Grant Thornton: Ανάλυση αμοιβών μελών ΔΣ εισηγμένων επιχειρήσεων

Το αίτημα για περισσότερη διαφάνεια αναφορικά με τις σχέσεις και τις συναλλαγές των εισηγμένων σε οργανωμένες χρηματαγορές επιχειρήσεων, ήταν πάντοτε έντονο. Εδώ και αρκετά χρόνια, με την παγκοσμιοποίηση των χρηματιστηριακών αγορών και την ευκολία διακίνησης κεφαλαίων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση τόσο για την άνθηση των αγορών αυτών όσο και την επιτυχία των επιχειρήσεων μέσα σε αυτές. Οι αποδοχές που λαμβάνουν τα μέλη που διοικούν τις επιχειρήσεις ήταν πάντοτε ένα βασικό θέμα ενδιαφέροντος των μετόχων. Γι’ αυτό και η διασφάλιση παροχής σχετικής πληροφόρησης που να είναι το δυνατό περισσότερο πλήρης και ακριβής αποτέλεσε αντικείμενο πλήθους κανονιστικών/νομοθετικών παρεμβάσεων τόσο στη χώρα μας όσο και εκτός αυτής.

Ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2019, με την ισχύ του νέου νόμου για τις Ανώνυμες Εταιρίες, 4548/2018, έχουνε εισαχθεί απαιτήσεις αναφορικά τόσο με τον τρόπο που καθορίζονται οι αποδοχές αυτές (άρθρα 110 «Πολιτική αποδοχών», 111 «Περιεχόμενο της πολιτικής αποδοχών»), όσο και με τον τρόπου που οι αποδοχές που δόθηκαν θα πρέπει γνωστοποιούνται προς τρίτους (άρθρο 112 «Έκθεση αποδοχών»), κατ΄εφαρμογή και σχετικών οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου (2007/36/ΕΚ, 2017/828/ΕΕ).

KPMG: Το 78% των επιχειρήσεων έδωσαν αυξήσεις σε τουλάχιστον μία κατηγορία εργαζομένων το 2022

Πολιτική αποδοχών

Η πολιτική αποδοχών και η έκθεση αποδοχών αποτελούν τα βασικά εργαλεία συμμετοχής των μετόχων στη διαμόρφωση των αμοιβών των μελών ΔΣ και ενίσχυσης της διαφάνειας και εφαρμογής της αρχής «say on pay» σύμφωνα με την οποία οι αποδοχές των μελών ΔΣ πρέπει να ορίζονται και γνωστοποιούνται με τέτοιο τρόπο ώστε οι μέτοχοι να είναι σε θέση να εκφράζουν γνώμη επί αυτών.

Ειδικότερα, τα τελευταία έτη, το ταχύτατα μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον και οι συνεπακόλουθες επιπτώσεις στις αποδοχές των εργαζομένων και τις αποδόσεις των μετόχων, συνέβαλαν ώστε οι αποδοχές των μελών ΔΣ των εισηγμένων εταιριών να μελετηθούν ακόμα πιο έντονα.
Η μελέτη της Grant Thornton με θέμα «Ανάλυση αμοιβών μελών ΔΣ εισηγμένων επιχειρήσεων» εστίασε στην καταγραφή και την ανάλυση των αποδοχών που έλαβαν τα μέλη ΔΣ των εισηγμένων εταιριών στο Χρηματιστήριο Αθηνών εντός των ετών 2021 (και οι οποίες εγκρίθηκαν εντός του 2022) και 2020 (και οι οποίες εκγρίθηκαν εντός του 2021), με βάση τις δημοσιευμένες πληροφορίες και τις εκθέσεις αποδοχών των εταιριών, την ετήσια μεταβολή που είχαν, καθώς και τη μεταβολή τους ανάλογα με το οικονομικό μέγεθος της εκάστοτε εταιρίας.

Τα στοιχεία

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης της Grant Thornton προκύπτει ότι:

-Η συνολική αύξηση στις αμοιβές που δόθηκαν το 2021 ανήλθε στο 10% σε σχέση με το 2020. Η αύξηση προέρχεται κυρίως από τις πολύ μεγάλες και μεγάλες επιχειρήσεις

-Στο σύνολο, το 72% των αμοιβών είναι σταθερές και όσο αυξάνεται το μέγεθος των επιχειρήσεων, τόσο αυξάνεται η αναλογία μεταβλητών αμοιβών σε σχέση με τις σταθερές αμοιβές

-Το 2021 οι μέσες συνολικές αμοιβές ανά εταιρία ήταν €4,4 εκ. στις πολύ μεγάλες, €1,6 εκ. μεγάλες, €1,1 εκ. στις μεσαίες και €0,3 εκ. στις μικρές.

-Περίπου το 80% των συνολικών αμοιβών του 2021 λαμβάνεται από εκτελεστικά μέλη ΔΣ

-Στον τραπεζικό τομέα όπου οι δομές εταιρικής διακυβέρνησης είναι πιο ώριμες, το 2021 η σχετική αναλογία αμοιβών εκτελεστικών μελών σε σχέση με μη εκτελεστικά ήταν 42:58, ενώ στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις η αναλογία αυτή ήταν 88:12 και στις μεγάλες 84:16.

