Οι αγρότες αμφισβητούν την πράσινη ατζέντα της ΕΕ

Οι αχυρώνες και τα υπόστεγα αρμέγματος της φάρμας του Τάκη Καζάνα φαντάζουν μινιατούρες κάτω από τα μαγευτικά βουνά που έχουν θέα στον Θεσσαλικό Κάμπο.

Βοοειδή εκτρέφονται σε αυτήν την πράσινη έκταση στη βόρεια Ελλάδα εδώ και χιλιετίες, αλλά τώρα οι ρυθμιστικές αρχές στις Βρυξέλλες συζητούν κανόνες που θα οδηγήσουν σε φάρμες όπως αυτές να αντιμετωπίζονται ως βιομηχανικές εγκαταστάσεις, παρόμοιες με χαλυβουργεία ή χημικά εργοστάσια.

Εάν αυτή η αλλαγή τεθεί σε ισχύ, το αγρόκτημα στο οποίο ο 66χρονος και οι τέσσερις γιοι του διαχειρίζονται 300 βοοειδή και 930 στρέμματα γης θα υποχρεωθεί δια νόμου να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και τα επίπεδα ρύπανσης. Με τους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους να επιτευχθούν έως το 2030, οι Βρυξέλλες αναγκάζουν επιτέλους τη γεωργία να γίνει πράσινη.

Ο Καζάνας δεσμεύει ήδη βιοαέριο από την κοπριά των αγελάδων και, αντί να χρησιμοποιεί χημικό λίπασμα, απλώνει αυτή την κοπριά στη γη. «Αυτό λέει η ΕΕ και αυτό κάνω εγώ», λέει ο Καζάνας, ο οποίος ξεκίνησε με 30 βοοειδή το 1986. «Σήμερα, όλοι κατηγορούν τα βοοειδή για την παραγωγή μεθανίου και τη ρύπανση. . . Έχω διαφορετική άποψη».

Είναι ένας από τους πολλούς αγρότες που έχουν βαρεθεί με αυτό που θεωρούν ως περιβαλλοντικές προσταγές που επιβάλλονται από μια γραφειοκρατία 2.500 χλμ. μακριά.

Η τεράστια κλίμακα του μετασχηματισμού που ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη στρατηγική της «Farm to Fork» — μείωση κατά το ήμισυ της ποσότητας φυτοφαρμάκων που εφαρμόζεται έως το 2030, μείωση της χρήσης λιπασμάτων, διπλασιασμός της βιολογικής παραγωγής και επαναχρησιμοποίηση ορισμένων γεωργικών εκτάσεων — θα ήταν αξιοσημείωτη ακόμη και σε λιγότερο κρίσιμες καταστάσεις.

Ωστόσο, τα μέτρα έρχονται καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ανατρέψει τις παγκόσμιες αγορές τροφίμων και καθώς οι αγρότες αντιμετωπίζουν περικοπή των επιδοτήσεων στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, το πρόγραμμα 55 δισ. ευρώ ετησίως που επιμελείται την επισιτιστική ασφάλεια της Ευρώπης από το 1962.

Η ΕΕ υποστηρίζει ότι ο γεωργικός τομέας έχει μεγάλη ανάγκη από περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις. Ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ που εργάζεται για την κλιματική πολιτική το αποκαλεί «το προβληματικό παιδί μας».

Ο τομέας αντιπροσωπεύει το 11 τοις εκατό των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του μπλοκ – ποσοστό σχεδόν τόσο υψηλό όσο ήταν και πριν από 20 χρόνια.

Τα οξείδια του αζώτου που περιέχονται στο λίπασμα, καθώς και τα ούρα και τα περιττώματα των ζώων, αποτελούν σημαντικό μέρος του προβλήματος, με υψηλές συγκεντρώσεις αζώτου που ενθαρρύνουν τα χωροκατακτητικά είδη να εκτοπίζουν άλλα φυτά, οδηγώντας στην απώλεια της βιοποικιλότητας.

