Ουκρανία: Πού θα κριθεί η πολεμική σύγκρουση – Φόβοι για εντάσεις και στα Βαλκάνια

Την πεποίθηση πως η επιτυχία ή αποτυχία της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία θα καθοριστεί από το πόσο καλά εξοπλισμένοι είναι οι Ουκρανοί, εκφράζει η πρόεδρος του Ινστιτούτο Πολιτικής Ασφάλειας και Ανάπτυξης (ISDP) και διευθύντρια Βόρειας Ευρώπης του Atlantic Council, Άνα Βισλάντερ (*Anna Wieslander), με συνέντευξή της στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ενόψει της συμμετοχής της στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα πραγματοποιηθεί 26-29 Απριλίου.

400 ημέρες πόλεμος – Οι σημαντικότεροι σταθμοί

Βαρόμετρο για την ίδια είναι η στρατιωτική υποστήριξη που λαμβάνει η Ουκρανία από τη Δύση. «Όσο περισσότερη στρατιωτική υποστήριξη λαμβάνει τώρα η Ουκρανία για να επιτύχει τους στόχους της τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει ο πόλεμος» αναφέρει με σαφήνεια.

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία; Το τέλος του πολέμου θα κριθεί στο πεδίο της μάχης, απαντά και σπεύδει ευθύς αμέσως να προτάξει: «Όσο μεγαλύτερο πλεονέκτημα έχει η Ουκρανία έναντι της Ρωσίας, δηλαδή όσο μεγαλύτερη επιτυχία έχει το Κίεβο στην ανάκτηση των χαμένων εδαφών τόσο πιο πιθανό είναι η Ρωσία να επιδιώξει ειρήνη. Ο πόλεμος θα μπορούσε να τελειώσει αύριο αν η Ρωσία αποσυρόταν από το ουκρανικό έδαφος».

«Τίποτα για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία»

Βάζοντας την τελική ψηφίδα που θα συνθέσει το μωσαϊκό για το τι θα καθορίσει την τελική έκβαση του πολέμου, αναδεικνύει πως καμία απόφαση δεν πρόκειται να ληφθεί για την Ουκρανία χωρίς την ίδια την Ουκρανία. «Τίποτα για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία. Επαφίεται στους Ουκρανούς να αποφασίσουν τι ορίζουν ως νίκη. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 70% των Ουκρανών θέλει να πολεμήσει μέχρι τη «νίκη», με το 91% να ορίζει ως «νίκη» την ανάκτηση της Κριμαίας – τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα του 1991» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Επιχειρώντας να αποτυπώσει τη σημερινή κατάσταση του πολέμου στην Ουκρανία, παρατηρεί πως προς το παρόν, δεν υπάρχει καμία προθυμία από τη ρωσική πλευρά να διαπραγματευτεί οποιοδήποτε είδος ειρήνης. «Οι καθημερινές πυραυλικές επιθέσεις συνεχίζονται. Και μετά τον αριθμό των εγκλημάτων πολέμου που έχει διαπράξει η Ρωσία, το να διαπραγματευτεί η Ουκρανία μια διευθέτηση χωρίς σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της απόδοσης ευθυνών στους Ρώσους παραμένει δύσκολο να φανεί».

Μάλιστα, Άνα Βισλάντερ εκτιμά πως όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η Ουκρανία θα προχωρήσει σε εαρινή επίθεση. «Υπάρχει ένα αντίστροφο χρονοδιάγραμμα στο πεδίο της μάχης, όπου ο ρωσικός οπλισμός είναι όλο και περισσότερο σοβιετικής εποχής και η Ουκρανία λαμβάνει όλο και πιο σύγχρονο δυτικό οπλισμό. Όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η Ουκρανία θα προχωρήσει σε εαρινή επίθεση» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία της Βισλάντερ

Ερωτηθείς από το ΑΠΕ-ΜΠΕ ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία της, η οποία θα μπορούσε να παρατείνει τη διάρκεια του πολέμου και να διευρύνει τις επιπτώσεις του, η πρόεδρος του ISDP, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα τη Στοκχόλμη που επικεντρώνεται στην Κεντρική Ασία και την Ασία, δηλώνει πως ο μακροβιότερος πόλεμος είναι ο πόλεμος που οι άνθρωποι ξεχνούν. Εάν η Δύση κουραστεί να υποστηρίζει την Ουκρανία, η Ρωσία θα μπορούσε να παγώσει τη σύγκρουση, με μάχες χαμηλής έντασης κατά μήκος της πρώτης γραμμής του μετώπου για πολλά χρόνια, προσθέτει.

