Σουηδία: Από το κακό στο χειρότερο η οικονομία, πρόβλεψη για απότομη συρρίκνωση του ΑΕΠ

Για την έλευση μιας βαθύτερης από την αναμενόμενη συρρίκνωσης του ΑΕΠ το 2023, κάνει λόγο η κυβέρνηση της Σουηδίας και όπως προκύπτει από στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα τη Δευτέρα, και εάν επαληθευτούν οι προβλέψεις της θα πρόκειται για επιδείνωση της ήδη ζοφερής προοπτικής για την οικονομία της χώρας.

Το υπουργείο Οικονομικών της Σουηδίας εκτίμησε τον Δεκέμβριο ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 0,7%, αλλά τώρα προβλέπει ύφεση 1% καθώς επανεκτιμά το «δύσκολο οικονομικό περιβάλλον».

«Αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις, αλλά θα τις ξεπεράσουμε μαζί», δήλωσε η υπουργός Οικονομικών της Σουηδίας, Ελίζαμπεθ Σβάντεσον, τη Δευτέρα.

Σουηδία: Απογοήτευση που δεν πήρε το «πράσινο φως» της Άγκυρας για ένταξη στο ΝΑΤ

«Πολλοί άνθρωποι αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, επομένως είναι σημαντικό για την κυβέρνηση να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό και να στηρίξει όσους βρίσκονται στις πιο δύσκολες συνθήκες».

Η κυβέρνηση της Σουηδίας είχε ήδη περιγράψει τις οικονομικές προοπτικές της χώρας για το 2023 ως «ζοφερές» σε έκθεσή της τον Οκτώβριο του 2022, με την εκτίμηση ότι η οικονομία της χώρας θα διολισθήσει σε ύφεση. Τα τελευταία στοιχεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, δείχνουν ότι ο πληθωρισμός αρχίζει επιτέλους να επιβραδύνεται, αλλά οι μισθοί υποχωρούν και οι τιμές των κατοικιών αντιμετωπίζουν σοβαρή ύφεση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανέλαβε τον απογοητευτικό τόνο στις πιο πρόσφατες προοπτικές ανάπτυξης, όπου η Σουηδία είναι η μόνη χώρα όπου το ΑΕΠ προβλέπεται να διολισθήσει σε αρνητικό έδαφος φέτος.

Η Επιτροπή προέβλεψε πτώση 0,8% για το 2023 και κέρδος 1,2% το 2024, που είναι η δεύτερη χαμηλότερη εκτίμηση μετά την Ιταλία. Λοιπόν, πού παραπαίει η οικονομία;

Υψηλά ποσοστά πληθωρισμού

Ο πληθωρισμός της Σουηδίας αρχίζει να μειώνεται, σύμφωνα με τα βασικά στοιχεία του ΔΤΚ που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Παρασκευή, με το ονομαστικό ποσοστό τον Μάρτιο να έχει πέσει στο 8% σε σύγκριση με 9,4% τον προηγούμενο μήνα, αλλά το ποσοστό παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας του 2%.

Πάντως τα σουηδικά νοικοκυριά βιώνουν πολύ δύσκολες καταστάσεις και όπως όλα δείχνουν τα οικονομικά τους θα επιδεινωθούν περαιτέρω.

«Οι άνθρωποι έχουν χαμηλότερη αγοραστική δύναμη από ό,τι είχαν εδώ και πολλά χρόνια… Τόσοι πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται με βασικά πράγματα και επίσης μειώνουν την κατανάλωσή τους», είπε μιλώντας στο CNBC, ο Όλα Όλσον, καθηγητής οικονομικών και αντιπρύτανης στη Σχολή Επιχειρήσεων, Οικονομικών και Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι αναμένει ο πληθωρισμός – εξαιρουμένης της ενέργειας – θα παραμείνει υψηλός καθ ‘ όλη τη διάρκεια του έτους και ίσως στο δεύτερο τρίμηνο του 2024 υποχωρήσει τελικά κάτω από το 2%.

Το σουηδικό think tank προειδοποίησε επίσης ότι θα χρειαζόταν μέχρι το 2025 ώστε η οικονομία να στραφεί σε ανοδική τροχιά και μια αναμενόμενη ύφεση μπορεί τώρα να θεωρηθεί ότι δεν θα έχει τελειώσει μέχρι το 2026.

Τα έξοδα για τους ιδιοκτήτες κατοικιών έχουν σημειώσει απότομη αύξηση από το 2020, σύμφωνα με την υπηρεσία σύγκρισης ιδιοκτητών κατοικιών Zmarta. Τα έξοδα στέγασης, τα οποία περιλαμβάνουν το κόστος του σπιτιού, όπως ηλεκτρικό ρεύμα και νερό, φόροι και τόκοι, ανέρχονται σήμερα σε 206.039 σουηδικές κορώνες (περίπου 18.000 ευρώ) ετησίως, σε σύγκριση με 116.483 ετησίως όπως υπολογίστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2020.

Το ποσοστό του πληθωρισμού είναι επίσης απίθανο να επηρεάσει τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας, ο οποίος ξεκίνησε απροσδόκητα τον Απρίλιο του περασμένου έτους, σύμφωνα με τη Swedbank.

«Διατηρούμε μετά τα δεδομένα [της Παρασκευής] ότι η Riksbank [σ.σ κεντρική τράπεζα Σουηδίας] θα αυξήσει κατά 50 μονάδες βάσης [στις 26 Απριλίου] το βασικό επιτόκιο», ανέφερε η τράπεζα σε σημείωμά της.

Μείωση πραγματικών μισθών

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν υψηλό πληθωρισμό, γεγονός που συρρικνώνει τους πραγματικούς μισθούς. Στη Σουηδία, μια νέα διετής μισθολογική συμφωνία αυξάνει τους μισθούς κατά 4,1% για το 2023 και κατά 3,3% το 2024 – πολύ χαμηλότερα ακόμη και από το τελευταίο, ελαφρώς χαμηλότερο, ποσοστό πληθωρισμού.

Ο Jens Magnusson, επικεφαλής οικονομολόγος της σουηδικής τράπεζας SEB, είπε στο CNBC ότι τα στοιχεία δίνουν στη Riksbank περισσότερο χρόνο για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, αλλά αυτό σημαίνει ότι οι Σουηδοί χάνουν περίπου έξι έως οκτώ χρόνια αύξησης του πραγματικού εισοδήματος με τη νέα συμφωνία.

«Τα νοικοκυριά πιέζονται και βλέπουμε ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων δεν έχουν ακόμη επηρεάσει πλήρως τα νοικοκυριά», πρόσθεσε.

Η πίεση στο εισόδημα των νοικοκυριών έχει προκαλέσει απεργίες που σχετίζονται με τις αμοιβές σε μέρη της Ευρώπης – αλλά όχι στη Σουηδία, όπου οι άνθρωποι αποδέχονται τη μείωση των πραγματικών μισθών ως αναπόφευκτη, σύμφωνα με τον Όλσον.

«Υπήρξε μεγάλη αποδοχή… μεταξύ των ανθρώπων που εργάζονται ότι πρέπει να έχουμε μείωση των πραγματικών μισθών φέτος γιατί διαφορετικά θα είναι σαν μια σπείρα μισθών-τιμών που μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο, όπως είχαμε τη δεκαετία του ‘70», κατέληξε ο Όλσον.