Αλλά ο τομέας είναι πολύ δύσκολο να ρυθμιστεί. Οι 9,1 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις της ΕΕ ποικίλλουν ως προς τον τύπο και την κλίμακα, ξεκινώντας από βιομηχανικές επιχειρήσεις με χιλιάδες «ζωικές μονάδες» – το μέτρο για τα ζώα εκτροφής – έως μικροκαλλιεργητές με μια χούφτα αμπέλια και μερικές κατσίκες. Επίσης, συνήθως λειτουργεί με πολύ μικρά περιθώρια. Υπάρχουν παραγωγοί βιολογικών προϊόντων που επιβιώνουν από το τοπικό εμπόριο, αλλά και χοιροτρόφοι εκτίθενται σε σκληρό διεθνή ανταγωνισμό, όπου ακόμη και μια μικρή αύξηση στην τιμή των ζωοτροφών μπορεί να εξαφανίσει τα ετήσια κέρδη.

Το σημείο καμπής για πολλούς αγρότες ήρθε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ακριβώς τη στιγμή που η επιτροπή αποκάλυψε τους στόχους Farm to Fork. Σχεδόν εν μία νυκτί, λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής, «η συζήτηση έχει αλλάξει».

Ο Τάκης Καζάνας με τους τέσσερις γιους του στη φάρμα τους στη βόρεια Ελλάδα. Οι ρυθμιστικές αρχές στις Βρυξέλλες συζητούν κανόνες που θα οδηγήσουν σε αγροκτήματα όπως το να αντιμετωπίζονται ως βιομηχανικές εγκαταστάσεις, παρόμοια με χαλυβουργεία ή χημικά εργοστάσια

Τώρα, η γεωργική γη της ΕΕ γίνεται νέο πεδίο μάχης για τις πράσινες φιλοδοξίες της. Οι νευρικές κυβερνήσεις περιορίζουν τις προτάσεις της Επιτροπής, υπό την πίεση ενός οργανωμένου, καλά χρηματοδοτούμενου αγροτικού λόμπι με στενούς δεσμούς με πολιτικούς.

Η ολλανδική κυβέρνηση διέκοψε πρόσφατα τις εργασίες για ένα πρόγραμμα για το κλείσιμο των εκμεταλλεύσεων για τη μείωση των εκπομπών υποξειδίου του αζώτου, αφού το νεοφυές Κίνημα Πολιτών Αγροτών (BBB) ηγήθηκε ενός κύματος οργής ενάντια στα σχέδια θριαμβεύοντας στις επαρχιακές εκλογές του Μαρτίου.

Τις τελευταίες ημέρες, οι κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας σταμάτησαν προσωρινά τις εισαγωγές σιτηρών, γαλακτοκομικών προϊόντων, κρέατος, φρούτων και λαχανικών από την Ουκρανία, αφού οι αγρότες διαμαρτυρήθηκαν για τα φθηνά εισαγόμενα ουκρανικά τρόφιμα που συμπιέζουν τις τιμές.

Η αυξανόμενη αντίσταση αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον στόχο της ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές κατά 55 τοις εκατό έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις της. Εάν οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να πείσουν τους αγρότες, η δέσμευσή τους να μηδενίσουν το καθαρό μέχρι το 2050 μπορεί να είναι σε κίνδυνο.

Οι προτάσεις του μπλοκ δεν είναι κατάλληλες για μια «οικονομία εν καιρώ πολέμου», στην οποία οι αγρότες θα πρέπει να είναι ελεύθεροι να παράγουν, λέει η Κριστιάν Λαμπέρτ, συμπρόεδρος του ισχυρού συνδικάτου αγροτών της ΕΕ Copa-Cogeca. «Οι άνθρωποι που παίρνουν αποφάσεις για τη γεωργία δεν γνωρίζουν τίποτα για το θέμα».

