Γιώργος Μπόμπολας: Η άνοδος και η πτώση της αυτοκρατορίας των κατασκευών και των μέσων ενημέρωσης

Το κλείσιμο ενός σημαντικού κεφαλαίου στην οικονομική, πολιτική και επιχειρηματική ιστορία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας σηματοδοτεί ο θάνατος του Γιώργου Μπόμπολα.

Ο ίδιος στα χρόνια της επιχειρηματικής του ακμής αποκαλούσε τον εαυτό του ως εκδότη και όχι εργολάβο ή κατασκευαστή αν και η οικονομική του ανέλιξη στηρίχθηκε στις κατασκευές. Με ξεκίνημα στις δεκαετίες του ’50 και του ‘60 και αποκορύφωμα τη δημιουργία το 1999 της Ελλάκτωρ. Ενός ομίλου που προήλθε από τη συγχώνευση τριών κατασκευαστικών εταιρειών. Η Άκτωρ των Μπόμπολα και Κούτρα, η Ελληνική Τεχνοδομική των αδερφών Καλλιτσάντση και η ΤΕΒ της οικογένειας Τρίχα.

Πέθανε ο εκδότης Γιώργος Μπόμπολας

Ο Μπόμπολας ήταν οι κατασκευές, ήταν ο Άκτωρ ήταν ο Ελλάκτωρ ήταν τα μεγάλα έργα υποδομών της Ελλάδας που αναπτύχθηκαν την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Το όνομα «Μπόμπολα» είχε ταυτιστεί με τον επιχειρηματικό τομέα αλλά και με τα μέσα ενημέρωσης. Ο ίδιος ο Γιώργος Μπόμπολας ήταν εκδότης του Έθνους της πρώτης εφημερίδας ταμπλόιντ στην Ελλάδα αλλά και ένας εκ των εκδοτών που ίδρυσαν το MEGAChannel τον «τηλεοπτικό σταθμό των εκδοτών», όπως είχε επικρατήσει.

Η αυτοκρατορία του Γιώργου Μπόμπολα την οποία προσπάθησαν να συντηρήσουν ως ένα βαθμό τα παιδιά του Φώτης και Λεωνίδας Μπόμπολας έβαλε τίτλους τέλους στην επιχειρηματική της δραστηριότητα μέσα σε ένα χρόνο.

Τον Ιούλιο του 2017 ο Φώτης Μπόμπολας διευθύνων σύμβουλος της εκδοτικής Πήγασος έπειτα από μία μεγάλη οικονομική κατάρρευση των μέσων Έθνος, Ημερησία, ethnos.gr, imerisia.gr και της συμμετοχής του στην Τηλέτυπος (Mega) παραδίδει τα κλειδιά.. του μάνατζμεντ και των μετοχών στον Ιβάν Σαββίδη.

Τον Ιούλιο του 2018 ο έτερος γιός Λεωνίδας Μπόμπολας χάνει το μάνατζμεντ της Ελλάκτωρ από έναν ιδιότυπο μετοχικό πόλεμο με την οικογένεια Καλλιτσάντση, τους συνέταιρους που έχτισαν τον μεγάλο όμιλο στον τομέα των κατασκευών, των παραχωρήσεων και της ενέργειας. Τον Ιούνιο του 2021 ο Λεωνίδας Μπόμπολας θα πουλήσει και τις τελευταίες μετοχές του στους Ολλανδούς μετόχους της Reggeborgh.

Ο πατριάρχης Γιώργος Μπόμπολας

Ο Γιώργος Μπόμπολας γεννήθηκε το 1928 στην Πειραιά. Η καταγωγή του ήταν από τα Μάδαινα του Δήμου Μεσσήνης. Ήταν το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά ου Φώτη Μπόμολα και της Μαρίτσας Κουβαρά. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος και συμμετείχε ως αντάρτης του ΕΛΑΣ στην Εθνική Αντίσταση κατά της ναζιστικής κατοχής.

