Εκλογές 2023: Η αγωνία του δημοσκόπου πριν από τις κάλπες

«Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι» είναι ένα κλασικό μυθιστόρημα του νομπελίστα Πέτερ Χάντκε.

Παραφράζοντας τον τίτλο θα λέγαμε πως αυτές τις ημέρες οι δημοσκόποι διανύουν τη δική τους αγωνία πριν από την κάλπη της 21ης Μάη. Δεν θα ήταν το ίδιο αν δεν είχε μεσολαβήσει η ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη που μετατόπισε τις εκλογικές συμπεριφορές και ενίσχυσε τη λεγόμενη γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων.

Εκλογές: Μεγάλη έρευνα στους νέους – Με ποια κριτήρια θα ψηφίσουν

Η εν λόγω ζώνη βραχυκυκλώνει εν μέρει τους ερευνητές και ανασχηματίζει τις βεβαιότητες. Εδώ όπως σημειώνει δημοσκόπος τα ερωτήματα βέβαια δεν έχουν τόσο να κάνουν με τη σειρά των κομμάτων αλλά ως προς τα αθροίσματα αυτών.

Εδώ υπάρχουν δύο εικόνες: η μία είναι η εν θερμώ στον απόηχο των Τεμπών. Και εδώ καταγράφεται οριζόντια η αμφισβήτηση όλου του πολιτικού συστήματος και κυρίως της κυβέρνησης. Η δεύτερη – λίγο μετά – καταγράφει μια τάση μερικής επανάκαμψης, αύξησης του δικομματισμού και μείωσης της γκρίζας ζώνης. Η Rass την τελευταία τη δίνει στο 11,8% (έρευνα που έγινε 27 με 31 Μαρτίου). Εδώ βέβαια, συνεχίζεται το φούσκωμα των μικρών κομμάτων.

Η απλή αναλογική

Στη νέα ρευστότητα παίζει ρόλο προφανώς το σύστημα της απλής αναλογικής που είναι νέα συνθήκη και όπως λέει γνωστός δημοσκόπος «παράγει νέα δεδομένα» και οριοθετεί αλλιώς τις προθέσεις – αν και μεγάλο μέρος του κοινού δεν φαίνεται να ξέρει τις διαφορές των εκλογικών συστημάτων. «Δεν έρχεται κάποιος με ορμή απ’ τα κόμματα», λέει η Μαρία Καρακλιούμη, πολιτική αναλύτρια της RASS. Κι εκείνη διαπιστώνει μια ρευστοποίηση με τα Τέμπη, μια διάχυση ψήφων στα μικρότερα κόμματα (το 2012 τα εκτός Βουλής είχαν σύνολο 19,2 και έτσι ευνοήθηκε ο πρώτος).

Στο δε θέμα της αδιευκρίνιστης ψήφου και η Καρακλιούμη βλέπει πως βασικά προέρχεται από τη ΝΔ, ενώ στο ερώτημα γιατί η ίδια στις έρευνές της δεν κάνει εκτίμηση ψήφου απαντά πως όταν αφαιρείς τους αναποφάσιστους – και κάνεις αναγωγή – είναι σαν να λες πως αυτοί κατανέμονται αναλογικά σε όλα τα κόμματα. Παράλληλα η ίδια βλέπει σταθερή δυσκολία διείσδυσης του ΣΥΡΙΖΑ στο Κέντρο, ενώ ένα ερώτημα είναι αν θα καταφέρει η ΝΔ να ανακόψει τις ψήφους στα δεξιά της.

Η αδιευκρίνιστη και για τον Αντώνη Παπαργύρη, διευθυντή ερευνών της GPO, ενισχύθηκε με τα Τέμπη ενώ εσχάτως έχει αρχίσει να απομειώνεται (αρχικά ήταν 8,5, με το δυστύχημα πήγε στο 12,5 και τώρα κάθεται στο 11,5).

Σημειώνει το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της υψηλής συσπείρωσης της ΝΔ όλη σχεδόν την τετραετία, που μόνον τώρα έδειξε τάση προς τα κάτω – ερώτημα ο επαναπατρισμός τους στη γαλάζια παράταξη. Σε αντίστιξη ο ΣΥΡΙΖΑ μαζεύει τη δεξαμενή του. Εκτιμά δε πως στην κάλπη της 21ης Μάη θα προσέλθει και νέο εκλογικό σώμα, ενώ και τα δύο μεγάλα κόμματα δίνουν μάχη «οπισθοφυλακής» για να είναι κοντά στο ποσοστό του 2019.