Αγροτική γη: Πώς κυμάνθηκαν οι τιμές αγοράς αγροκτημάτων και ελαιώνων

Μεγαλύτερη δυναμική ως επένδυση φαίνεται ότι αποκτά η αγροτική γη, με τους μεσαίους και μεγάλους αγρότες να στρέφονται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια στην αγορά της, σε μια προσπάθεια να αναπτύξουν τις εκμεταλλεύσεις τους.

Αγρότες και κτηνοτρόφοι δείχνουν ενδιαφέρον να αγοράσουν αγροτική γη, είτε για να αυξήσουν τα στρέμματα των καλλιεργειών τους, είτε ακόμα και να προχωρήσουν σε νέες, όπως για παράδειγμα να παράξουν τις δικές τους ζωοτροφές, προκειμένου να μειώσουν το κόστος παραγωγής.

Eurostat: Πόσο κοστίζει η ενοικίαση αγροτικής γης

Παράλληλα, όπως επισημαίνουν άνθρωποι της αγοράς, τόσο η αύξηση της τιμής των αγροτικών προϊόντων τον τελευταίο χρόνο όσο και ο φόβος για μία ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση, οδήγησε αρκετούς μεγάλους παραγωγούς όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, να αποκτήσουν ακόμα περισσότερα στρέμματα,  αν και έχουν ήδη στην κατοχή τους εκατοντάδες στρέμματα.

Τα ποτιστικά και οι ελαιώνες

Έντονες διακυμάνσεις ανάλογα και με το είδος του αγροτεμαχίου για παράδειγμα αν είναι ποτιστικό, καλλιεργήσιμο, ή αν είναι ένας ελαιώνας παρουσιάζουν οι τιμές πώλησης της αγροτικής γης από περιφέρεια σε περιφέρεια.

Τα πιο ακριβά χωράφια, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του 2022 που περιλαμβάνονται σε έρευνα, βρίσκονται στην Αργολίδα και την Κορινθία, με τα ποτιστικά να «πιάνουν» ακόμα και τις 10.000 ευρώ το στρέμμα, ενώ μεγαλύτερη είναι η ζήτηση για αγροτεμάχια που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα.

Την ίδια στιγμή, τα αντίστοιχα ποτιστικά κτήματα σε άλλες περιοχές της χώρας ξεκινούν από τα 1.000 ευρώ/στρέμμα και φτάνουν τις 3.000 ευρώ το στρέμμα. Για παράδειγμα, στη Λάρισα οι τιμές πώλησης ποτιστικών αγροτεμαχίων κυμαίνονται από 1.500 έως 2.000 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ τα νεόφυτα περιβόλια φτάνουν έως και τις 5.000 ευρώ το στρέμμα.

Στη Μεσσηνία και στη Λακωνία πωλούνται έως και 10.000 ευρώ/στρέμμα τα αγροτεμάχια με ελιές, ενώ στην Αργολίδα οι τιμές στα χωράφια με ελιές διαμορφώνονται από 2.500 έως και 6.000 ευρώ το στρέμμα.

Στη Ναυπακτία τα ποτιστικά χωράφια κυμαίνονται από 1.500 έως 2.500 ευρώ το στρέμμα,  οι ελιές έως 5.000 ευρώ και τα ξερικά από 500 έως 1.200 ευρώ/στρέμμα.

Τα ξερικά χωράφια κυμαίνονται από 100 ευρώ/στρέμμα στη Θράκη έως 1.300 ευρώ/στρέμμα στη Λάρισα.

Από 1.000 έως 1.200 ευρώ το στρέμμα πωλούνται τα χέρσα χωράφια με αγριόχορτα στη Θράκη. Πάντως, σύμφωνα με την έρευνα, οι τιμές πώλησης αγροτικής γης κοντά στη Θράκη κινούνται ανοδικά.

Οι τιμές ανά περιφέρεια

Ανοδική τάση στις τιμές γης παρατηρείται την τελευταία τριετία σε αρκετές περιοχές της χώρας μας. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της Eurostat, που δείχνουν ότι στο τέλος της πρώτης δεκαετίας, μετά το 2000, υπήρξε κάμψη στις τιμές γης λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ κατά την τελευταία περίοδο, δηλαδή από το 2017 και ύστερα ανακάμπτουν.

Παράλληλα, τα στοιχεία της Eurostat καταγράφουν τεράστια διακύμανση στις τιμές αγοράς αγροτικής γης σε ολόκληρη την ΕΕ τόσο από χώρα σε χώρα όσο και από περιφέρεια σε περιφέρεια.

Μεταξύ των περιφερειών της Ελλάδας, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2020, στην Αττική ο μέσος όρος της τιμής αγοράς φτάνει τα 7.740 ευρώ το στρέμμα, ενώ ακολουθούν τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου με τιμές που αγγίζουν τα 5.566 ευρώ/στρέμμα και τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου στα 3.793 ευρώ/στρέμμα.

Αντίθετα, τον χαμηλότερο μέσο όρο κατέγραψε η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας φτάνοντας τα 624 ευρώ/στρέμμα, ενώ στην προτελευταία θέση συναντάμε τη Θράκη με 785 ευρώ/στρέμμα.

Η εικόνα στην Ευρώπη

Μεταξύ των κρατών-μελών, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία της Eurostat, η Ολλανδία κατέγραψε την υψηλότερη τιμή αγοράς για ένα εκτάριο καλλιεργήσιμης γης στην ΕΕ (κατά μέσο όρο 69.632 ευρώ το 2019). Η τιμή της καλλιεργήσιμης γης σε κάθε περιοχή της Ολλανδίας ήταν πάνω από όλους τους άλλους διαθέσιμους εθνικούς μέσους όρους στην ΕΕ.

Ωστόσο, μεταξύ των περιοχών της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι υψηλότερες τιμές για καλλιεργήσιμη γη ήταν στην ισπανική περιοχή των Καναρίων Νήσων (κατά μέσο όρο 12.047,7 ευρώ ανά στρέμμα το 2020). Η καλλιεργήσιμη γη ήταν η φθηνότερη στην Κροατία, με ένα εκτάριο να κοστίζει κατά μέσο όρο 3.440 ευρώ το 2020. Σε περιφερειακό επίπεδο, ένα εκτάριο καλλιεργήσιμης γης κοστίζει λιγότερο στη νοτιοδυτική περιοχή (Γιουγκοζαπάντεν) της Βουλγαρίας (κατά μέσο όρο 2.051 ευρώ).

Να σημειωθεί ότι το επίπεδο των τιμών της γης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, είτε είναι εθνικοί (νόμοι), περιφερειακοί (κλίμα, εγγύτητα σε δίκτυα) και τοπικοί παράγοντες παραγωγικότητας (ποιότητα εδάφους, κλίση, αποστράγγιση κ.λπ.) καθώς και από τις δυνάμεις της αγοράς προσφορά και ζήτηση (συμπεριλαμβανομένης της επιρροής των κανόνων ξένης ιδιοκτησίας).