Εμφιαλωμένο νερό: Η δύσκολη εξίσωση της ανακύκλωσης και οι αλλαγές στην τιμή από την 1η Ιουλίου

Με συνολικό τζίρο 1,32 δισ. ευρώ το 2022 από 1,20 δισ. ευρώ το 2021, ο κλάδος του εμφιαλωμένου νερού ετοιμάζεται να «βουτήξει» στα δύσκολα. Και ο λόγος είναι το σύστημα εγγυοδοσίας, το οποίο υποτίθεται ότι ξεκινά την 1η Ιουλίου, την παραμονή των δεύτερων εκλογών.

Εμφιαλωμένο νερό: Kέρδη 270 δισ. για τις βιομηχανίες-2 δισ. άνθρωποι χωρίς πόσιμο νερό παγκοσμίως

Χωρίς να είναι αυτό που λέμε «κρυστάλλινο», καθώς υπάρχουν αρκετά «θολά» σημεία, το σύστημα επιστροφής εγγυοδοσίας (Deposit Returning System – DRS) των υλικών συσκευασίας που ενεργοποιείται το φετινό Ιούλιο – αν δεν πάρει και πάλι παράταση – προβλέπει ότι ο καταναλωτής θα πληρώνει 0,10 ευρώ ή 0,15 ευρώ για νερό, χυμούς, αναψυκτικά, μπίρα, κρασί, στιγμιαία ποτά και γάλα, ποσό που θα του επιστρέφεται μέσω κουπονιού εάν επιστρέψει στο κατάστημα τις άδειες συσκευασίες ποτών από πλαστικό, αλουμίνιο και γυαλί.

Δηλαδή ένα μπουκαλάκι νερό που σήμερα κάνει 50 λεπτά, θα χρεώνεται 10 λεπτά παραπάνω, ήτοι 60 λεπτά συνολικά, ή μια εξάδα νερά του 1,5 λίτρου που σήμερα κοστίζει στο σούπερ μάρκετ 1,60 ευρώ θα φτάνει στα 2,50 ευρώ.

Ο καταναλωτής θα μπορεί να επιστρέφει τις άδειες φιάλες, λαμβάνοντας υπό τη μορφή κουπονιού 0,10 ευρώ για κάθε συσκευασία έως μισού λίτρου και 0,15 ευρώ για τις μεγαλύτερες ως ανταμοιβή για τη συμμετοχή του στην ανακύκλωση.

Από την πλευρά του ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμφιαλώσεως Ελληνικού Φυσικού Μεταλλικού Νερού (ΣΕΦΥΜΕΝ) ζητά να μετατεθεί η έναρξη εφαρμογής του DRS και σίγουρα εκτός καλοκαιρινής σεζόν, αλλά και να υπάρχει επαρκής γεωγραφική και πληθυσμιακή κάλυψη.

Επιπλέον, όπως επισημάνθηκε στη χθεσινή συνέντευξη Tύπου για την παρουσίαση μελέτης που πραγματοποίησε για λογαριασμό του ΣΕΦΥΜΕΝ το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), «το ύψος των εισφορών θα καθορίσει τη βιωσιμότητα ή μη του κλάδου», προτείνοντας χαμηλότερο αντίτιμο στα 5 και 10 λεπτά (στα 0,5 και 1,5 λίτρα αντίστοιχα) σε σχέση με την κυβερνητική πρόβλεψη των 10 και 15 λεπτών.

Σύμφωνα με τα στελέχη του κλάδου, δεν αποκλείεται η επιβολή του τέλους εγγυοδοσίας να επηρεάσει αρνητικά τον καταναλωτή.

Ο Σύνδεσμος υποστηρίζει επίσης ότι τα μη επιστρεφόμενα αντίτιμα εγγυοδοσίας θα πρέπει να χρησιμοποιούνται  αποκλειστικά και με αντικειμενικά κριτήρια για τη χρηματοδότηση και την επιτυχία του DRS στην Ελλάδα.

