Τραπεζική κρίση: Τρεις «γκουρού» της αγοράς αναλύουν το ρόλο και τις ευθύνες της Fed  

Τη σημασία που έχει ένας λεπτός και ακριβής συντονισμός (fine tuning) της ροής του χρήματος εκ μέρους των Κεντρικών Τραπεζών – εν προκειμένω της Fed – επισημαίνουν τρεις «γκουρού» της διεθνούς οικονομίας και των αγορών με αφορμή τη νέα τραπεζική κρίση που ξέσπασε στις ΗΠΑ με την κατάρρευση τριών μικρομεσαίων τραπεζών και τη γρήγορη μετάδοσή της σε ένα μείζον και «υπεράνω υποψίας» χρηματοπιστωτικό κέντρο του πλανήτη, την Ελβετία, με την υπό κρατική εποπτεία και καθοδήγηση διάσωση της Credit Suisse από τη UBS.

Fed: Μπροστά σε πιστωτικούς τριγμούς στον δρόμο για μια πιστωτική κρίση;

Μοχάμεντ Ελ-Εριάν

Πρόεδρος του Queens’ College του Κέιμπριτζ, σύμβουλος σε Allianz – Gramercy

Οι καταρρεύσεις των SVB, Signature Bank και Silvergate οφείλονται σε κακοδιαχείριση των διοικήσεών τους αλλά και σε ελλείμματα εποπτείας. Fed, υπουργείο Δικαιοσύνης και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ξεκίνησαν έρευνες. Η Fed θα εξετάσει τώρα την ενίσχυση της νομοθεσίας για τις μεσαίου μεγέθους τράπεζες. Αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Οι καταρρεύσεις οφείλονται επίσης στη λανθασμένη αλλαγή της επιτοκιακής πολιτικής της χώρας.
Αφού άφησε για χρόνια τις χρηματοοικονομικές συνθήκες πολύ χαλαρές, η Fed άρχισε να πατάει το φρένο μόνο έπειτα από έναν παρατεταμένο, επιζήμιο και εσφαλμένο χαρακτηρισμό του πληθωρισμού ως παροδικού. Δεν πρέπει να εκπλήσσει το ότι η αλλαγή αυτή κατέλαβε εξαπίνης ορισμένες τράπεζες. Τώρα το αποτέλεσμα ίσως είναι μια γενικευμένη αυστηροποίηση των προτύπων δανεισμού. Αυτό συμβαίνει παρά το ότι μετά την κατάρρευση της SVB η Fed έσπευσε να ανοίξει ένα ελκυστικό παράθυρο χρηματοδότησης που επιτρέπει στις τράπεζες να εισπράττουν στο άρτιο τίτλους υψηλής ποιότητας, η αξία των οποίων έχει υποχωρήσει στην ανοιχτή αγορά. Τώρα η Fed βρίσκεται ενώπιον ενός βασανιστικού τριλήμματος: πώς θα πετύχει ταυτόχρονα να μειώσει τον πληθωρισμό, να διατηρήσει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και να  ελαχιστοποιήσει τη ζημιά στην ανάπτυξη και στην απασχόληση.

Πέτερ Ορζάγκ

Γενικός διευθυντής του Οικονομικού Συμβουλίου της Lazard Ltd

Στον αυτοκινητόδρομο δεν πρέπει κανείς ούτε να ξεπερνά το όριο ταχύτητας ούτε να οδηγεί πολύ αργά. Αυτόν τον κανόνα παραβίασε, τηρουμένων των αναλογιών, η Fed. Τώρα η Κεντρική Τράπεζα πρέπει να πατήσει γκάζι και να σπεύσει με αποφασιστικότητα προς υπεράσπιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Τώρα που οι μακροχρόνιες προβλέψεις για τον πληθωρισμό δεν είναι αρρύθμιστες, όπως ήταν πριν από λίγο καιρό, η Fed διαθέτει τον απαιτούμενο χρόνο για να εξισορροπήσει την κατάσταση. Η προϊούσα τραπεζική κρίση έδειξε ότι μια πολύ ταχεία αύξηση των επιτοκίων μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες. Από την άλλη πλευρά, οι μέχρι στιγμής εξελίξεις υποδηλώνουν ότι η πανδημία και τα παρεπόμενά της έχουν παρατεταμένες επιπτώσεις στον πληθωρισμό. Οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα ήταν μεγάλες, ενώ η άρση των περιοριστικών μέτρων εκτίναξε τη ζήτηση για ταξίδια και για ψυχαγωγία.
Οι καθυστερήσεις στους χρόνους παράδοσης των αγαθών και εν γένει τα προσκόμματα στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές εκτιμάται ότι συνέβαλαν κατά 30% έως και 70% στην αύξηση του δείκτη Προσωπικών Καταναλωτικών Δαπανών (PCE) στις ΗΠΑ το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Αλλά ήδη η λειτουργία της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας αποκαθίσταται. Και εν ευθέτω χρόνω, εντός του 2023, θα μετατραπεί σε μια αντιπληθωριστική δύναμη.

Πολ Κρούγκμαν

Βραβείο Νομπέλ Οικονομίας 2008, αρθρογράφος «ΝΥΤ»

Μετά την κατάρρευση της SVB και της Signature Bank, μετά την εξαγορά της Credit Suisse από τη UBS με κρατική στήριξη, μετά τις πιέσεις που δέχεται η First Republic Bank, όλοι αναρωτιούνται πόσες νάρκες θα βρούμε ακόμα μπροστά μας. Οι «αποκαλυπτικές» προειδοποιήσεις για υπερπληθωρισμό και για επαπειλούμενη κατάρρευση του δολαρίου αποδείχθηκαν εκτός τόπου και χρόνου. Η αγελαία μεταφορά καταθέσεων από μικρομεσαίες τράπεζες σε μεγαλύτερες προοιωνίζεται οικονομική συρρίκνωση. Επιπλέον, ο φόβος των ομαδικών αναλήψεων καθιστά τις τράπεζες πιο επιφυλακτικές στις χορηγήσεις. Οδεύουμε πιθανότατα σε συρρίκνωση των πιστώσεων. Και ενώ είναι σαφές ότι οι πιθανότητες μιας ύφεσης αυξάνονται, ο πληθωριστικός κίνδυνος απομακρύνεται. Η Fed θα έπρεπε να αναστείλει τις αυξήσεις επιτοκίων έως ότου διαλευκανθεί το νέο φιάσκο των τραπεζών. Θα πρέπει δηλαδή να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια όπως υποστηρίζει ο Ιλον Μασκ; Οχι, διότι έτσι θα έσπερνε τον πανικό. Αλλά αν συνεχίσει να τα αυξάνει θα έδειχνε ότι δεν έχει αίσθηση των πραγμάτων. Οι κινήσεις που έχει κάνει προσώρας η Fed για να αντιμετωπίσει την τραπεζική αναταραχή και κυρίως η παρέμβασή της για να προστατεύσει τους καταθέτες στην SVB και στη Signature ήταν θετικές. Φαίνεται ότι δεν οδεύουμε προς γενικευμένη χρηματοοικονομική κρίση. Αλλά απαιτείται επαγρύπνηση.

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