Ουκρανία: Επενδύσεις εν καιρώ πολέμου;

Μπορεί κάλλιστα να εκληφθεί και ως μια χειρονομία ελπίδας, ότι ο πόλεμος θα τελειώσει και μάλιστα νικηφόρα για την Ουκρανία. Αυτό ήταν μαζί με πολλά άλλα το μήνυμα της συνεδρίασης του Πολωνο-ουκρανικού Οικονομικού Φόρουμ, που δεν ήταν ήσσονος σημασίας στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του προέδρου Ζελένσκι στη Βαρσοβία, την τρίτη κατά σειρά στο εξωτερικό.

Κορυφαίοι επιχειρηματικοί εκπρόσωποι και των δύο χωρών αντάλλαξαν απόψεις για επενδύσεις στην Ουκρανία στο πλαίσιο ανοικοδόμησης της χώρας. Ο Ζελένσκι μάλιστα τόνισε με έμφαση ότι «επιθυμεί να δει τη συμμετοχή της πολωνικής επιχειρηματικής κοινότητας» σε αυτόν τον στόχο. Συγκριτικά η επίσκεψη του υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ στις αρχές της εβδομάδας, επικεφαλής αντιπροσωπείας Γερμανών επιχειρηματιών, έμοιαζε μάλλον περιορισμένη. Μάλιστα σχολιαστές της πολωνικής δημόσιας τηλεόραση TVP ειρωνεύονταν ότι οι τώρα οι Γερμανοί προσπαθούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της Ουκρανίας, ενώ καθυστέρησαν να δώσουν στρατιωτική στήριξη στη χώρα. Γι αυτό και το ουκρανικό προεδρικό ζεύγος θέλησε να τιμήσει με αυτήν την επίσκεψη τη Βαρσοβία και όχι το Βερολίνο.

Η Ουκρανία «πλημμύρισε» από δυτικά όπλα. Αλλά τι θα τα κάνει;

Μεγαλύτερο κύμα επενδύσεων όταν τελειώσει ο πόλεμος

Αλλά τι είναι αυτό που ωθεί Γερμανούς επιχειρηματίες να διακινδυνεύουν τα χρήματά τους σε μια χώρα που βομβαρδίζεται, που πεθαίνει κόσμος καθημερινά εδώ και πάνω από ένα χρόνο; «Για να είμαι ειλικρινής ήμουν διστακτικός πριν, έλεγα ότι πρόκειται τώρα κυρίως για βοήθεια έκτακτης ανάγκης και όχι τόσο πολύ για επενδύσεις» λέει ο Μίχαελ Χαρμς, εκτελεστικός διευθυντής της Επιτροπής Οικονομικών Σχέσεων Ανατολικής Ευρώπης, μιας γερμανικής ένωσης εξωτερικού εμπορίου που προωθεί τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Γερμανίας και των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, του Νότιου Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας.

Ο Χαρμς ταξίδεψε μαζί με τον Χάμπεκ στο Κίεβο, μαζί με άλλους έξι εκπροσώπους επιχειρήσεων και ενός αντιπροσώπου της αναπτυξιακής τράπεζας KfW. Εκείνο το οποίο επισημαίνει είναι η σταθερή κατάσταση στο δυτικό τμήμα της χώρας, αλλά στην πρωτεύουσα. «Η ζήτηση σε τομείς όπως η παραγωγή οικοδομικών υλικών, η γεωργία, η ενέργεια και τα logistics είναι μεγάλη» λέει.Παραδέχεται παρόλα αυτά ότι το μεγάλο κύμα επενδύσεων θα γίνει μόνο όταν τελειώσει ο πόλεμος.

Βέβαια οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται ήδη στην Ουκρανία δεν μένουν ανεπηρέαστες από τις μάχες. Μόλις ξεκίνησε η ρωσική εισβολή το εργοστάσιο της Bayer δέχθηκε επίθεση, θυμίζει ο Ματίας Μπέρνινγκερ, υπεύθυνος της Bayer για τη βιωσιμότητα και τις σχέσεις με την πολιτική και την κοινωνία των πολιτών. «Αυτό ήταν ένα μεγάλο σοκ για εμάς. Και τότε σκεφτήκαμε, τώρα τι κάνουμε; Μόλις το 2019 η εταιρεία άνοιξε στην Ουκρανία ένα από τα πιο σύγχρονα εργοστάσια σπόρων στον κόσμο, η επένδυση έφτασε στα 200 εκατ. ευρώ. Και αποφασίσαμε να συνεχίσουμε». Όπως λέει, η εταιρεία θα επενδύσει άλλα 60 εκατ. ευρώ για να επεκτείνει την παραγωγική της δυνατότητα. «Η ιδέα είναι πολύ απλή, πιστεύουμε ότι η Ουκρανία είναι ο καλύτερος τόπος για την παραγωγή σπόρων στην Ευρώπη. Προς το παρόν ο κύριος στόχος είναι η παραγωγή σπόρων αραβοσίτου, ενώ θα προστεθούν και ηλιόσποροι».

