
Το λιώσιμο των πάγων ήταν μια από τις πρώτες προειδοποιήσεις των επιστημόνων σε παγκόσμιο επίπεδο για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η πολική αρκούδα αποτέλεσε το κεντρικό «πρόσωπο» της περιβαλλοντικής καμπάνιας στα ΜΜΕ. Στο μεταξύ η ανθρωπότητα έχει κατανοήσει ότι ένα μεταβαλλόμενο κλίμα με αυξανόμενες θερμοκρασίες, με πιο συχνά και ακραία καιρικά φαινόμενα, δεν επηρεάζει μόνο τα αρπακτικά ζώα της Αρκτικής. Η εικόνα της πολικής αρκούδας ωστόσο δεν είναι η μόνη που έχει χρησιμοποιηθεί ως σύμβολο της κλιματικής κρίσης, αλλά και οι καταστροφικές πλημμύρες στην κοιλάδα του ποταμού Αρ της Γερμανίας το 2021 ή οι φονικές δασικές πυρκαγιές στην Αυστραλία. Η κλιματική κρίση έχει γίνει εδώ και καιρό αισθητή εκεί που ζουν οι άνθρωποι και όχι μόνο σε απόμερες περιοχές του πλανήτη. Όπως δήλωσε και πρόσφατα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες: «Η ανθρωπότητα είναι σαν να βρίσκεται πάνω σε ένα λεπτό στρώμα πάγου και αυτός ο πάγος λιώνει γρήγορα».
Προειδοποίηση από το παρελθόν: Η κατάρρευση των πολικών πάγων μπορεί να είναι ραγδαία
Δύσκολη η επιβίωση των πολικών αρκούδων
Την ίδια στιγμή, παρόλη την έντονη προβολή της πολικής αρκούδας, η κατάσταση δεν έχει απαραίτητα βελτιωθεί. Η υπερθέρμανση του πλανήτη ωθεί το είδος να βρει νέες περιοχές διαβίωσης, αλλά και να αποκτήσει νέες διατροφικές συνήθειες. Οι ερευνητές ανησυχούν για το πώς οι χημικές ουσίες που βρίσκονται βαθιά μέσα στον πάγο θα μπορούσαν να φτάσουν στα ζώα. Ήρθε η ώρα λοιπόν να αναρωτηθούμε σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα η πολική αρκούδα. «Εξαρτάται πολύ από το που κοιτάς», λέει ο Γιόν Άαρς, ερευνητής του Νορβηγικού Πολικού Ινστιτούτου. «Στις νήσους της Σπιτσβέργης για παράδειγμα όλα είναι ακόμη καλά. Παρατηρούμε πολλές διαφορετικές επιπτώσεις, αλλά όχι ότι ο πληθυσμός τους μειώνεται ή ότι δεν μπορούν να αναπαραχθούν».
Σε άλλα μέρη της Αρκτικής τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά για τις πολικές αρκούδες λόγω του θερμότερου κλίματος και της υποχώρησης των θαλάσσιων πάγων, ενώ στις πιο νότιες περιοχές, όπως ο κόλπος Χάντσον του Καναδά και η Θάλασσα Μποφόρ, βόρεια της Αλάσκας, δυσκολεύονται περισσότερο. Ωστόσο, σχεδόν κανένα άλλο μέρος στο κόσμο δεν συνδέεται τόσο στενά με τις πολικές αρκούδες όσο το Σβάλμπαρντ. Σύμφωνα με τον Άαρς υπολογίζεται ότι 250 ζώα του είδους ζουν στο βόρειο νορβηγικό Αρχιπέλαγος, ενώ περίπου 3.000 βρίσκονται σε όλη την περιοχή της Θάλασσας Μπάρεντς που εκτείνεται μέχρι τη Ρωσία. Οι πολικές αρκούδες αποτελούν μια από τις κινητήριες δυνάμεις πίσω από τον τουρισμό των νήσων της Σπιτσβέργης, αφού μια συνάντηση με αυτά τα ζώα σε απόσταση ενός ή δύο χιλιομέτρων αποτελεί αξέχαστη εμπειρία. Συνολικά ο πληθυσμός της πολικής αρκούδας ανέρχεται στα 26.000 ζώα.
Η αυξανόμενη κλιματική αλλαγή όμως είναι ιδιαίτερα αισθητή στο Σβάλμπαρντ. «Είναι μια από τις περιοχές του κόσμου όπου μπορείς πραγματικά να δεις την υπερθέρμανση του κλίματος» δηλώνει ο αρκτικός ερευνητής Μπιγιόρν Μούνρο Γένσεν του Πανεπιστημιακού Κέντρου Σπιτσβέργης (UNIS). «Βλέπουμε ότι πολλές από τις αρκούδες είναι τώρα πολύ πιο βόρεια, επειδή περνούν πολύ χρόνο μέσα στο έτος στον θαλάσσιο πάγο, 200 – 300 χλμ. βορειότερα από ότι συνήθως» επισημαίνει ο ερευνητής Άαρς. Ο χρόνος για το κυνήγι της φώκιας γίνεται όλο και πιο σύντομος για τα ζώα, ενώ στο Σβάλμπαρντ κυνηγούσαν ταράνδους και λεηλατούσαν πολύ πιο συχνά φωλιές πουλιών.
Οι χημικές ουσίες PFAS είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τον άνθρωπο και τις αρκούδες
Ένα άλλο πρόβλημα για τις πολικές αρκούδες προέρχεται από την ήδη υπάρχουσα τήξη του πάγου. Μια διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Γουίλιαμ Χαρτζ βρήκε 26 διαφορετικές ενώσεις PFAS σε έναν απομακρυσμένο πυρήνα πάγου. Οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) είναι συνθετικές ουσίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, σε μαγειρικά σκεύη και μπουφάν ώστε να είναι υδροαπωθητικά. Το πρόβλημα είναι ότι δεν εξαφανίζονται απλώς από το περιβάλλον, για αυτό ονομάζονται «αιώνια χημικά». Μπορούν επίσης να είναι επιβλαβή για τη υγεία και το περιβάλλον, γι αυτόν τον λόγο η γερμανική κυβέρνηση συνεργάζεται επί του παρόντος με άλλα ευρωπαϊκά κράτη για την απαγόρευση αυτών των ουσιών. Οι χημικές ουσίες εγκυμονούν κινδύνους και για τις αρκούδες. Ο ερευνητής Γένσεν επισημαίνει ότι οι χημικές ουσίες που μεταφέρονται στην ατμόσφαιρα από απομακρυσμένες περιοχές στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία θα βρουν τον δρόμο τους στους παγετώνες της Αρκτικής και από εκεί στη θάλασσα.
Θα μπορούσαν να βρίσκονται σε ολόκληρη τη τροφική αλυσίδα από το πλαγκτόν έως την πολική αρκούδα. Ο Χαρτζ αναφέρει ότι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα ζώα αντιμετωπίζουν διπλό πρόβλημα. «Οι πολικές αρκούδες εκτίθενται σε τοξικές ανθρωπογενείς χημικές ουσίες, ενώ επίσης πρέπει να αντιμετωπίσουν την αλλαγή των οικότοπών τους, το λιώσιμο των πάγων και την αλλαγή στους προορισμούς κυνηγιού» υπογραμμίζει ο ίδιος. Τα επίπεδα PFAS των πολικών αρκούδων που ζουν στο Σβάλμπαρντ είναι παρόμοια με αυτά των ανθρώπων που μένουν κοντά σε χημικά εργοστάσια στη Κίνα, επισήμανε ο Χαρτζ. «Είναι αρκετά ανησυχητικό». Ο ερευνητής Άαρς παρακολουθεί και ο ίδιος με ανησυχία τις εξελίξεις στο θέμα των χημικών ουσιών PFAS. «Γνωρίζουμε ότι έχουν επίδραση στα ζώα, αλλά δεν ξέρουμε ακόμη πόσο άσχημα είναι τα πράγματα. Σίγουρα δεν είναι σε καλό επίπεδο, αλλά δεν ξέρουμε και πόσο άσχημα είναι».
Στέφεν Τρουμπφ, dpa
Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου
Πηγή: Deutsche Welle


