρο που αλλάζει τον τραπεζικό χάρτη – Κερδισμένοι και χαμένοι

Οι μέτοχοι ενώ πολλοίς βλέπουν τη μετοχή να επιδίδεται σε ελεύθερη πτώση και η αξία της τοποθέτησής του να βουλιάζει. Όμως όπως αποδεικνύεται είναι οι τυχεροί της υπόθεσης μέσα στην ατυχία τους.

Τα CoCos

Του πρώτου καταλαγιάσματος από τις ραγδαίες εξελίξεις, ακολούθησε η είδηση ότι περί των 17 δισ. δολαρίων θα χάσουν οι κάτοχοι των ομολόγων με την συντομογραφία που παραπέμπει σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τίτλους χρέους: CoCos. Των υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολόγων (Contingent Convertibles, CoCos), ή αλλιώς ΑΤ-1 (Additional Tier 1).

Πώς λειτουργούν

Τα υπό αίρεση μετατρέψιμα ομόλογα, είναι χρεόγραφα των οποίων η έκδοση είναι ιδιαιτέρως δημοφιλής στην Ευρώπη. Λειτουργούν σχεδόν όπως τα κανονικά μετατρέψιμα ομόλογα. Υπάρχει το δικαίωμα εξάσκησης με το οποίο οι ομολογίες μετατρέπονται σε μετοχές, όταν η κεφαλαιακή επάρκεια μιας τράπεζας είναι χαμηλότερη του επιπέδου που έχει προκαθορισθεί.

Τα CoCos εισήλθαν στον τραπεζικό κλάδο της Ευρώπης μετά τη μεγάλη κρίση του 2008. Στον απόηχο του ξεσπάσματος της κρίσης οι ρυθμιστικές αρχές διαπιστώνουν ότι οι τράπεζες θα πρέπει να μην λειτουργούν ανεξέλεγκτα, να πληρούν κάποια κριτήρια και να υπάρχει πιο αυστηρή εποπτεία ως προς την πλήρωση αυτών.

Υιοθετούνται τα τεστ αντοχής των τραπεζών τα οποία απαιτούν από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια τέτοιου μεγέθους που θα μπορούν να ανταποκριθούν σε βασικά ή δυσμενή σενάρια.

Στο πλαίσιο αυτό τίθενται κάποιες απαιτήσεις αναφορικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των εποπτικών αρχών και κάπως έτσι έκανε την εμφάνισή του ο δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 – CET 1). Κατά κανόνα, περιλαμβάνει μετοχές, παρακρατηθέντα κέρδη και άλλα αποθεματικά. Ο δείκτης κεφαλαίου CET1 δείχνει τη σχέση μεταξύ του κεφαλαίου CET1 μιας τράπεζας και των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού της.

Η σχέση CET 1 – AT 1

Οι εποπτικές αρχές όπως είναι λογικό απαιτούν οι τράπεζες να είναι καλά κεφαλαιοποιημένες. Όμως μετά την κρίση του 2008, μόνο τέτοιες δεν ήταν οι ευρωπαϊκές και όχι μόνο τράπεζες.

Τα Contingent Convertible δημιουργήθηκαν για να βοηθήσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να ανταποκριθούν στις κεφαλαιακές απαιτήσεις υπό το πλαίσιο των κανονισμών της Βασιλείας III.

Τα κεφάλαια αυτά υπολογίζονται στα κεφάλαια Tier 1 κι έτσι οι τράπεζες καλύπτουν τις κεφαλαιακές τους απαιτήσεις. Μια τράπεζα που δυσκολεύεται οικονομικά δεν χρειάζεται να αποπληρώσει το ομόλογο, να πραγματοποιήσει πληρωμές τόκων ή να μετατρέψει το ομόλογο σε μετοχή.

Οι ομολογιούχοι από την άλλη λαμβάνουν υψηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τα παραδοσιακά ομόλογα.

Η περίπτωση της Credit Suisse

Η περίπτωση της Credit Suisse, δεν είχε να κάνει με το δικαίωμα εξάσκησης και τα ομόλογα να μετατρέπονται σε μετοχές.

Η Ελβετία αποφάσισε ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας για την εξαγορά της Credit Suisse από τη UBS θα γίνει απομείωση των ΑΤ 1. Εν μία νυκτί εξανεμίσθηκαν 17 δισ. δολάρια, όσο ήταν η αξία των ομολόγων ΑΤ 1 που διακρατούσαν οι επενδυτές.

Σε καιρούς που απουσίαζαν τα προβλήματα, τα CoCos αν και χρεόγραφα με υψηλό ρίσκο ήταν αποδοτικά για τους επενδυτές. Όμως όταν τη νηνεμία διαδέχθηκε η καταιγίδα (η περίπτωση της Credit Suisse), επιβεβαιώθηκε ο κανόνας που θέλει οι τίτλοι με υψηλές αποδόσεις να γυρίζουν μπούμερανγκ στους επενδυτές όταν κάνουν την εμφάνισή τους τα προβλήματα.