Οι αγρότες αντεπιτίθενται

Για πολλούς αγρότες, η αντίθεση στις επερχόμενες αλλαγές είναι θέμα επιβίωσης.

Ο Τομ Βαντενκεντελίρε, Βέλγος ευρωβουλευτής, λέει ότι η πίεση στους αγρότες γίνεται αφόρητη: «Είναι το πλήθος των πολιτικών που τους πλήττουν ταυτόχρονα. Πρέπει να επιβραδύνουμε».

Λέει ότι οι αγρότες αισθάνονται ότι στχοποιούνται απλώς επειδή κάνουν τη δουλειά τους από ακτιβιστές που τους κατηγορούν ότι βλάπτουν τον πλανήτη και κατηγορούν την κρεατοφαγία για την κλιματική αλλαγή. «Νιώθουν ότι όλος ο τρόπος ζωής τους δέχεται επίθεση».

Η Boeren op een Kruispunt, μια ανεξάρτητη μη κερδοσκοπική οργάνωση που προσφέρει συμβουλευτική ψυχικής υγείας σε αγρότες στη Φλάνδρα, στο βόρειο Βέλγιο, ανέφερε αύξηση της ζήτησης [υπηρεσιών της] κατά 44% το 2022 σε σύγκριση με το 2021, λέει ο Βαντενκεντελίρε.

Σύμφωνα με το Γαλλικό Ινστιτούτο Υγείας, οι αγρότες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν από άλλους επαγγελματίες. Όπως είπε η Καρολάιν βαν ντερ Πλας, ηγέτης του BBB, στο ολλανδικό κοινοβούλιο αυτόν τον μήνα: «Οι άνθρωποι που μας παρέχουν το καθημερινό φαγητό . . . κατηγορούνται ως κακοποιοί ζώων, δηλητηριαστές, καταστροφείς του εδάφους και ρυπαντές του περιβάλλοντος».

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ υποστηρίζουν ότι τα μέτρα είναι προς το συμφέρον των αγροτών μακροπρόθεσμα. Η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου ανέβασε το κόστος των λιπασμάτων και των χημικών. Δεκαετίες εντατικής γεωργίας έχουν αναλώσει τα θρεπτικά συστατικά από το έδαφος, επομένως πρέπει να χρησιμοποιηθούν περισσότερα για να επιτευχθεί η ίδια απόδοση.

«Είναι μύθος να λες ή έχεις περισσότερη φύση ή έχεις περισσότερη τροφή», υποστηρίζει ένας αξιωματούχος της ΕΕ. «Οι κύριες θεμελιώδεις απειλές για την επισιτιστική ασφάλεια περιλαμβάνουν την κλιματική αλλαγή και την απώλεια βιοποικιλότητας».

Ο Βιργκίνιους Σινκεβίσιους, Επίτροπος Περιβάλλοντος και Αλιείας της ΕΕ, συμφωνεί. «Αυτό που είναι πολύ σημαντικό για μένα είναι να γίνει κατανοητό ότι αυτές οι περιβαλλοντικές προτάσεις δεν έρχονται ποτέ σε αντίθεση με τη γεωργία. Είναι υπέρ [της γεωργίας] γιατί χωρίς τη φύση η γεωργία δεν είναι δυνατή».

«Είναι μια σημαντική αλλαγή για τους αγρότες μας, αλλά αναπόφευκτα θα πρέπει να είναι μέρος της λύσης», προσθέτει. «Ίσως αυτό να μην συμβεί εν μία νυκτί».

Αλλά ένας κλάδος που ήδη αισθάνεται ότι βρίσκεται με την πλάτη του στον τοίχο είναι απίθανο να υποχωρήσει.

Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ έχει συρρικνωθεί κατά περισσότερο από το ένα τρίτο από το 2005. Ενώ η μέση εκμετάλλευση έγινε μεγαλύτερη, το γεωργικό εισόδημα παρέμεινε σταθερά χαμηλό, περίπου στα 20.000 ευρώ ανά άτομο.

