FT: Γιατί οι Αμερικανοί πεθαίνουν τόσο νέοι; [γράφημα]

Από ότι φαίνεται δεν έχει γίνει αντιληπτό στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού το καλύτερο βιοτικό επίπεδο ενός μέσου Αμερικανού σε σύγκριση με τον μέσο Ευρωπαίο.

Ένας υπεύθυνος πλυντηρίου αυτοκινήτων στην Αλαμπάμα μπορεί να κερδίζει 125.000 δολάρια ετησίως, περίπου 50% περισσότερα από τον επικεφαλής ασφάλειας κυβερνοχώρου στο υπουργείο Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, ακόμη και αν υπολογιστεί το διαφορετικό κόστος διαβίωσης. Και αυτό δεν είναι απλώς ακόμη μια αντανάκλαση της βρετανικής στασιμότητας – από τη μέση της κατανομής του εισοδήματος και πάνω, τα νοικοκυριά των ΗΠΑ έχουν ξεπεράσει κάθε χώρα στον ανεπτυγμένο κόσμο την τελευταία δεκαετία.

Όπως μεταδίδουν οι Financial Times, μια τέτοια διαρκής έκρηξη στην καταναλωτική δύναμη θα έπρεπε να συνοδεύεται από βελτιώσεις σε άλλους δείκτες ευημερίας. Μεγαλύτερη και υγιέστερη ζωή, για παράδειγμα. Όμως οι δύο τάσεις κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις.

Από τι εξαρτάται το «προσδόκιμο υγιούς ζωής» και τι μπορεί να το αλλάξει

Η σύγκριση με το Μπλάκπουλ

Το ότι οι ΗΠΑ έχουν φτωχό ιστορικό στο προσδόκιμο ζωής δεν είναι κάτι καινούργιο. Οι ζωές των Αμερικανών έχουν μειωθεί σταδιακά σε σχέση με τις ομοτίμες χώρες. Αλλά κάτω από την επιφάνεια, αρκετές εντυπωσιακές λεπτομέρειες απαιτούν την προσοχή και μια επείγουσα προσπάθεια να αντιστραφεί η τάση. Το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ συγκρίνεται εξαιρετικά δυσμενώς με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η αγγλική παραθαλάσσια πόλη Μπλάκπουλ είναι συνώνυμη με τη βαθιά ριζωμένη κοινωνική παρακμή για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας. Έχει το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής στην Αγγλία και μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά συνταγογράφησης αντικαταθλιπτικών. Αλλά από το 2019, αυτό το προσδόκιμο ζωής των 65 υγιών ετών ήταν το ίδιο με τον μέσο όρο για ολόκληρες τις ΗΠΑ.

Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος Αμερικανός έχει τις ίδιες πιθανότητες για μια μακρά και υγιή ζωή με κάποιον που γεννήθηκε στην πιο «στερημένη» πόλη της Αγγλίας. Εάν δει κανείς και το γεγονός πως το προσδόκιμο ζωής ποικίλλει ανάλογα με την κατανομή του εισοδήματος και στις δύο χώρες, τα αποτελέσματα δεν είναι όμορφα. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό αν σκεφτεί κανείς ότι το Ηνωμένο Βασίλειο απέχει πολύ από την κορυφή της κατηγορίας όσον αφορά το προσδόκιμο ζωής στην Ευρώπη. Ενώ οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί που ζουν στις πιο πλούσιες γειτονιές των αντίστοιχων χωρών τους έχουν παρόμοια, υψηλά προσδόκιμα ζωής, στο κάτω άκρο είναι μια διαφορετική ιστορία. Οι άνθρωποι που γεννιούνται στις πιο φτωχές γωνιές του Μπλάκπουλ αναμένεται να ζήσουν πέντε χρόνια περισσότερο από τους φτωχότερους στις ΗΠΑ.. Κάποιος με καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα περίπου 100.000 δολαρίων θα ζήσει κατά μέσο όρο στα 85 στην Αγγλία, αλλά μόνο 80 στις ΗΠΑ.

Τι προκαλεί αυτά τα κενά;

Όπως επισημαίνεται, το πρόβλημα θνησιμότητας της Αμερικής οφείλεται κυρίως στους θανάτους μεταξύ των νέων και μάλιστα ένα στατιστικό στοιχείο ξεχώρισε: ένας στους 25 Αμερικανούς πέντε ετών σήμερα δεν θα φτάσει στα 40ά γενέθλιά του. Κανένας γονέας δεν πρέπει ποτέ να χρειαστεί να θάψει το παιδί του, αλλά στις ΗΠΑ πιθανότατα θα το κάνει ένα ζευγάρι από κάθε τάξη νηπιαγωγείου.

Και αυτό είναι ένα πολύ αμερικανικό πρόβλημα. Αυτοί οι νέοι θάνατοι προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από εξωτερικά αίτια – υπερβολικές δόσεις, βία με όπλα, επικίνδυνη οδήγηση και άλλα. Πρόκειται για βαθιά ενσωματωμένα κοινωνικά προβλήματα, που είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν από τα περισσότερα ζητήματα υγείας. Σχεδόν κάθε χώρα στον κόσμο δέχτηκε ένα πλήγμα θνησιμότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Οι ανεπτυγμένες χώρες ως επί το πλείστον κάνουν comeback, αλλά οι ΗΠΑ όχι. Αν δεν είχε έρθει ποτέ η Covid-19, το προσδόκιμο ζωής σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες θα παρέμενε σταθερό ή θα αυξανόταν, αλλά οι ΗΠΑ θα εξακολουθούσαν να έχουν χάσει ένα χρόνο λόγω της αύξησης των βίαιων θανάτων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, οι Αμερικανοί έχασαν 9,4 εκατομμύρια χρόνια ζωής από εξωτερικές αιτίες μόνο το 2021, ένα νούμερο μεγαλύτερο από τα 9,1 εκατ. που χάθηκαν από την Covid κατά τη διάρκεια ολόκληρης της πανδημίας. Και αυτοί οι θάνατοι συνεχίζουν να αυξάνονται.

Όπως τονίζεται, το υψηλότερο τίμημα καταβάλλεται σε θανάτους μεταξύ των νέων, των φτωχών και των ευάλωτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν.