Φυσικό αέριο: Χαμηλό 8 ετών στην κατανάλωση – Υπερκαλύφθηκε ο στόχος της ΕΕ

Στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2016 ανήλθε η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα το οκτάμηνο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023, με την χώρα να υπερκαλύπτει τον στόχο της ΕΕ για μείωση κατανάλωσης κατά 15%.

Φυσικό αέριο: Οι 6 κίνδυνοι για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης το προσεχές καλοκαίρι

Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ που επεξεργάστηκε το The Green Tank, σε έκθεση του οποίου σημειώνεται ότι τον Μάρτιο, τον τελευταίο μήνα κατά τον οποίον η χώρα όφειλε να μειώσει την κατανάλωση αερίου βάσει των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων, η συνολική εγχώρια κατανάλωση άγγιξε χαμηλό πενταετίας στις 3,99 TWh.

Όπως σημειώνεται, η συνολική μείωση κατά 2,95 TWh τον Μάρτιο του 2023 σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022 προήλθε κατά 75% από την ηλεκτροπαραγωγή (-2.22 TWh) και λιγότερο από τα δίκτυα διανομής (- 0.79 TWh), ενώ για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης το 2021 σημειώθηκε μικρή αύξηση (+0,05 TWh) στην κατανάλωση αερίου από τη βιομηχανία σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.

«Πρωταγωνίστρια» η βιομηχανία

Από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ που επεξεργάστηκε το The Green Tank προκύπτει ότι η μείωση της κατανάλωσης αερίου το επίμαχο οκτάμηνο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023 ήταν υπερδιπλάσια του ευρωπαϊκού στόχου για 15%, καθώς άγγιξε το -31,8% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό οκτάμηνο (Αύγουστος 2021-Μάρτιος 2022).

Η συνολική κατανάλωση στην Ελλάδα ανήλθε σε 32.9 TWh, χαμηλότερα από τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας (41.6 TWh), υψηλότερα μόνο από το προηγούμενο χαμηλό της περιόδου Αυγούστου 2015-Μαρτίου 2016 (26.2 TWh). Η μείωση προήλθε κυρίως από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής (-4 TWh), ενώ ακολούθησαν η βιομηχανία (-3.4 TWh) και τα δίκτυα διανομής (-1.3 TWh).

Σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η μείωση προήλθε κυρίως από τη βιομηχανία (-44.6%) ενώ ακολούθησαν η ηλεκτροπαραγωγή (-31.9%) και τα δίκτυα διανομής (-28.2%). Oι ποσοστιαίες μειώσεις στις τελικές χρήσεις είναι αντίστοιχες και ως προς τον μέσο όρο πενταετίας, με τη βιομηχανία, την ηλεκτροπαραγωγή και τα δίκτυα διανομής να εμφανίζουν μειώσεις κατά 67.3%, 14.8% και 13.8 %, αντίστοιχα.

Όπως τονίζει το The Green Tank, με βάση τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ το -31,8% που πέτυχε η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πάνω όχι μόνο από την κατανάλωση του 2021-2022, αλλά και από τον μέσο όρο της πενταετίας (-20,9%), κάτι που – όπως σημειώνεται – αποδεικνύει «ότι η επίκληση της εξαίρεσης του Κανονισμού που ζήτησε και έλαβε η Ελλάδα δεν ήταν αναγκαία προκειμένου η χώρα να συνεισφέρει στην κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια με βάση τις πραγματικές δυνατότητές της».

Χαμηλά ο Μάρτιος

Όπως επισημαίνει το The Green Tank, με βάση τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ τον Μάρτιο του 2023 η κατανάλωση ορυκτού αερίου ήταν μειωμένη κατά 42,5% σε σχέση με αυτήν του Μαρτίου 2022, η 3η μεγαλύτερη μηνιαία μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους από την έναρξη του πολέμου, μετά τον Οκτώβριο (-0.1%) και τον Απρίλιο του 2022 (-46.1%). «Συμπληρώθηκαν έτσι 12 μήνες στη σειρά όπου παρατηρήθηκε μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους (Απρίλιος 2022-Μάρτιος 2023). Επιπλέον, αθροιστικά, στο πρώτο τρίμηνο του 2023, η κατανάλωση ορυκτού αερίου μειώθηκε κατά 33.9% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 και κατά 25.4% σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας.»