Ποια διδάγματα αντλούν οι δυτικές χώρες από αυτόν τον πόλεμο; Κατά την πρόεδρο του ISDP και διευθύντρια Βόρειας Ευρώπης του Atlantic Council ένα μάθημα είναι η ανετοιμότητα των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνάμεων. «Η κλίμακα των πυρομαχικών που χρησιμοποιήθηκαν στην Ουκρανία είναι πέρα από αυτό που οι επιτελείς του ΝΑΤΟ είχαν ποτέ προβλέψει για πόλεμο του 21ου αιώνα. Η Ευρώπη πρέπει όχι μόνο να ανεφοδιάσει την Ουκρανία, αλλά και να αναπληρώσει τα δικά της μειωμένα αποθέματα» προτρέπει και σκιαγραφεί: «Η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία δεν ήταν προετοιμασμένη να ανταποκριθεί στη ζήτηση, αλλά και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άργησαν να δώσουν παραγγελίες. Οι ΗΠΑ έχουν παρέμβει για να καλύψουν το κενό – αλλά αυτό είναι μόνο μια προσωρινή λύση» εξηγεί.

Περαιτέρω, διατυπώνει την πεποίθηση ότι η γεωπολιτική κατάσταση παγκοσμίως θα υποστεί σημαντικές αλλαγές μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Όπως επισημαίνει, είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι ο κόσμος θα επιστρέψει στην κατάσταση που ήταν πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, μόλις τελειώσει ο πόλεμος. «Είτε κερδίσει είτε χάσει η Ρωσία, αυτός ο πόλεμος θα έχει βαθιές συνέπειες για το παγκόσμιο σύστημα στο μέλλον» διαβλέπει και ανοίγει τη βεντάλια των επιπτώσεων που αντανακλούν στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Μπορεί να αναζωπυρωθούν οι εντάσεις στα Βαλκάνια;

Κινδυνεύει η ευρωπαϊκή ασφάλεια; Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τις εντάσεις στα Βαλκάνια; Η Άνα Βισλάντερ αναφέρει πως υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία επιδιώκει έμμεση κλιμάκωση (των εντάσεων) στη Μολδαβία και ακόμη και στη Γεωργία. «Πρόκειται για έναν πόλεμο στα σύνορα της ΕΕ, οπότε φυσικά διακυβεύεται η ευρωπαϊκή ασφάλεια από την έκβαση του πολέμου. Υπάρχουν πολλά βήματα που μπορεί να κάνει η Ρωσία για να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή ασφάλεια κάτω από το όριο του πολέμου» σημειώνει. Επιπροσθέτως, επισημαίνει πως «όλοι θυμόμαστε την απόπειρα πραξικοπήματος στο Μαυροβούνιο το 2016 και ότι η Ρωσία δραστηριοποιείται στα Βαλκάνια και έχει ισχυρούς δεσμούς με τη Σερβία».

Ταυτόχρονα, δεν παραλείπει να φωτίσει και την πτυχή του ενεργειακού και υπογραμμίσει τη σημασία της ενεργειακής αυτονομίας της Ευρώπης. «Η Ρωσία έχει δείξει την προθυμία της να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο. Όσο πιο αυτάρκης είναι η Ευρώπη όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια και τον εφοδιασμό τόσο λιγότερο κίνδυνο για την ασφάλεια αποτελεί η Ρωσία (λιγότεροι ενεργειακοί εκβιασμοί)» θέτει ως πρόταγμα.

Για την ένταξη των Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ

Με φόντο την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αναφέρεται στις επικείμενες τουρκικές εκλογές. Τι διακυβεύεται; «Το αποτέλεσμα των εκλογών θα μπορούσε να καθορίσει πόσο γρήγορα θα επικυρωθεί η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Τελικά, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, αναμένεται ότι η Τουρκία θα επικυρώσει, έστω και μετά τη Φινλανδία» απαντά.

Στην κατεύθυνση αυτή, πιστεύει ότι υπάρχει ακόμη πιθανότητα τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία να γίνουν πλήρη μέλη μέχρι τη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους τον Ιούλιο, με δεδομένο ότι οι τουρκικές εκλογές θα διεξαχθούν στον χρόνο που έχουν ανακοινωθεί.

Τέλος, η Άνα Βισλάντερ καταδεικνύει πως η χωριστή προσχώρηση της Φινλανδίας χωρίς τη Σουηδία βραχυπρόθεσμα, δεν θα έχει σοβαρές συνέπειες, αλλά μακροπρόθεσμα, παρεμποδίζει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να μεγιστοποιήσει τις προσπάθειες αποτροπής και άμυνας στο έδαφός του.

*Η Anna Wieslander είναι διευθύντρια για τη Βόρεια Ευρώπη στο Ατλαντικό Συμβούλιο (Atlantic Council) και παράλληλα γενική γραμματέας της Σουηδικής Ένωσης Άμυνας. Είναι επίσης πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικής Ασφάλειας και Ανάπτυξης (ISDP) στη Στοκχόλμη και μέλος της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Πολεμικών Επιστημών. Παλαιότερα, διετέλεσε αναπληρώτρια διευθύντρια στο Σουηδικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων (UI) και επικεφαλής του γραφείου του προέδρου του σουηδικού κοινοβουλίου, γραμματέας της Σουηδικής Επιτροπής Άμυνας και αναπληρώτρια διευθύντρια του σουηδικού υπουργείου Άμυνας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