Η κυβέρνηση παρέχει εγγυήσεις επενδύσεων

Οι προκλήσεις ανασυγκρότησης της εμπόλεμης χώρας συναντώνται σε κάθε τομέα, ενεργειακό, κατασκευές, μεταφορές, δημοτικές υποδομές, ίσως να μην υπάρχει τομέας που να έχει μείνει όρθιος. Αυτή είναι και η εκτίμηση του Μάρτιν Βανζλέμπεν, ΔΣ του Γερμανικού Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου (DIHK), ο οποίος επίσης συνόδευσε τον Ρόμπερτ Χάμπεκ στο ταξίδι του στο Κίεβο. Ο Βανζλέμπεν διαβεβαίωσε την Ουκρανία ότι οι γερμανικές επιχειρήσεις θα στηρίξουν τη χώρα στη διαδικασία ανασυγκρότησης. «Το ταξίδι με τον υπουργό Οικονομίας αποτελεί μήνυμα και μια προσφορά μαζί των γερμανικών επιχειρήσεων να συμβάλουν στη διαμόρφωση της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας μαζί με τους Ουκρανούς» δήλωσε στη εφημερίδα Handelsblatt.

«Πολλές γερμανικές εταιρείες εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία παρά τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο, αυτό μπορεί να αποτελέσει μια καλή βάση όταν πρόκειται για την ανασυγκρότησης της χώρας, διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσ», εξήγησε ο Βανζλέμπεν στην εφημερίδα. Για να γίνει επενδυτικά πιο ασφαλές το περιβάλλον ή ακόμη και για τη διευκόλυνση γερμανικών εταιρειών να εγκατασταθούν στην Ουκρανία υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες η γερμανική κυβέρνηση παρέχει εγγυήσεις στις επενδύσεις τους. Στην περίπτωση της Ουκρανίας συμβαίνει εδώ και χρόνια, αλλά συνεχίζεται και τώρα λόγω του συνεχιζόμενου επιθετικού πολέμου.

«Κανονικά δεν το κάνουμε αυτό» είπε ο Χάμπεκ. «Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε επενδύσεις σε μια εμπόλεμη ζώνη, ο κίνδυνος είναι πολύ υψηλός. Αλλά στην περίπτωση αυτή το κάνουμε». Το Βερολίνο όμως εγγυάται και τις γερμανικές εξαγωγές ύψους 144.2 εκ. το 2022. Σε αυτές περιλαμβάνονται ενδεικτικά η εξασφάλιση σιδηροδρομικών βαγονιών με εξαγωγές σιτηρών, φυτοπροστατευτικών προϊόντων και σπόρων. Θα ήταν περιττό να πει κανείς ότι για την Ουκρανία τέτοιου είδους υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας. Το 2022, τη χρονιά που ξεκίνησε ο πολέμος, η οικονομία της κατέρρευσε, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε περισσότερο από το 1/3.

Εισαγωγές και οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά περίπου 20% και 30% αντίστοιχα σε σύγκριση με το 2021. Η ιστοσελίδα ukraine.eu, πύλη πληροφοριών για επενδύσεις στη χώρα, «πάγωσε» στις 24.02.22, ημέρα της ρωσικής εισβολής. Σε ειδικό σημείο καλεί τον δυνητικό επενδυτή να αναζητήσει την ιστοσελίδα war.ukraine.ua. Εκεί περιγράφεται μια άλλη Ουκρανία, βομβαρδισμένη αλλά όχι ταπεινωμένη. Οι επιπτώσεις του πολέμου στοιχειώνουν την Ουκρανία. Γι αυτό και επισκέψεις, όπως αυτή του Χάμπεκ στο Κίεβο, ή συναντήσεις, όπως στο πλαίσιο Πολωνο-ουκρανικού Οικονομικού Φόρουμ, θα μπορούσαν να γίνουν προάγγελος ειρήνης.

Ειρήνη Αναστασοπούλου Welt/ Handelsblatt/ dpa

Πηγή: Deutsche Welle