-Συνολικά το 62% των εταιριών αύξησαν το 2021 τις αμοιβές που κατέβαλαν στα μέλη του ΔΣ τους σε σχέση με το 2020

Παράλληλα, σε επίπεδο CEO διαπιστώνεται ότι:

-Η μέση αμοιβή των CEO αυξήθηκε το 2021 κατά 9% σε σχέση με το 2020

-Στο σύνολο των εταιριών, η μέση αμοιβή των CEO το 2021 ανέρχεται σε €0,48 εκ.

-Η μέση αμοιβή των CEO το 2021 ανερχόταν σε 1,1εκ στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, 0,4εκ στις μεγάλες, 0,27εκ στις μεσαίες και 0,07εκ στις μικρές

Διαφοροποίηση

Η Αθηνά Μουστάκη, επικεφαλής του τμήματος Environmental, Social, Governance, Risk & Compliance (ESGRC) της Grant Thornton υπογραμμίζει ότι: «Όπως αποδεικνύει και η παρούσα έρευνα της Grant Thornton, oι αποδοχές των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των ελληνικών εισηγμένων εταιρειών και ειδικά των εκτελεστικών μελών καθώς και των ανωτάτων διευθυντικών στελεχών τους, διαφοροποιούνται ανάλογα  με το μέγεθος της εταιρείας, την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων της, και γενικότερα το μέγεθός της. Όπως προκύπτει από την εν λόγω έρευνα, η πλειοψηφία των εισηγμένων εταιρειών έχει υιοθετήσει πρακτικές διαφάνειας προς τους μετόχους τους και το επενδυτικό κοινό σε συμμόρφωση και με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο ,ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι το 10% των εισηγμένων δεν δημοσίευσαν έκθεση αποδοχών για το έτος 2021 παρά την ισχύ του νέου νόμου Εταιρικής Διακυβέρνησης και των συστάσεων του νέου Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Τα επίπεδα των αμοιβών και λοιπών παροχών που αποτυπώνονται στην έρευνά μας μπορούν να αποτελέσουν «τροφή» για περαιτέρω συζητήσεις σε επίπεδο Επιτροπών Αμοιβών και Υποψηφιοτήτων ή ακόμη και Διοικητικών Συμβουλίων καθώς μπορούν να αποτελέσουν σημείο αναφοράς και σύγκρισης για τις μέχρι τώρα χορηγούμενες αμοιβές και λοιπές παροχές».

Μέσα από την μελέτη «Ανάλυση αμοιβών μελών ΔΣ εισηγμένων επιχειρήσεων» τα εξειδικευμένα στελέχη της Grant Thornton ρίχνουν περισσότερο φως στο θέμα των αμοιβών μελών ΔΣ των εισηγμένων εταιριών στο ΧΑΑ, παρουσιάζοντας μία σύνοψη των αποδοχών που δόθηκαν για τα έτη 2020 και 2021, η οποία δύναται να χρησιμεύσει ως εργαλείο αξιολόγησης και σύγκρισης αμοιβών, καθώς και να παρέχει χρήσιμη πληροφόρηση για περεταίρω εμπλοκή και συζήτηση μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.

Στον απόηχο της παραπάνω μελέτης, ορισμένα θέματα που θα μπορούσαν να τεθούν προς συζήτηση αφορούν στα κάτωθι ερωτήματα:
•    Κατά πόσο τα επίπεδα των αμοιβών που χορηγήθηκαν τα προηγούμενα έτη ή που θα εγκριθούν στις επόμενες Γενικές Συνελεύσεις προσδιορίστηκαν με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, ποιοτικά και ποσοτικά;
•    Πόσες από τις εισηγμένες εταιρείες υλοποίησαν συστήματα συλλογικής και ατομικής αξιολόγησης των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων τους  ή εφαρμόζουν πλαίσιο αξιολόγησης της απόδοσης των εκτελεστικών μελών του ΔΣ ή των ανώτατων διευθυντικών στελεχών τους;
•    Σε πόσες περιπτώσεις μπορεί να τεκμηριωθεί ότι το ύψος των χορηγούμενων αμοιβών συνδέεται με την επίτευξη της εταιρικής στρατηγικής και των σκοπών της εταιρείας;
•    Σε πόσες περιπτώσεις έχει προσδιοριστεί με σαφήνεια το επίπεδο της σημαντικής αμοιβής ώστε να αξιολογούνται οι συνολικές αποδοχές που μπορεί να λάβει ένα ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος ΔΣ βάση του νόμου εταιρικής διακυβέρνησης Ν.4706/2020?

Όλα τα ανωτέρω ερωτήματα είναι αρμοδιότητα των Επιτροπών Αμοιβών και Υποψηφιοτήτων να εξετάσουν και τεκμηριώσουν στις σχετικές εισηγήσεις τους προς το Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων. Η διαδικασία προσδιορισμού και έγκρισης των αποδοχών θα πρέπει να συμβαδίζει με την Πολιτική Αποδοχών και τον Κανονισμό Λειτουργίας της κάθε Εταιρείας και φυσικά να χαρακτηρίζεται από αντικειμενικότητα και διαφάνεια. Τα εξειδικευμένα στελέχη του τμήματος Environmental, Social, Governance, Risk & Compliance (ESGRC), σας βοηθούν να κατανοήσετε πλήρως το πλαίσιο λειτουργίας γύρω από την Πολιτική Αποδοχών και τους Κανονισμούς Λειτουργίας της εκάστοτε επιχείρησης, καθώς και να πραγματοποιήσετε τα επόμενα βήματά σας, σε συνάρτηση και με τον νόμο εταιρικής διακυβέρνησης Ν.4706/2020.