ΑΠΕ: Στο 12% η συμβολή αιολικής και ηλιακής ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρισμού

Σε επίπεδο-ρεκόρ έφθασε το 2022 η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στο σύνολο του πλανήτη. Η πράσινη ενέργεια παραμένει όμως ακόμα στην «σκιά του άνθρακα». Σύμφωνα με την έρευνα «Global Electricity Review» του ομίλου ενεργειακών μελετών Ember, την χρονιά που πέρασε τα αιολικά και τα ηλιακά πάρκα συνέβαλαν στο 12% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παρήχθη. Αν στους υπολογισμούς συμπεριληφθεί και η παραγωγή από πυρηνικούς αντιδραστήρες, το ποσοστό παραγωγής από «καθαρές» πηγές φθάνει στο 39%.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το σταδιακό κλείσιμο των ρωσικών αγωγών φυσικού αερίου και η επακόλουθη άνοδος των τιμών ώθησαν τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν την ανάπτυξη ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Αλλά η ενεργειακή κρίση που επιδεινώθηκε από αυτή τη σύγκρουση έχει επίσης ωθήσει τα έθνη, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, να καταφύγουν σε άλλα, «παμβρώμικα» καύσιμα – στην αυξημένη χρήση καυσόξυλων για θέρμανση, για παράδειγμα.

Ενέργεια: Η Ελλάδα εκ των ηγέτιδων στη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα

Η χρήση υδρογονανθράκων αυξήθηκε κατά 1,1% πέρυσι στον πλανήτη. Και το πλέον ρυπογόνο και επιβαρυντικό για το περιβάλλον καύσιμο από άποψη εκπομπών ρύπων (διοξειδίου του άνθρακα κατά βάση) παρέμεινε η πρώτη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, συμβάλλοντας στο 36% της παραγωγής το 2022.

Υπάρχει ελπίς

«Η συνεχής χρήση αερίου και άνθρακα εκτίναξε τις  εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στο επίπεδο-ρεκόρ των 12 δισ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα το 2022», σημειώνει ο ερευνητικός όμιλος Ember. Και τονίζει ότι πρόκειται για ποσότητα ρύπων αυξημένη κατά 1,3% συγκριτικά με εκείνη με την οποία επιβαρύνθηκε η ατμόσφαιρα το 2021.

Και όμως, η εικόνα δεν είναι τόσο σκοτεινή όσο μοιάζει με την πρώτη ανάγνωση των στοιχείων, διότι την χρονιά σύγκρισης, το 2021 δηλαδή, βρισκόταν ακόμα σε έξαρση η παγκόσμια υγειονομική κρίση. Ήταν η χρονιά που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί και οι κυβερνήσεις εφάρμοζαν ακόμα μέτρα περιορισμού των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Υπό το πρίσμα αυτό, οι αυξήσεις κατά 1,1% της χρήσης υδρογονανθράκων και κατά 1,3% των εκπομπών ρύπων, δεν κρίνονται μεγάλες.

Αντίθετα, λαμβάνοντας υπόψη την αναιμική οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα – του φλερτ πολλών δυτικών οικονομιών με την ύφεση δηλαδή, εξάλλου το ΔΝΤ προβλέπει για εφέτος επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 χρόνων – οι ειδικοί του Ember προβλέπουν μικρή κάμψη (της τάξεως του 0,3%) της παραγωγής ορυκτών καυσίμων το 2023.

Προβλέπουν επίσης «όλο και πιο σημαντικές μειώσεις των εκπομπών ρύπων, στο μέτρο που η ανάπτυξη των αιολικών και των φωτοβολταϊκών πάρκων θα συνεχιστεί με τους σημερινούς ρυθμούς».

Ψηλά ο πήχης της ΕΕ

Δεν χωρεί αμβιβολία ότι στον αγώνα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής η Ευρώπη, παρά τις αντιφάσεις και τις συχνές ανακολουθίες της, βρίσκεται στην πρωτοπορία. Μόλις προ ολίγων ημερών το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Ευρωβουλή συμφώνησαν σχεδόν να διπλασιάσουν την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, ώστε να φθάσουν να συμβάλλουν στο 42,5% της συνολικής παραγωγής – σήμερα το ποσοστό είναι 22% κατά μέσον όρο στα 27 κράτη-μέλη.

Πρόκειται για μια από τις γνωστές συμβιβαστικές αποφάσεις της μέσης οδού (οι ευρωβουλευτές ζητούσαν ο στόχος να ανεβεί στο 45%, ενώ οι κυβερνήσεις ζητούσαν να ανεβεί στο 40%). Πρόκειται, παρά ταύτα, για ένα σημαντικό ανέβασμα του πήχη, αν σκεφθεί κανείς ότι ο παλαιότερος στόχος για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών που είχε θέσει η ΕΕ ήταν να φθάσει η χρήση τους στο 32% του συνόλου έως το έτος 2030.

Πυρηνική σύγχυση

Σύγχυση εξακολουθεί να επικρατεί για τον ρόλο της πυρηνικής ενέργειας στην προσπάθεια απεξάρτησης από τον άνθρακα, που καταβάλλει η ΕΕ. Οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών και ειδικότερα μεταξύ των δύο μεγαλύτερων και επιδραστικότερων (της «πυρηνικής» Γαλλίας και της φανατικά αντιπυρηνικής, μετά τη Φουκουσίμα, Γερμανίας) παραμένουν.

Στο τελικό κείμενο-αποθέωση του ευρωπαϊκού τρόπου συνεννόησης και κοινής πορείας που υιοθέτησαν οι «27» αναγνωρίζεται ο «ειδικός ρόλος» που διαδραματίζει στη διαδικασία απεξάρτησης από τον άνθρακα η πυρηνική ενέργεια, η οποία «δεν είναι ούτε πράσινο ούτε ορυκτό καύσιμο». Όπως λέμε «μη-πόλεμος» δηλαδή…