SEC: Εξετάζει την επιβολή ρυθμίσεων που εκκρεμούν από την κρίση του 2008

Σε μια προσπάθεια να θεσπίσει αυστηρότερους κανόνες λειτουργίας της αγοράς έχει επιδοθεί, αθόρυβα, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC), καθώς οι αναταράξεις στον τραπεζικό κλάδο γενούν ανησυχίες για μετάδοση της κρίσης και σε άλλους τομείς της οικονομίας.

Ρουμπινί: Έρχεται «αποκάλυψη» στον τομέα των cryptos λόγω SEC

Όπως σημειώνουν οι Financial Times, η διαδικασία αυτή θυμίζει τις κινήσεις στις οποίες προχώρησε η SEC μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, και το πρόστιμο-μαμούθ που επιβλήθηκε λίγα χρόνια αργότερα στην Goldman Sachs και τον τραπεζίτη Φαμπρίς Τουρέ.

Ο Φαμπρίς Τουρέ

«Ο Φαμπρίς Τουρέ», εξηγεί το βρετανικό οικονομικό έντυπο, «ήταν ένας τραπεζίτης της Goldman που είχε αναλάβει στις αρχές του 2007 να κατασκευάσει μια συνθετική εξασφαλισμένη υποχρέωση χρέους – ένα όχημα που περιείχε παράγωγα τα οποία επέτρεπαν στους επενδυτές να κάνουν μοχλευμένα στοιχήματα στα δάνεια με τα οποία ήταν συνδεδεμένα τα εν λόγω παράγωγα. Αυτό που δεν είπε η Goldman στους αγοραστές αυτού του CDO ήταν ότι ο διαχειριστής hedge fund Τζον Πόλσον είχε βοηθήσει στην επιλογή των ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης στα οποία βασίστηκε. Ούτε τους είπε ότι στοιχημάτιζε εναντίον αυτών των δανείων.»

Η κατάθεση αστικών κατηγοριών από την SEC το 2010 εναντίον της Goldman και του Τουρέ βασίστηκε σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα του τραπεζίτη προς έναν φίλο του εκείνη την εποχή, στο οποίο έλεγε: «όλο το κτίριο πρόκειται να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή τώρα. Ο μόνος πιθανός επιζών, ο υπέροχος Fab[rice Tourre] . . στέκεται στη μέση όλων αυτών των πολύπλοκων, εξαιρετικά μοχλευμένων, εξωτικών συναλλαγών που δημιούργησε χωρίς απαραίτητα να κατανοεί όλες τις συνέπειες αυτών των τερατουργημάτων!!!». Η Goldman Sachs πλήρωσε 550 εκατ. δολάρια για να συμβιβαστεί με την SEC τον Ιούλιο του 2010 χωρίς να παραδεχθεί ή να αρνηθεί τις κατηγορίες, στο μεγαλύτερο πρόστιμο που είχε πληρώσει ποτέ η Wall Street. Το 2013, ο Τουρέ κρίθηκε ένοχος και κλήθηκε να καταβάλει 825.000 δολάρια.

Διαδηλωτές σηκώνονται στην αίθουσα ακρόασης φορώντας στολή φυλακής και κρατώντας μάσκες του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Goldman Sachs Lloyd Blankfein και του εκτελεστικού διευθυντή της Goldman Sachs Fabrice Tourre, κατά τη διάρκεια της ακρόασης υποεπιτροπής ερευνών της Γερουσίας με θέμα «Wall Street και χρηματοπιστωτική κρίση: Ο ρόλος των επενδυτικών τραπεζών» – Καπιτώλιο, Ουάσιγκτον, 27 Απριλίου 2010

Η περίπτωση του Τουρέ ήταν ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε στη Wall Street, στην πορεία προς την κρίση του 2008, αλλά όχι η μοναδική. Η JPMorgan κατέβαλε επίσης στην SEC 154 εκατ. δολάρια για διευθέτηση των κατηγοριών περί παραπλάνησης των επενδυτών σε μια συμφωνία CDO του 2007, στην οποία ένα hedge fund είχε επίσης συμβάλει στην επιλογή των υποκείμενων περιουσιακών στοιχείων. Τώρα, όπως σημειώνουν οι FT, η SEC επεξεργάζεται και πάλι κανόνες για την απαγόρευση συμφωνιών όπως η προαναφερθείσα συναλλαγή της Goldman. Με χαρακτηριστική μάλιστα καθυστέρηση, καθώς σε τέτοιες κινήσεις έπρεπε να είχε προβεί ήδη μετά την έκρηξη της κρίσης του 2008.

