Μια του Τραμπ, δυο του Τραμπ…

Μια πολύ καθυστερημένη αρχή

Η κατάσταση γίνεται περίπλοκη και επικίνδυνα πολωτική, δεδομένου ότι ο Τραμπ διεκδικεί το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για το 2024 -για το οποίο παραμένει σταθερά το φαβορί και ίσως η άσκηση δίωξης να τον ενισχύσει περαιτέρω.

Η υποψηφιότητά του διαφοροποιεί ακόμη περισσότερο την περίπτωση του από άλλους Αμερικανούς πρώην προέδρους, που βρέθηκαν πολύ κοντά στο να καθίσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος, που έχει παραμείνει στο «απυρόβλητο» για μια σειρά παραβιάσεων του αμερικανικού και του Διεθνούς Δικαίου.

Τόσο κατά τη διάρκεια των πολέμων στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ -με απαγωγές και βασανιστήρια κρατουμένων και υπόπτων για τρομοκρατία- όσο και με τις μαζικές υποκλοπές εντός των ΗΠΑ από την NSA χωρίς εντάλματα την περίοδο 2001-2007.

Ο Δημοκρατικός Μπαράκ Ομπάμα, που τον διαδέχτηκε στον Λευκό Οίκο, έκλεισε ουσιαστικά το δρόμο στην άσκηση δίωξης κατά του προκατόχου του στις ΗΠΑ.

Εκτός αμερικανικών συνόρων εν τω μεταξύ οι φωνές πλήθαιναν για παραπομπή του Μπους για εγκλήματα πολέμου.

Βρέθηκε κοντά σε αυτό το ενδεχόμενο τον Φεβρουάριο του 2011, όταν δύο θύματα των βασανιστηρίων της CIA είχαν ετοιμάσει την υποβολή καταγγελίας εναντίον του στη Γενεύη, με αποδεικτικό υλικό άνω των 2.500 σελίδων.

Εκείνη την περίοδο, ο Μπους είχε προγραμματίσει ομιλία στην ελβετική πόλη. Τελικά ακύρωσε το ταξίδι…

Στον «κύκλο» των ατιμώρητων προέδρων είχε προστεθεί νωρίτερα ο Μπιλ Κλίντον.

Ολοκλήρωσε τη δεύτερη θητεία του έχοντας παραπεμφθεί και αθωωθεί σε δίκη στη Γερουσία για ψευδορκία και παρακώλυση της Δικαιοσύνης στο σκάνδαλο Λεβίνσκι.

Λίγες ώρες πριν φύγει από τον Λευκό Οίκο, τον Ιανουάριο του 2001, ήρθε σε συμφωνία με τον ειδικό εισαγγελέα Ρόμπερτ Ρέι προκειμένου να αποφύγει τη δίωξη μετά το τέλος της προεδρικής θητείας του.

Σε αντάλλαγμα, ο Κλίντον παραδέχτηκε ότι έδωσε ψευδή μαρτυρία ενόρκως, παραιτούμενος κάθε αξίωσης κρατικής αποζημίωσης για τα νομικά του έξοδα, ύψους πολλών εκατομμυρίων.

Το χείριστο προηγούμενο

Ίσως τίποτα από όλα αυτά να μην είχε συμβεί εάν τα πράγματα είχαν μπει στη θέση τους τότε που έπρεπε: στο σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ.

Μετά την παραίτησή του από την προεδρία, το καλοκαίρι του 1974, ο Ρίτσαρντ Νίξον θα έπρεπε κανονικά να είχε διωχθεί ποινικά.

Όμως ο αντιπρόεδρός του και διάδοχός του στην προεδρία, Τζέραλντ Φορντ, του απένειμε χάρη, απαλάσσοντάς τον από όλες τις κατηγορίες.

Η Τζιλ Γαϊν-Μπανκς, μια από τους τρεις βοηθούς ειδικούς εισαγγελείς στη δίκη για το Γουότεργκεϊτ κατά κορυφαίων συνεργατών του Νίξον, έχει δηλώσει ότι υπήρχαν αρκετά στοιχεία για τη άσκηση δίωξης και την καταδίκη του πρώην προέδρου.

Εάν είχε συμβεί, θα αποτελούσε -μαζί με την απονομή Δικαιοσύνης και την προάσπιση των θεσμών και των δημοκρατικών αξιών- ένα καλό προηγούμενο για όλους τους επόμενους προέδρους, ως έμπρακτη απόδειξη ότι πράγματι ουδείς είναι υπεράνω του νόμου.

«Δεν θα μάθουμε ποτέ τι είδους επίδραση θα μπορούσε να είχε αυτή η επίγνωση στον Ντόναλντ Τραμπ», παρατηρεί ο Τίμοθι Ναφτάλι, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και πρώην διευθυντής της Προεδρικής Βιβλιοθήκης «Ρίτσαρντ Νίξον».