Ο Μπραμ βαν Χέκε, ο οποίος εργάζεται στο γαλακτοκομείο της οικογένειάς του κοντά στην Οστάνδη στο Βέλγιο, λέει ότι αυτός, ο πατέρας και τα αδέρφια του αισθάνονται συμπιεσμένοι ανάμεσα στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις των πολιτικών και εκείνων των σούπερ μάρκετ που δεν θέλουν να πληρώσουν γι’ αυτό.

«Αν πάτε σε μια τράπεζα λέγοντας ότι θέλω να επενδύσω αλλά το εισόδημά μου θα μειωθεί στο μισό, δεν πρόκειται να σας δώσουν δάνειο», λέει. «Η παραγωγή περισσότερων είναι βιώσιμο επιχειρηματικά, ενώ το να είσαι εξαιρετικά περιβαλλοντικός μπορεί να βλάψει την επιχείρησή σου».

Ο βαν Χέκε, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής της φλαμανδικής ομάδας νέων αγροτών Groene Kring, λέει ότι μια οδηγία της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από άζωτο που απαιτεί από τους αγρότες να χρησιμοποιούν GPS για να καταγράφουν την εξάπλωση λάσπης και να μην εκμεταλλεύονται εκτάσεις σε απόσταση 5 μέτρων από ύδατα κοστίζει στο αγρόκτημά του 10.000-15.000 ευρώ ετησίως .

«Η μέση τιμή γης στη Φλάνδρα είναι 63.000 ευρώ ανά εκτάριο — χάνουμε περίπου 4 εκτάρια από την οδηγία για τα νιτρικά άλατα. Μπορείτε να κάνετε τα μαθηματικά», προσθέτει. «Η κυβέρνηση λέει ότι θα αυξήσουμε το κόστος σας, αλλά δεν υπάρχει όραμα για να βοηθήσουμε στην αύξηση του εισοδήματος».

Σε μακροοικονομικό επίπεδο, αυτό μπορεί να είναι το ζητούμενο. Οι γεωπόνοι λένε ότι οι εκτάσεις στην Ευρώπης καλλιεργούνται πολύ έντονα. Το 2021, η ΕΕ εξήγαγε γεωργικά προϊόντα αξίας 197 δισ. ευρώ σε χώρες όπως η Κίνα και εισήγαγε 150 δισ. ευρώ, δημιουργώντας πλεόνασμα 47 δισ. ευρώ.

Ο Κριν Πόπε, οικονομολόγος γεωργίας στην Ολλανδία, είναι υπέρ μιας επανεξέτασης. «Οι εξαγωγές δεν πρέπει να γίνονται σε βάρος του κλίματος και της φύσης», λέει. «Σε ορισμένες περιοχές, όπως η Ολλανδία και η Φλάνδρα, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της γεωργίας είναι πολύ μεγάλο».

Οι πολίτες σε αυτές τις «πόλεις-κράτη», όπως τις αποκαλεί, θέλουν επίσης χώρους αναψυχής, προστατευόμενους βιότοπους, καθαρό νερό, στέγαση και μεταφορές.

Η απάντηση, τονίζει ο Πόπε, μας γυρνάει σε μια εποχή που οι καταναλωτές πλήρωναν υψηλότερες τιμές για τρόφιμα που καλλιεργούνταν λιγότερο εντατικά. «Τη δεκαετία του 1980, οι Ολλανδοί κατανάλωναν λιγότερη πρωτεΐνη και το 40 τοις εκατό ήταν ζωικής προέλευσης, το 60 τοις εκατό φυτικής προέλευσης. Τώρα τρώμε περισσότερο και η αναλογία [ζωική πρωτεΐνη προς φυτική] είναι 60/40».