Υπενθυμίζεται ότι έως το 2025 έχει τεθεί ως στόχος να πηγαίνει προς ανακύκλωση το 77% του πλαστικού (κοινοτικός στόχος), το 70% του γυαλιού και το 50% του αλουμινίου.

Επιπλέον, από την 3η Ιουλίου 2024 τα καπάκια και τα καλύμματα πρέπει να παραμένουν προσαρτημένα στους περιέκτες, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2025, οι φιάλες PET πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό, υπολογιζόμενο ως μέσος όρος για όλες τις φιάλες PET που διατίθενται στην αγορά.

Αυξήσεις κάτω από τον πληθωρισμό

Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, οι τιμές του εμφιαλωμένου νερού στη διάρκεια του 2022 αυξήθηκαν κατά 5,3% έναντι του προηγούμενου έτους, την ώρα που ο μέσος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 9,3%. Κι όπως επισημάνθηκε χαρακτηριστικά, αυτό έγινε επί ζημία της κερδοφορίας των επιχειρήσεων.

Να επισημανθεί ότι οι λιανικές τιμές του εμφιαλωμένου νερού την περίοδο 2015 – 2021 υποχώρησαν κατά 4,4% έναντι μέσου πληθωρισμού 1,8%.

Την περσινή χρονιά οι πωλούμενες ποσότητες εμφιαλωμένου νερού ανήλθαν σε 2.247 εκατ. λίτρα κατά 4,2% αυξημένες σε σχέση με το 2021.

Όσον αφορά τα κανάλια πώλησης, με βάση τα στοιχεία του 2022, ασύγκριτα το κανάλι του HoReCa συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του κλάδου, με 932 εκατ. ευρώ, ακολουθούν οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ με 176 εκατ. ευρώ, στην επόμενη θέση βρίσκονται τα μικρά καταστήματα λιανικής πώλησης με 131 εκατ. ευρώ και στην τελευταία θέση βρίσκονται στα περίπτερα με 81 εκατ. ευρώ.

Σε άνοδο οι βιομηχανίες εμφιάλωσης

Ο κύκλος εργασιών των παραγωγών εμφιαλωμένου νερού στην Ελλάδα εκτιμάται σε 307 εκατ. ευρώ το 2021 και στα 337 εκατ. ευρώ πέρυσι ελέω πληθωρισμού. Όπως φαίνεται διατηρήθηκε η ανοδική τροχιά του 2021 όταν και επιτεύχθηκε αύξηση 17,7% «μαζεύοντας» τις απώλειες που προκάλεσε το 2020 η κρίση της πανδημίας.

Τα υλικά συσκευασίας και το μεταφορικό κόστος, αποτελούν τις μεγαλύτερες κοστολογικές επιβαρύνσεις των βιομηχανιών του κλάδου. Συγκεκριμένα, το συσκευαστικό κόστος αντιστοιχεί στο 32% και τα μεταφορικά έξοδα στο 24% του κόστους παραγωγής αντιστοίχως.

Παρά τη μεγάλη άνοδο των συντελεστών παραγωγής, η βιομηχανία προχώρησε σε μερική μετακύληση της επιβάρυνσης εξαιτίας κυρίως του έντονου ανταγωνισμού, καθώς και του γεγονότος ότι το εμφιαλωμένο νερό ανήκει την κατηγορία των price sensitive προϊόντων με τα brands να μην απολαμβάνουν υψηλή πιστότητα καταναλωτών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 50 εγκεκριμένες πηγές φυσικού μεταλλικού νερού ενώ υπολογίζεται ότι δραστηριοποιούνται 26-30 επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η συνολική επίδραση της εφοδιαστικής αλυσίδας εμφιαλωμένου νερού στο ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας το 2021 εκτιμάται σε 1,13 δισ. ευρώ (0,62% του ΑΕΠ) και στα δημόσια έσοδα σε 435 εκατ. ευρώ.