Στα 14 του χρόνια ο Γιώργος Μπόμπολας συνελήφθη από τους Γερμανούς κατακτητές επειδή έγραφε συνθήματα υπέρ της Αντίστασης σε τοίχους στην Καστέλα. Φυλακίστηκε και μαζί με καμία δεκαριά άλλους συνομήλικους περίμεναν κάθε ξημέρωμα, να ακούσουν τα βήματα εκείνων που θα τους οδηγούσαν στο εκτελεστικό απόσπασμα.

«Ο θάνατος με είχε πιάσει απ’ το χέρι» έλεγε χρόνια μετά ο Γιώργος Μπόμπολας που θυμόταν εκείνον τον γενναίο και μοιραίο έφηβο εαυτό του. Γλίτωσε. Με την απελευθέρωση ο πατέρας του εξορίζεται στο βρετανικό στρατόπεδο της Ελ Ντάμπα στην αιγυπτιακή έρημο, ως κομμουνιστής και επικίνδυνος για την παγκόσμια τάξη της εποχής τότε! Η οικογένεια στερείται ακόμα και τη ζέστη και το φαγητό ή τα φάρμακα. Με φόντο τις δραματικές αδικίες της Ιστορίας της Ελλάδα, ο Γιώργος Μπόμπολας τελειώνει την Ιωνίδειο Σχολή λίγο προτού μετονομαστεί σε Α’ Πρότυπο Γυμνάσιο Αρρένων Πειραιώς.

Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και θέλησε να εργαστεί στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων, που όμως ήταν αδύνατον να γίνει μιας και τότε οι φακελωμένοι σαν κομμουνιστές, δεν επιτρέπονταν να δουλεύουν στον δημόσιο τομέα και αλίμονο!

Στράφηκε στον ιδιωτικό τομέα και ίδρυσε την κατασκευαστική εταιρεία «Τεχνοδομή» με βασικό συνέταιρο τον μετέπειτα υπουργό Δημοσίων Έργων Ευάγγελο Κουλουμπή.

Ο Γιώργος Μπόμπολας επί χρόνια όσο μεσουρανούσαν η Ελλάκτωρ και το Έθνος πηγαινοερχόταν καθημερινά στα γραφεία που διατηρούσε στα δύο εμβληματικά κτίρια στο Χαλάνδρι και στη Μεταμόρφωση. Τις περισσότερες ώρες της εργασίας του τις περνούσε στο Έθνος.

Όταν η εφημερίδα και οι εκδόσεις μεταβιβάστηκαν ο ίδιος περνούσε τις ώρες στην Ελλάκτωρ. Ακόμα και μετά την απώλεια του μάνατζμεντ από τους αδερφούς Καλλιτσάντση, ο ίδιος πήγαινε σε γραφείο όπου του είχε παραχωρηθεί τιμής ένεκεν.

Οι κατασκευές

Ο Γιώργος Μπόμπολας Το 1977 ίδρυσε την κατασκευαστική εταιρεία «Άκτωρ». Το 1999 φτιάχνει την Ελλάκτωρ, που προέκυψε μετά από τη συγχώνευση των Άκτωρ ΑΤΕ και Ελληνική Τεχνοδομική ΑΕ.

Στις κατασκευές επέλεξε ως διάδοχο τον Λεωνίδα Μπόμπολα, ο οποίος είχε πάντα στο πλευρό του τον άλλο μεγάλο των κατασκευών τον Δημήτρη Κούτρα.

Η Ελλάκτωρ από το 1999 και έπειτα θα μεσουρανούσε στο χώρο των κατασκευών. Ο όμιλος είχε φτάσει σε έσοδα στα 1 δις. ευρώ έχοντας κατασκευάσει μεγάλα έργα όπως η Αττική Οδός, η γραμμή 3 του Μετρό καθώς και τους αυτοκινητόδρομους Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα, Μαλιακός – Κλειδί, Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα.