Latest News
![Τουρκία: Μεγάλες βλέψεις για παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων [γράφημα]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/03/ot_turkish_autos-600x352.png)
Τουρκικές βλέψεις για παραγωγή EV [γράφημα]
Η Τουρκία επιδιώκει να αξιοποιήσει τη γεωγραφική της θέση προσπαθώντας να γίνει πύλη αυτοκινητοβιομηχανιών, εκτός ΕΕ κυρίως, προς την ευρωπαϊκή αγορά

Οι περικοπές πράσινης ηλεκτροπαραγωγής θα αυξάνονται με τη διείσδυση ΑΠΕ
Βασική ευθύνη του ΑΔΜΗΕ είναι η ασφάλεια του συστήματος και με αυτό το κριτήριο χορηγούνται και θα χορηγούνται προσφορές σύνδεσης στα νέα έργα ΑΠΕ

Μπαίνει ο… ήλιος στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο – Η συμφωνία της UEFA με την SolarPower
Πώς θα «πρασινίσουν» τα γήπεδα - Στα θρανία οι ομάδες για σεμινάρια από τη SolarPower

Σε ιστορικό χαμηλό οι πάγοι της Αρκτικής – Προειδοποίηση για τον καιρό στο Βόρειο Ημισφαίριο
Ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής βρίσκεται αυτή την περίοδο στη μέγιστη έκτασή του, η οποία όμως έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ.
![BYD: Ποιος είναι ο Γουάνγκ Τσουανφού που χτίζει τα όνειρα της Κίνας [γράφημα]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/03/ot_BYD_Ceo_CHUANFU-600x352.png)
Γουάνγκ Τσουανφού: Χτίζει τα Όνειρα της Κίνας με την BYD [γράφημα]
Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία BYD του Γουάνγκ Τσουανφού ανακοίνωσε πωλήσεις για όλο το 2024 που ξεπέρασαν αυτές της Tesla

Καμπανάκι IRENA για τις ΑΠΕ - Δεν είναι αρκετές, παρά την αύξηση ρεκόρ το 2024
To συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος τις αύξησης παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ προέρχεται από ηλιακά και αιολικά έργα

Η σουηδική Vattenfall θα κατασκευάσει το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στη Γερμανία
Το ένα απο τα δύο πάρκα που θα κατασκευάσει στη Βόρεια Θάλασσα η σουηδική Vattenfall θα είναι δυναμικότητας 980 MW

Τα οφέλη και τα εμπόδια για τη μαζική στροφή στην ηλεκτροκίνηση
Πρόσφατη μελέτη δείχνει πώς η επιλογή EV θα μπορούσε να ενισχύσει τους ιδιοκτήτες, αλλά και την ενεργειακή αυτονομία των πόλεων

Μειώνει τις επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια η γερμανική RWE
Υπάρχει αβεβαιότητα στο επενδυτικό περιβάλλον λέει ο CEO της RWE - Τι σχεδιάζει η εταιρεία

Πώς θα είναι η Γαλλία το 2100 - Θερμότερη κατά 4°C
Η Météo France αναλύει τις επιπτώσεις από την προβλεπόμενη αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στη χώρα τα επόμενα 75 χρόνια