Γιατί καθυστέρησε η SEC;

Πιθανώς, εξηγούν οι FT, η καθυστέρηση της SEC οφείλεται στον πολύ μειωμένου ρόλο που διαδραματίζουν πλέον τα προϊόντα που κυριάρχησαν τη δεκαετία του 2000, όπως τα CDOs. «Μόλις 64 δισ. δολάρια (CDOs) πωλήθηκαν πέρυσι σε σύγκριση με 490 δισ. δολάρια κατά την ακμή τους το 2007», σημειώνεται. Οι προτεραιότητες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, άλλωστε, αλλάζουν μαζί με τους προέδρους της: Ο σημερινός πρόεδρος Γκάρι Γκένσλερ γνωρίζει καλά την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, καθώς τότε διοικούσε έναν άλλο κρίσιμο εποπτικό φορέα των αγορών, την Επιτροπή Εμπορευματικών Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης (Commodity Futures Trading Commission).

Έτσι κι αλλιώς, ο Γκένσλερ είναι πολύ απασχολημένος αυτήν την περίοδο με την προσπάθεια εφαρμογής ενός εποπτικού πλαισίου για την βιομηχανία των CRYPTOs και την θέσπιση νέων ρυθμίσεων. Έπειτα, όπως σημειώνουν οι Financial Times, μια απαγόρευση συμφωνιών όπως αυτή που είχε μεθοδεύσει ο Φαμπρίς Τουρέ, δεν είναι όσο εύκολη φαντάζει. Και αυτό γιατί, όπως σημειώνει το βρετανικό έντυπο, «οι τιτλοποιήσεις – η πρακτική της πώλησης δεσμών δανείων που τιμολογούνται ανάλογα με την επικινδυνότητά τους – είναι κρίσιμη για τη χρηματοδότηση τμημάτων υποθηκών, φοιτητικών δανείων και αγορών αυτοκινήτων, μεταξύ άλλων». Έτσι, αν κάποιος κάνει λάθος κατά τη θέσπιση ενός κανόνα, αυτό «θα μπορούσε να βλάψει ακούσια την προσφορά πιστώσεων, ακριβώς όπως πολλές τράπεζες γίνονται επιφυλακτικές στη χορήγηση δανείων μετά την αναταραχή του περασμένου μήνα».

«Οι τράπεζες δεν μπορούν να επιτηρούν τον εαυτό τους»

Οι κανόνες που προτείνεται να θεσπιστούν «θα εμποδίζουν κάθε μέρος που εμπλέκεται σε μια τιτλοποίηση, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών και των αρχικών αγοραστών των συμφωνιών, από οτιδήποτε θα οδηγούσε σε ουσιώδη σύγκρουση συμφερόντων – ένας ορισμός που θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αγορά παραγώγων για την αντιστάθμιση του κινδύνου». Η Wall Street, αντιδρώντας στο ενδεχόμενο επιβολής νέων ρυθμίσεων, επικαλείται το εξής ζήτημα: «Τι θα συνέβαινε αν μια άλλη μονάδα μιας τράπεζας, που λειτουργεί ανεξάρτητα, αγόραζε άθελά της παράγωγα για άλλο σκοπό, τα οποία όμως αντιστάθμιζαν τον ίδιο κίνδυνο;»

Όπως σημειώνουν, καταλήγοντας, οι FT, και οι δύο πλευρές – ρυθμιστικές αρχές και στελέχη της αγοράς – έχουν καλά επιχειρήματα όσον αφορά την επιβολή αυστηρότερων ρυθμιστικών περιορισμών. «Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να θεσπίσει έναν κανόνα κάποια στιγμή, και παρόλο που οι πρακτικές έχουν βελτιωθεί μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, θα ήταν αφελές να αφήσουμε στις τράπεζες να επιτηρούν τη συμπεριφορά τους. Πέρα από τις ψυχοφθόρες λεπτομέρειες τόσο της ρύθμισης όσο και του κλάδου της τιτλοποίησης, είναι το γεγονός ότι οι κανόνες δεν υπάρχουν εν κενώ. Η καθυστέρηση (επιβολής) αυτού του κανονισμού δεν διευκόλυνε τη δουλειά κανενός, αν και η αναβίωσή του αποδείχθηκε χρήσιμη υπενθύμιση των κακόπιστων συναλλαγών που τον έκαναν τόσο απαραίτητο εξ αρχής.»