Ο Πόπε παρατηρεί ότι ορισμένες φάρμες αναπόφευκτα θα εξαφανιστούν, καθώς πολλές είναι πολύ μικρές για να ανταγωνιστούν. «Ένας οικονομολόγος που εξετάζει τη συνολική ευημερία πιθανότατα δεν θα έβλεπε κανένα πρόβλημα», προσθέτει. «Ένας πολιτικός που θέλει να προστατεύσει τις δουλειές των αγροτών θα έχει πιο αρνητική γνώμη».

Δεν είναι περίεργο που οι ίδιοι οι αγρότες βλέπουν αυτό ως μια υπαρξιακή στιγμή. Ο Φραντς Μπόγκοβιτς, καλλιεργητής φρούτων και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τη Σλοβενία, λέει ότι το σχέδιο για μείωση κατά 50% στην εφαρμογή φυτοφαρμάκων έως το 2030 – ένας από τους στόχους που τίθενται σε μια έντονα αμφισβητούμενη οδηγία επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση από τους νομοθέτες της ΕΕ – θα εξαλείψει μεγάλο μέρος της παραγωγής του. «Είμαι σε αυτόν τον τομέα εδώ και πολλά χρόνια και ποτέ δεν είχα τόσο πολλές αντιρρήσεις σε μια πολιτική», λέει.

Είναι ιδιαίτερα αναστατωμένος που οι νέοι κανονισμοί ήρθαν μετά από μια τεράστια αναθεώρηση της ΚΑΠ για την ενθάρρυνση της πράσινης παραγωγής που τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο. Η ΚΑΠ, η οποία επιδοτεί τους αγρότες, έχει συρρικνωθεί με τα χρόνια και τα χρήματα διοχετεύονται όλο και περισσότερο σε περιβαλλοντικά έργα και παράπλευρες επιχειρήσεις παρά στην παραγωγή τροφίμων. «Προσπαθούν να προχωρήσουν πέρα από τη συμφωνημένη ΚΑΠ, η οποία ξεκίνησε μόλις φέτος», λέει ο ίδιος.

«Οι άνθρωποι ανησυχούν για το μέλλον και το πώς θα συνεχίσουν. Οι άνθρωποι θα βρεθούν σε μεγάλο μπελά αν πρέπει να κόψουν τα αμπέλια τους, τα περιβόλια τους, την παραγωγή κρέατος, που χρηματοδοτήθηκε με δάνεια πριν από πέντε χρόνια. Χρειάζεσαι 20 χρόνια για να πάρεις τα χρήματά σου πίσω».

«Γιατί μας μισούν οι Βρυξέλλες;»

Παρά τις αντιδράσεις, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν έχει επιβραδύνει τον ρυθμό χάραξης πολιτικής από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. «Οι αγρότες ρωτούν: «Γιατί μας μισούν οι Βρυξέλλες;» αποκάλυψε ο Βαντενκεντελίρε.

Μια θεωρία είναι ότι η φον ντερ Λάιεν χρειάζεται υποστήριξη από το κόμμα των Πρασίνων στον γερμανικό συνασπισμό για να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία. Ένα άλλο είναι ότι πιστεύει ότι η γεωργία —ιδιαίτερα η κτηνοτροφία— βλάπτει τον πλανήτη.

«Η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η μετάβαση σε έναν ανθεκτικό και βιώσιμο γεωργικό τομέα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία και τις στρατηγικές Farm to Fork και βιοποικιλότητας, είναι θεμελιώδης για την επισιτιστική ασφάλεια», λέει ο εκπρόσωπος της φον ντερ Λάιεν, Έρικ Μάμερ, αρνούμενος να επιβεβαιώσει αν η φον ντερ Λάιεν έτρωγε κόκκινο κρέας ή γαλακτοκομικά προϊόντα. «Οι προσωπικές διατροφικές επιλογές της προέδρου. . . δεν έχουν καμία επιρροή στις προτάσεις της Επιτροπής», υποστήριξε.

