Δύο πολιτικές

Μέρες που είναι – προεκλογικές – καλό είναι να θυμόμαστε και τις πραγματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα και όλοι υποψιαζόμαστε ότι ελάχιστα θα συζητηθούν στην περίοδο μέχρι τις εκλογές. Υπάρχει ένα ζήτημα κυρίως κοινωνικό με προεκτάσεις οικονομικές, που είναι το διαρκώς αυξανόμενο κόστος στέγασης ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Υπάρχει και ένα ζήτημα οικονομικό με κοινωνικές προεκτάσεις που είναι η έλλειψη εργαζομένων.

Για το πρώτο πέραν από κάποιες ιδέες – ημίμετρα, όπως η στέγαση κάποιων νέων ζευγαριών σε παλιά διαμερίσματα, σοβαρό σχέδιο δεν δείχνει να υπάρχει, την ώρα που οι λύσεις λιγοστεύουν. Ο ρυθμός αύξησης των τιμών των ακινήτων δεν δείχνει να κάμπτεται, από τα αυξημένα επιτόκια. Παραμένει διψήφιος και συμπαρασύρει και τις τιμές των ενοικίων σε επίπεδα που δεν είχαμε δει ούτε με μεγαλύτερο ΑΕΠ και περισσότερα δανεικά, πριν από την κρίση του 2010. Την υπερθέρμανση της αγοράς ακινήτων δεν την τροφοδοτεί αυτή τη φορά η ζήτηση από ενδιαφερομένους για ίδια χρήση (ελληνικά νοικοκυριά), αλλά κυρίως το επενδυτικό ενδιαφέρον αγοραστών από το εξωτερικό, αλλά και από ισχυρά εγχώρια «πορτοφόλια». Ως αποτέλεσμα οι διαθέσιμες λύσεις για ανεκτά επίπεδα στέγασης έχουν περιοριστεί δραματικά, όπως και οι ιδέες των εγχώριων πολιτικών.

Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα σχετίζεται με την υλοποίηση των εκατοντάδων επενδύσεων που έχουν δρομολογηθεί τόσο με αυτοχρηματοδότηση όσο και με κοινοτικά κονδύλια, από τα οποία εξαρτάται ο ρυθμός ανάπτυξης – ο πλούτος και η ευημερία – της χώρας για την επόμενη δεκαετία. Μας λείπουν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, κάποιοι με υψηλή εξειδίκευση, αλλά και πολλοί εργάτες. Εδώ χρειάζονται δραστικές λύσεις για θέματα που άλλες κοινωνίες τα κάνουν έγκαιρα και οργανωμένα, επιλέγοντας τους καλύτερους. Την προηγούμενη εβδομάδα ο Καναδάς ανακοίνωσε ότι ο πληθυσμός της χώρας αυξήθηκε σε έναν χρόνο κατά 1.050.110 άτομα. Ήταν 38,5 εκατ., ανέβηκε στα 39,5 εκατ. ως αποτέλεσμα του σχεδίου του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό, ο οποίος θέλει τα επόμενα χρόνια η χώρα να προσθέτει περίπου μισό εκατομμύριο νέους μόνιμους κατοίκους ετησίως, προκειμένου να αυξήσει το εργατικό δυναμικό και να τονώσει την οικονομική παραγωγή. Τα αποτελέσματα φάνηκαν ήδη. Το 2022, η διεθνή μετανάστευση συνεισέφερε στο ΑΕΠ του Καναδά το 95,9% της ανάπτυξης. Εάν διατηρηθεί αυτός ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού, η στατιστική υπηρεσία είπε ότι ο Καναδάς θα διπλασιαστεί σε μέγεθος σε περίπου 26 χρόνια.

Φαντάζεται κανείς ότι ήταν εύκολο εγχείρημα; Περίπου 4 στους 10 Καναδούς αντιδρούν, καθώς στο στάδιο της προσαρμογής δημιουργούνται προβλήματα. Υποδομές (νοσοκομεία, μεταφορές κ.λπ.) που είναι φτιαγμένες για μικρότερο πληθυσμό φτάνουν στα όριά τους ενισχύοντας την κοινωνική αντίδραση. Αλλά η δουλειά του υπεύθυνου πολιτικού, είτε βρίσκεται στον Καναδά είτε στην Ελλάδα, δεν είναι μόνο να ακούει «τι λέει ο κόσμος», καθήκον του είναι να κάνει τη δουλειά του ακόμα και αν φωνάζουν οι πολίτες, αντιλαμβανόμενος το γενικότερο καλό.

Το ίδιο πρέπει να κάνουν και για τη στέγαση των πολιτών. Χρειάζονται πολλά νέα σπίτια – ακόμα και αν αυτό ρίξει τις τιμές – και ένα ευρύ πρόγραμμα χαμηλότοκων χρηματοδοτήσεων, στοχευμένων προς τη μέση ελληνική οικογένεια. Με ενοίκιο ή δόση δανείου της τάξεως των 1.000 για μια τετραμελή οικογένεια με δύο μισθωτούς εργαζόμενους γονείς σε μεσοαστικές περιοχές όπως το Χαλάνδρι, το Μαρούσι ή Νέα Σμύρνη δεν μπορεί να ζήσει κανείς με τα σημερινά επίπεδα μισθών. Αργά ή γρήγορα θα αρχίσουν να σκάνε «οικογενειακά κανόνια» και μια νέα εποχή ριζοσπαστικοποίησης και οπισθοδρόμησης μας περιμένει…