Σχετικά με την κατανομή της κατανάλωσης αερίου στις τελικές χρήσεις, το πρώτο τρίμηνο του 2023, η μεγάλη μείωση της χρήσης αερίου για ηλεκτροπαραγωγή περιόρισε και το μερίδιό της στις τελικές χρήσεις στο 56.1% (από 73.5% κατά τη διάρκεια του 2022). Αντίθετα, τα δίκτυα διανομής αύξησαν το μερίδιο τους στο 37.9% το πρώτο τρίμηνο του 2023 (21.5% για ολόκληρο το 2022), ενώ το μερίδιο της βιομηχανίας παρέμεινε σε πολύ χαμηλά επίπεδα με 6% (5% το 2022).

Ο χάρτης των εισαγωγών

Σε ό,τι αφορά τις φυσικές ροές αερίου από τις τέσσερις πύλες εισόδου της χώρας, η «πράσινη» δεξαμενή σκέψης σημειώνει ότι «τον Μάρτιο του 2023, οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία που καλύπτουν εγχώρια κατανάλωση ήταν μόλις 0.28 TWh, μειωμένες κατά 87.3% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022 και έχοντας μερίδιο μόλις 6.5% στις εισαγωγές τον ίδιο μήνα».

Επίσης, «για πρώτη φορά από τον Απρίλιο του 2022, οι εισαγωγές υγροποιημένου ορυκτού αερίου (LNG) μέσω της πύλης της Αγίας Τριάδας εμφάνισαν μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους (-6.9%). Ωστόσο, το LNG αποτέλεσε και αυτόν τον μήνα με διαφορά την κύρια πηγή αερίου για τη χώρα με 2.96 TWh, και μερίδιο 68.1% των συνολικών φυσικών ροών αερίου που εισήγαγε η Ελλάδα. Μεγάλη μείωση σημείωσαν και οι εισαγωγές από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας συγκριτικά με τον Mάρτιο του 2022 (-30.3%) συνεισφέροντας 0.87 ΤWh και καταλαμβάνοντας μερίδιο 20.1%, ενώ πολύ χαμηλή ήταν η ποσότητα που εισήχθη από την Τουρκία μέσω Κήπων (0.23 ΤWh και μερίδιο 5.4%).»

«Αθροιστικά για το πρώτο τρίμηνο του 2023, οι εισαγωγές LNG μέσω της Αγίας Τριάδας καταλαμβάνουν την πρώτη θέση ανάμεσα στις πηγές τροφοδοσίας με 10.27 TWh – μια αύξηση 11.3% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 – και μερίδιο 72.4%. Αντίθετα, μεγάλη μείωση κατά 30.3% παρουσίασαν οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ, οι οποίες με 2.65 TWh και μερίδιο 18.7%, συνέχισαν να βρίσκονται στη δεύτερη θέση και στο πρώτο τρίμηνο του 2023. Ακόμα μεγαλύτερη μείωση σημείωσαν ωστόσο οι εισαγωγές ρωσικού αερίου που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση, καθώς συρρικνώθηκαν κατά 85.9% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022. Έτσι, με μόλις 0.76 TWh και μερίδιο 5.4% μεταξύ των τεσσάρων πυλών εισόδου, το ρωσικό αέριο που προορίζεται για εγχώρια κατανάλωση βρέθηκε στην τρίτη θέση ανάμεσα στις πηγές τροφοδοσίας της χώρας. Τέλος, τη χαμηλότερη συνεισφορά εξακολουθεί να έχει το αέριο που εισάγεται από την Τουρκία μέσω της πύλης των Κήπων, με μόλις 0.5 TWh  και μερίδιο 3.5% κατά τους 3 πρώτους μήνες του 2023.»

Η σύγκριση με την ΕΕ

Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα βρίσκεται πολύ υψηλότερα ως προς τη μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία καθώς αθροιστικά για το δωδεκάμηνο Φεβρουαρίου 2022-Ιανουαρίου 2023 οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μειώθηκαν κατά 71.7% σε σχέση με το προηγούμενο δωδεκάμηνο, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της ΕΕ των 27 ήταν -37%.

Όπως υπογραμμίζει το The Green Tank, το αποκορύφωμα αυτής της πτωτικής πορείας σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 2023, όπου οι εισαγωγές από τη Ρωσία μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου ήταν μηδενικές.