Ο όμιλος επεκτείνεται και στην ενέργεια με συμμετοχές στην Elpedison, τη δημιουργία της εταιρείας ΑΠΕ ΕΛΤΕΧ ΑΝΕΜΟΣ, στη διαχείριση απορριμμάτων μέσω της Ηλέκτωρ, στο realestate με μεγάλα projects όπως το ακίνητο του Καμπά, τη συμμετοχή στο Smart Park κλπ.

Η Ελλάκτωρ είχε συμμετοχές σε 100 εταιρείες και ανάμεσα σε αυτές ήταν μεταξύ άλλων ακόμη και τα Μεταλλεία Χαλκιδικής.

Το τιμόνι της εταιρείας θα κρατήσει ο Λεωνίδας από το 1999 έως το 2018 και οι υπόλοιποι μέτοχοι θα μοιραστούν τις άλλες δραστηριότητες: ο Δημήτρης Καλλιτσάντσης τις κατασκευαστικές δραστηριότητες του εξωτερικού, ο Αναστάσιος Καλλιτσάντσης την επέκταση στην ενέργεια και τον κλάδο ανάπτυξης ακινήτων και ο Κούτρας την ευθύνη των κατασκευών στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια

Μέχρι που το 2018 σειρά ζημιών που χτύπησαν τα τμήματα των έργων που διαχειριζόταν ο Λεωνίδας Μπόμπολας θα πυροδοτήσουν τη σύγκρουση μεταξύ των μετόχων και την αμφισβήτηση του από το τιμόνι του ομίλου.

Και τον Ιούλιο του 2018 η πλευρά Μπόμπολα – Κούτρα θα χάσουν τα ηνία από τους αδερφούς Καλλιτσάντση.

Το Έθνος και το MEGA

Η πρώτη εκδοτική απόπειρα του Γιώργου Μπόμπολα ήταν το 1977 όταν εκδίδει μαζί με τον Γιάννη Γιαννίκο τη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια.

Λίγα χρόνια αργότερα το 1981 μαζί με τον τότε μεγάλο δημοσιογράφο Αλέκο Φιλιπόππουλο θα εκδώσουν το «Έθνος» την πρώτη εφημερίδα σε σχήμα έγχρωμου ταμπλόιντ.

Το «Έθνος» σύντομα θα ταυτιστεί με την «Αλλαγή» το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η θεματολογία της εφημερίδας αφιερωμένη σε πιο λαϊκά θέματα και θέματα της καθημερινότητας βασισμένη σε μεγάλες φωτογραφίες που απεικόνιζαν πρωταγωνιστές των ειδήσεων θα εκτοξευτεί στην κορυφή της κυκλοφορίας.

Στο πρωτοσέλιδο της 19ης Οκτωβρίου του 1981, κάτω από το τίτλο «Νικητής ο Λαός», μια φωτογραφία, απεικόνιζε τον θριαμβευτή εκείνων των εκλογών Ανδρέα Παπανδρέου να τσουγκρίζει το ποτήρι του με τους πολιτικούς συντάκτες της εφημερίδας και τον τότε διευθυντή της.

Το 1989 η εφημερίδα θα κάνει τη μεγάλη στροφή, σηματοδοτώντας την σύγκρουση του Γιώργου Μπόμπολα με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Το πρωτοσέλιδο στις εκλογές του 1989 «Πέφτει ο φαύλος» θα σηματοδοτήσει το τέλος της σχέσης.

Λίγες μέρες μετά ο Γιώργος Μπόμπολας μαζί τους άλλους εκδότες Χρήστο Τεγόπουλο της Ελευθεροτυπίας, Βαρδή Βαρδινογιάννη της Μεσημβρινής, Αριστείδη Αλαφούζο της Καθημερινής και Χρήστο Λαμπράκη των ΝΕΩΝ και του Βήματος θα ιδρύσουν το Mega Channel.