Οι Βρυξέλλες έχουν κάνει κάποιες αλλαγές από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, σημειώνει. Έχει επιτρέψει στους αγρότες να φυτεύουν καλλιέργειες ζωοτροφών στο 10 τοις εκατό της γης που πρέπει να μείνει ακαλλιέργητο για να ανακάμψει, προϋπόθεση για να λάβουν επιδοτήσεις. Ανέστειλε επίσης τους κανόνες που απαιτούν την εναλλαγή των καλλιεργειών.

Αλλά οι εθνικές κυβερνήσεις είναι αυτές που έχουν πατήσει φρένο. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μπορούν να τροποποιηθούν από τα 27 κράτη μέλη και βήμα-βήμα να αμβλύνουν τις φιλοδοξίες της.

Η συνολική περικοπή των φυτοφαρμάκων έχει σταλεί πίσω στην επιτροπή για νέα εκτίμηση επιπτώσεων. Οι υπουργοί παραπονέθηκαν ότι αντί να εξετάζει την αρχική θέση κάθε χώρας, επέβαλε την ίδια αναλογική περικοπή σε όλες. Η Ολλανδία, η οποία ήδη χρησιμοποιεί πολύ περισσότερα φυτοφάρμακα από ό,τι η Πολωνία, για παράδειγμα, θα μπορούσε να το κάνει.

Επίσης, διαφώνησαν με τα σχέδια να ληφθεί υπόψη μόνο η ποσότητα της χρησιμοποιούμενης χημικής ουσίας, και όχι η τοξικότητά της.

Για την αναθεώρηση της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές, η οποία θα υποχρεώσει τις μεγαλύτερες κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς καθαρού αέρα και νερού που ισχύουν για τη βαριά βιομηχανία, η επιτροπή παραδέχτηκε τον Φεβρουάριο ότι είχε κάνει λάθος τους αριθμούς όταν παρουσίασε την πρόταση πέρυσι.

Ο Βιργκίνιους Σινκεβίσιους, Επίτροπος Περιβάλλοντος και Αλιείας της ΕΕ, λέει ότι η στρατηγική του μπλοκ Farm to Fork σημαίνει «σημαντική αλλαγή για τους αγρότες μας, αλλά αναπόφευκτα θα πρέπει να είναι μέρος της λύσης» © Clement Rossignol/Reuters

Έθεσε το όριο συμμόρφωσης στις εκμεταλλεύσεις χοίρων, πουλερικών και βοοειδών με τουλάχιστον 150 κτηνοτροφικές μονάδες (LSU), υποστηρίζοντας ότι μόνο το 13% των εμπορικών εκμεταλλεύσεων της Ευρώπης θα επηρεαζόταν, αλλά οι υπολογισμοί της βασίστηκαν σε δεδομένα εκμεταλλεύσεων από το 2016. Η μελέτη με δεδομένα από το 2020 έδειξε ότι θα συμπεριληφθούν έξι στις 10 πτηνοτροφικές και χοιροτροφικές μονάδες.

Ένας νόμος για τη δημιουργία νομικά δεσμευτικών στόχων για την αναστροφή της περιβαλλοντικής παρακμής, που προτάθηκε επίσης ως μέρος του Farm to Fork πέρυσι, απορρίπτεται καθώς θα οδηγούσε αναπόφευκτα στην απώλεια γεωργικής γης. Κάποιοι αποστραγγισμένοι τυρφώνες, για παράδειγμα, θα υγραίνονταν ξανά. Στόχος είναι να καλυφθεί τουλάχιστον το 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030 με μέτρα αποκατάστασης της φύσης.

Μια άλλη νομοθεσία πέρυσι για τη μείωση της αποψίλωσης των δασών βρήκε αντιρρήσεις επίσης σε χώρες όπως η Σουηδία και η Φινλανδία, οι οποίες κέρδισαν παραχωρήσεις για να εξασφαλίσουν ότι θα μπορούσαν να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται τις δεντροκαλλιέργειες.

