Οι Τούρκοι παρακάμπτουν τις τράπεζες και αναζητούν δολάρια στο… Μεγάλο Παζάρι

Η θηλιά που έχουν επιβάλλει οι χρηματοπιστωτικές αγορές στην Τουρκία οδηγεί στην αναγέννηση του Μεγάλου Παζαριού της Κωνσταντινούπολης και στη μετατροπή του σε επίκεντρο της εμπορικής δραστηριότητας της χώρας.

Όπως μεταδίδει το Bloomberg, ένα από τα πρώτα εμπορικά κέντρα της ιστορίας γίνεται καταφύγιο για τους σύγχρονους εμπόρους συναλλάγματος που επιδιώκουν να ξεφύγουν από την εμβέλεια της κυβέρνησης του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σε έναν αληθινό λαβύρινθο με παλαιοπωλεία, κοσμηματοπωλεία, πάγκους που πωλούν μπιχλιμπίδια και εμπόρους δέρματος, βρίσκει κανείς μια νέα παράλληλη συναλλαγματική ισοτιμία για την τουρκική λίρα. Καθώς οι περιορισμοί στις τοπικές τράπεζες εντείνονται τις εβδομάδες που απομένουν πριν από τις εκλογές, αυτό το παράλληλο επιτόκιο εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο.

Η Τουρκία σε σταυροδρόμι

«Ό,τι και να κάνετε, μην κρατάτε τουρκικές λίρες», είπε ένας βετεράνος έμπορος χρυσού και συναλλάγματος στο παζάρι, ο οποίος όπως και άλλοι ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος για να αποφύγει πιθανές επιπτώσεις επειδή μιλούσε ελεύθερα για οικονομικά προβλήματα. «Ακόμη και η αγορά φέτας είναι καλύτερη επένδυση», είπε χαρακτηριστικά.

Η διαχείριση της επίσημης αγοράς συναλλάγματος οδήγησε πολλούς στο παζάρι και στα εκατοντάδες ανταλλακτήρια του. Στα στενά τοξωτά σοκάκια όπου οι καταστηματάρχες ασκούν το εμπόριο για περισσότερο από μισή χιλιετία, οι ύστατες προσπάθειες του Ερντογάν να καταπνίξει τα στοιχήματα ενάντια στη λίρα δεν επιφέρουν τον ίδιο πόνο.

Εταιρική ζήτηση

Οι συναλλαγές σε ξένο νόμισμα στο παζάρι είναι νόμιμες και σε μεγάλο βαθμό μη καταχωρημένες, γεγονός που καθιστά δύσκολη την εκτίμηση του ημερήσιου τζίρου. Αλλά τα γραφεία ανταλλακτηρίων λένε ότι οι επιχειρήσεις ανθούν, κυρίως λόγω των εταιρικών πελατών.

Τεράστια χρηματοκιβώτια διασχίζουν το Μεγάλο Παζάρι συνοδευόμενα από φρουρούς ασφαλείας, μεταφέροντας, όπως λένε οι ντόπιοι, δολάρια για μεγάλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένου του κρατικού εισαγωγέα ενέργειας BOTAS, του μεγαλύτερου αγοραστή συναλλάγματος στην αγορά. Οι έμποροι λένε ότι η ζήτηση των εταιρειών για σκληρό νόμισμα είναι αυτή που αυξάνει τις τιμές προσφοράς.

Η ευκαιρία αγοράς και πώλησης δολαρίων εκτός των περιορισμών που τίθενται στις τράπεζες έχει ένα τίμημα. Το πράσινο νόμισμα είναι διαθέσιμο στο Μεγάλο Παζάρι με ασφάλιστρα άνω του 5% σε σχέση με το διατραπεζικό επιτόκιο, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg. Από τις 12:30 μ.μ. στην Κωνσταντινούπολη την Τετάρτη, η λίρα διαπραγματευόταν στις 20,4000 λίρες ανά δολάριο στο παζάρι, σε σύγκριση με την επίσημη ισοτιμία 19,4082.

Ο ανορθόδοξος Ερντογάν

Θεωρούμενη από τους Τούρκους ως βαρόμετρο της εθνικής οικονομικής υγείας, η λίρα έχει υποχωρήσει μετά από χρόνια αντισυμβατικών πολιτικών του Ερντογάν.

Ο κύριος αντίπαλος του Ερντογάν για την προεδρία, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποστηρίζεται από ένα μπλοκ έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης που υπόσχεται επιστροφή στην οικονομική ορθοδοξία. Ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει, οι έμποροι προετοιμάζονται για μια οδυνηρή περίοδο.

Ακόμη και έξω από το παζάρι, η αργή υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος έχει αρχίσει να επιταχύνεται. Η συχνότητα των έντονων διακυμάνσεων – ειδικά τις πρώτες ώρες συναλλαγών – έχει αυξηθεί, υποδηλώνοντας ότι οι αρχές δυσκολεύονται να μετριάσουν τη ζήτηση για δολάρια. «Υπάρχει μεγάλη προσδοκία ότι η λίρα θα αποδυναμωθεί απότομα μετά τις εκλογές», δήλωσε ένας άλλος έμπορος χρυσού και συναλλάγματος του Grand Bazaar. «Σε συνδυασμό με τους κανονισμούς της κεντρικής τράπεζας, που απαγορεύουν την αγορά δολαρίων, αυτό έχει προκαλέσει αυξημένη ζήτηση στην spot αγορά».