Η οικογένεια Μπόμπολα απ’ τη μια ελέγχει την εξουσία μέσω των παντοδύναμων MEGA και Έθνος και από την άλλη γιγαντώνεται με δραστηριότητα στα δημόσια έργα χτίζοντας τη χώρα. Ειδικά την δεκαετία του 90 ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, η «Άκτωρ» «εκσυγχρονίζει» κατασκευαστικά όλη την χώρα.

Μία από τις εποχές που σημάδεψαν την εκδοτική δραστηριότητα του Γιώργου Μπόμπολα ήταν κι εκείνη της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή. Ο Κώστας Σημίτης χάνει την εξουσία και τον διαδέχεται ο Καραμανλής,. Η δήλωση του περί «νταβατζήδων» προκαλεί μία σύγκρουση ανάμεσα στο εκδοτικό συγκρότημα και τον τότε πρωθυπουργό. Μοχλός πίεσης ήταν ο νόμος περί βασικού μετόχου και η κατάργηση του μαθηματικού τύπου στους διαγωνισμούς των μεγάλων έργων.

Ο Πήγασος στα χρόνια της παντοδυναμίας του μετά την είσοδο του στο Χρηματιστήριο το 1999 απαριθμούσε πλειάδα εντύπων: Έθνος, Ημερησία και Goal News, Elle, Car & Driver, Ιδανικό Σπίτι, Cook Book, Αρμονία, Άστρα & Όραμα, TV Zapping, Close Up, κλπ.

Από το 2015 κι επίσημα ο Γιώργος Μπόμπολας θα αποχωρήσει μετοχικά από τον Πήγασο με τον γιό του Φώτη να οδηγεί τον όμιλο σε μία εποχή ιδιαίτερα δύσκολη για τον Τύπο.

Τον Ιούλιο του 2017 συμφωνεί την πώληση έναντι 3 εκατ. ευρώ σε εταιρεία συμφερόντων του Ιβάν Σαββίδη.

Το «αντίο» της ΕΛΛΑΚΤΩΡ

Σε ανακοίνωσή της το μεσημέρι της Μεγάλης Τρίτης η ΕΛΛΑΚΤΩΡ αποχαιρέτησε τον ιδρυτή της, Γιώργο Μπόμπολα, αναφέροντας:

«Με βαθιά συγκίνηση, η οικογένεια του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ αποχαιρετά σήμερα τον ιδρυτή της, Γεώργιο Μπόμπολα.

Ο Γεώργιος Μπόμπολας υπήρξε οραματιστής μιας σύγχρονης Ελλάδας και πρωτοπόρος των μεγάλων έργων υποδομής της χώρας.

Αριστούχος της Ιωνιδείου και απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου θα δραστηριοποιηθεί στις κατασκευές με όχημα την ΑΚΤΩΡ τη δεκαετία του ’60 ενώ θα ιδρύσει το 1999 την ΕΛΛΑΚΤΩΡ.

Ο Γεώργιος Μπόμπολας υπήρξε σπουδαίος δημιουργός και πρωτοπόρος του κλάδου των υποδομών. Άνοιξε νέους δρόμους στον τομέα της κατασκευής με έργα πνοής που αναβάθμισαν την ποιότητα ζωής των Ελλήνων και άλλαξαν τους οδικούς χάρτες της χώρας μας. Για περισσότερα από 50 χρόνια ενέπνευσε ανθρώπους, ανέπτυξε τον κλάδο και παρέδωσε μία ανεκτίμητη κληρονομιά υποδομών που εκσυγχρόνισαν τη διασύνδεση της χώρας και συνέβαλλαν στην ευρύτερη περιφερειακή ανάπτυξή της.

Η Διοίκηση και οι εργαζόμενοι του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, εκφράζουν την θλίψη τους για την απώλεια του Γεώργιου Μπόμπολα και εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στην οικογένειά του.»