Τον Ιούνιο, θα έρθει το τελευταίο μέρος του πακέτου Farm to Fork, ένας νόμος που θα υποχρεώνει τις χώρες να παρακολουθούν και να βελτιώνουν την κατάσταση του εδάφους τους.

Περίπου 16 υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ υπέγραψαν επιστολή προς τις Βρυξέλλες τον Ιανουάριο διαμαρτυρόμενοι ότι οι πολιτικές θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην «εγκατάλειψη γεωργικής και δασικής γης εντός της  Ένωσης».

«Αυτό με τη σειρά του, πιθανότατα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην επισιτιστική ασφάλεια, τον εφοδιασμό με ανανεώσιμες πρώτες ύλες (για την κατασκευή ξύλου ή τη βιοοικονομία) και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η τοπικά διαθέσιμη βιομάζα», ανέφερε η επιστολή.

«Και οι αγρότες χρειάζονται βοήθεια»

Μερικοί πιστεύουν ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπισθεί η αντίσταση [στα νέα μέτρα] είναι να εξαγοραστεί.

Ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Γιάνουτς Βοντζτσιετσόφσκι έχει ήδη ζητήσει περισσότερη χρηματοδότηση της ΚΑΠ επειδή ο πληθωρισμός — ο οποίος έφτασε σχεδόν το 10% στην ευρωζώνη πέρυσι — έχει διαβρώσει την πραγματική της αξία. Η ΚΑΠ «αποτελεί μόνο το 0,4 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας, της περιβαλλοντικής ασφάλειας και της κλιματικής ασφάλειας», υποστηρίζει.

Η Καρολάιν βαν ντερ Πλας, ηγέτης του Farmer Citizen Movement, λέει ότι «οι άνθρωποι που παρέχουν το καθημερινό μας φαγητό». . . απορρίπτονται ως κακοποιοί ζώων, δηλητηριαστές, καταστροφείς του εδάφους και ρυπαντές του περιβάλλοντος» © Martin Bertrand/Hans Lucas/ReutersΟ ιδιωτικός τομέας συμφωνεί. Η FoodDrinkEurope, η οποία εκπροσωπεί τους παραγωγούς, έστειλε επιστολή στη φον ντερ Λάιεν ζητώντας ορισμένα από τα δισεκατομμύρια σε επιδοτήσεις για την πράσινη μετάβαση να πάνε στη γεωργία.

«Η στρατηγική της ΕΕ Farm to Fork δεν είναι σωστά εφοδιασμένη με πόρους ή εξοπλισμό για να αντιμετωπίσει τις σημερινές πραγματικότητες της αγοράς και τις μελλοντικές πιέσεις», έγραψε.

Πολλές κυβερνήσεις έχουν κάνει την ίδια έκκληση, επισημαίνοντας ότι τα αυξημένα επιτόκια αύξησαν την τιμή της απαιτούμενης επένδυσης.

Πίσω στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Γεωργαντάς, υπουργός Γεωργίας, λέει ότι αγρότες όπως ο Καζάνας χρειάζονται υποστήριξη εάν θέλουν να συνεχίσουν να ταΐζουν την Ευρώπη. Καθώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη τις αποδόσεις, «πρέπει να διατηρήσουμε τη γεωργία στα σημερινά επίπεδα», λέει, «ή ακόμα και να την αυξήσουμε».

Για να το πετύχει αυτό, η Αθήνα έχει δημιουργήσει ένα ταμείο 525 εκατ. ευρώ για να βοηθήσει τους νέους να ασχοληθούν με τη γεωργία. «Η ΕΕ πρέπει να περάσει στην πράσινη μετάβαση. Αλλά αυτό έχει δημιουργήσει πίεση στους αγρότες», προσθέτει. «Άλλες βιομηχανίες λαμβάνουν βοήθεια. Το χρειάζονται και οι αγρότες».