Ακρίβεια: Ποιες κατηγορίες ειδών θα χτυπήσει και ποιες οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό το 2023

Αφήνει την ενέργεια η ακρίβεια και θρονιάζεται… στα τρόφιμα, με τις τιμές σε βασικά είδη διατροφής να αποτελούν σοβαρή πληγή για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Οι προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών προδιαγράφουν επιβράδυνση του πληθωρισμού, οι τιμές, δηλαδή, θα αυξάνονται με μειωμένο ρυθμό για όλο το έτος και ο γενικός δείκτης θα διαμορφωθεί στο τέλος του 2023 γύρω στο 4,5%. Σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβ-23), ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός για το σύνολο του έτους 2023 προβλέπεται στο 4,5% (5,6% στην Ευρωζώνη) και για το 2024 στο 2,4% (2,5% στην Ευρωζώνη).

Increase in the cost of living and daily life in Athens in February 2022/ Αύξηση του κόστους ζωής και καθημερινότητα στην Αθήνα τον Φεβρουαρίου 2022

Από το οικονομικό επιτελείο αναφέρουν ότι δε θα δούμε μείωση των τιμών, αλλά ότι θα αυξάνονται οι τιμές με μειωμένο ρυθμό. Αυτό εξάλλου δείχνουν τα ήδη τα διαθέσιμα, στατιστικά δελτία. Φωτογραφίζουν, δηλαδή, την επιμονή του φαινόμενου οι ανατιμήσεις στη διατροφή να «καίνε» τις τσέπες των πολιτών. Διότι,  οι τιμές στα τρόφιμα  είναι υπερδιπλάσιες σε σχέση με το γενικό δείκτη τιμών.

Οι καταναλωτές έχουν αλλάξει συνήθειες, όπως αποτυπώνουν οι μελέτες, και αγοράζουν λιγότερα προϊόντα, ενώ να ωθούνται στην επιλογή φθηνότερων λύσεων. Στρέφονται στο «καταφύγιο» των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, το μερίδιο των οποίων σημείωσε νέο ρεκόρ στη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, με 17,7% όσο ήταν δηλαδή και στην εποχή της βαθιάς οικονομικής κρίσης το 2012. Σημειώνεται ότι το μερίδιο τους αυξήθηκε κατά 21,3%.

Αποτέλεσμα των υψηλών τιμών είναι το ψαλίδισμα του βιοτικού επιπέδου. Για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο του 2022 τα φτωχότερα νοικοκυριά θα έπρεπε να αυξήσουν την κατανάλωσή τους στο 171% του διαθέσιμου εισοδήματός τους, προκειμένου να διατηρήσουν το βιοτικό επίπεδο που είχαν το 2021. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στο πλαίσιο του project του Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, για την Οικονομική Δικαιοσύνη, ο 1/4 αυτής της επιπλέον κατανάλωσης επιδοτήθηκε από την κυβέρνηση, πράγμα που σημαίνει ότι λαμβάνοντας υπόψη τα αντισταθμιστικά μέτρα, στην πραγματικότητα αυτή η εισοδηματική ομάδα επιβαρύνθηκε από την κατακόρυφη άνοδο των τιμών κατά 13%.

Ο πληθωρισμός τον περασμένο μήνα, σε ετήσια βάση επιβραδύνθηκε στο 6,5% από 7,3% τον Ιανουάριο, ενώ σε μηνιαία βάση κατέγραψε ποσοστό ανόδου της τάξεως του 0,2%. Βάσει της μέτρησης της ΕΛΣΤΑΤ οι τιμές καταναλωτή στην Ελλάδα έτρεξαν με ρυθμό 6,1% τον Φεβρουάριο.

Η ετήσια άνοδος πηγάζει κυρίως από τη διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά (αύξηση του επιπέδου των τιμών κατά 14,5%) ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια (7,8%) και μεταφορές (7,9%,). Ακολουθούν οι κατηγορίες των διαρκών αγαθών, ειδών νοικοκυριού και υπηρεσιών (10,2%), ένδυσης και υπόδησης (6,8%), άλλων αγαθών και υπηρεσιών (5,7%), υγείας (5,3%), αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων (3,6%), εκπαίδευσης (2,2%) και αλκοολούχων ποτών και καπνού (1,8%).

Οι κρατικές επιδοτήσεις ανήλθαν στο 16% του διαθέσιμου εισοδήματος και έτσι το ποσοστό αποταμίευσης ήταν μηδενικό. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023 είχαν διατεθεί συνολικά 12 δισ. ευρώ για τη λήψη μέτρων, που αντιστοιχούν στο 6,6% του ΑΕΠ και παρά την υψηλή αναλογία δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ που εξακολουθεί να επιβαρύνει την Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση υπήρξε μία από τις πιο δραστήριες στην ΕΕ όσον αφορά την προσπάθεια άμβλυνσης των συνεπειών του ενεργειακού πληθωρισμού για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Στην Ελλάδα, η συνιστώσα του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή που κατέγραψε τη μεγαλύτερη απόκλιση από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης ήταν η κατηγορία «στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα», η οποία διαμορφώθηκε στο 38,1%, πολύ υψηλότερα από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρωζώνης που ήταν στο 21,1%.