«Θα ήταν ίσως χρήσιμο για τη χώρα στο σύνολό της αν ο πρόεδρος Τραμπ γνώριζε εκ των προτέρων, λόγω της εμπειρίας Νίξον, ότι θα μπορούσε να του απαγγελθούν κατηγορίες».

Ωστόσο, «με την απονομή χάριτος από τον Φορντ στον Νίξον, αυτό το προηγούμενο ουδέποτε υπήρξε».

Tώρα επιτέλους, υπογραμμίζει ο ιστορικός σε άρθρο του στο περιοδικό The Atlantic, «ένα σώμα ενόρκων της Νέας Υόρκης αντιμετωπίζει τον πρώην ανώτερο αρχηγό του στρατεύματος όπως όλους τους άλλους»…

Ο γρίφος της επόμενης ημέρας

Το διακύβευμα της δίωξης Τραμπ είναι μεγάλο.

Πολλοί θεωρούν ότι θα γίνει «βούτυρο» στο προεκλογικό «ψωμί» του, κλιμακώνοντας την πόλωση στις ΗΠΑ, χαλυβδώνοντας την εκλογική βάση του, ενισχύοντας κι άλλο το έρεισμά του στους Ρεπουμπλικανούς -που τώρα συσπειρώνονται γύρω του- και ίσως ενισχύοντας την προσπάθειά του για επιστροφή στον Λευκό Οίκο και στην προεδρική ασυλία.

Δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Κουινιπίακ του Κονέκτικακ δείχνει ότι το 93% των Ρεπουμπλικανών, το 72% των ανεξάρτητων ψηφοφόρων και το 29% των Δημοκρατικών θεωρούν ότι η δίωξη Τραμπ έχει πολιτικά κίνητρα.

Στις τάξεις των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων ο πρώην πρόεδρος διατηρεί σταθερό προβάδισμα έναντι υπαρκτών και πιθανών μελλοντικών αντιπάλων του για το κομματικό χρίσμα, με 47% έναντι 33% που έχει ο δεύτερος, ο κυβερνήτης της Φλόριντα Ρον ΝτεΣάντις.

Όμως το «δράμα» του Τραμπ στις δικαστικές αίθουσες ίσως μόλις τώρα να αρχίζει, με πιθανό νέα κατηγορητήρια σε βάρος του για άλλες υποθέσεις.

Ερευνάται για πιθανή παρέμβαση στο εκλογικό αποτέλεσμα στην πολιτεία της Τζόρτζια στις προεδρικές του 2020.

Για τον ρόλο του στην εισβολή στο Καπιτώλιο τον Ιανουάριο του 2021.

Για παράνομη κατοχή απόρρητων εγγράφων, που πήρε μαζί του φεύγοντας από τον Λευκό Οίκο.

Υποψήφιος «τεφλόν»;

Έχοντας τώρα «σπάσει το φράγμα» με το κατηγορητήριο κατά του Τραμπ, ο εισαγγελέας του Μανχάταν Άλβιν Μπραγκ «έκανε πιο εύκολο για άλλους εισαγγελείς να κάνουν το άλμα», εκτιμά σε ανάλυσή του από την Ουάσιγκτον ο Έντουαρντ Λους των Financial Times.

Κανείς από τους υπόλοιπους «δεν θα πάρει πια το ρίσκο να γίνει ο πρώτος λειτουργός που θα στοχεύσει τον “βασιλιά” και θα αστοχήσει. Αυτό βαραίνει τους ώμους του Μπραγκ», υπογραμμίζει. Κι έτσι, «ανοίγει το δρόμο σε άλλους εισαγγελείς να αναλάβουν μικρότερο ρίσκο για τη φήμη τους, απαγγέλλοντας πολύ σοβαρότερες κατηγορίες».

Αυτό βέβαια δεν αποτελεί εμπόδιο για την υποψηφιότητα του Τραμπ για τον Λευκό Οίκο. Ούτε καν μια καταδίκη.

Το μόνο που ορίζει το αμερικανικό Σύνταγμα για να είναι κανείς υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ είναι να είναι γεννημένος πολίτης των ΗΠΑ, άνω των 35 ετών και να έχει ζήσει στη χώρα για τουλάχιστον 14 χρόνια.

Για την ακρίβεια, παρατηρούν εύστοχα οι Los Angeles Times, το Σύνταγμα «δεν απαγορεύει στον Τραμπ να υπηρετήσει ξανά ως πρόεδρος ακόμη και από τη φυλακή».

Σύμφωνα πάντως με τη δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Κουινιπίακ, το 57% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο Τραμπ θα πρέπει να αποσύρει την υποψηφιότητά του για την προεδρία σε περίπτωση που του απαγγελθούν κατηγορίες στο πλαίσιο πολλαπλών πολιτειακών και ομοσπονδιακών ποινικών ερευνών.

Υπέρ αυτής της άποψης δηλώνει το 88% των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών και το 55% των ανεξάρτητων.

Το 75% των ψηφοφόρων των Ρεπουμπλικανών έχει ωστόσο αντίθετη γνώμη…