ΕΕ: Συναγερμός για το «ξέπλυμα μελιού» με σιρόπια Κίνας

Συναγερμός έχει σημάνει στη ΕΕ, η οποία σπεύδει να αντιμετωπίσει τις αθρόες εισαγωγές ποσοτήτων νοθευμένου μελιού, προερχόμενου κυρίως από την Κίνα αλλά και άλλες χώρες, που κατακλύζουν την ευρωπαϊκή αγορά μελιού ύψους 2,3 δισ. ευρώ και οδηγούν σε συρρίκνωση των τιμών και των εισοδημάτων των ντόπιων παραγωγών.

Η προσπάθεια 20 κρατών μελών, με επικεφαλής τη Σλοβενία, να αυστηροποιήσουν τους κανονισμούς ενάντια σε αυτό που ένας αξιωματούχος ονόμασε «ξέπλυμα μελιού» ακολουθεί μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διαπίστωσε αύξηση της απάτης. Σχεδόν τα μισά από τα δείγματα μελιών που συμμετείχαν στην έρευνα παραβίασαν τους κανόνες της ΕΕ, με συστατικά όπως σιρόπια ζάχαρης, χρωστικές και νερό, σύμφωνα με ευρήματα που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο μήνα.

Μέλι: Κινδυνεύει να χαθεί το 1/3 των κυψελών – «Γονατίζει» η νοθεία

«Βασικά είναι ζαχαρόνερο», είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ. Επειδή το εισαγόμενο μέλι πωλείται σε χαμηλότερη τιμή από το ευρωπαϊκό προϊόν, μελισσοκόμοι σε όλη την ήπειρο κατήγγειλαν ότι η απάτη με το μέλι αποτελεί κίνδυνο για τις μικρές επιχειρήσεις, εξαπατώνται οι καταναλωτές και, αποθαρρύνονται οι επίδοξοι μελισσοκόμοι, ενώ τίθεται σε κίνδυνο ο περιβαλλοντικός ρόλος των μελισσών.

«Υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός που προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, κυρίως από την Κίνα», είπε στους Financial Times ο Yvan Hennion, μελισσοκόμος με 300 κυψέλες στο Houllin, στη βόρεια Γαλλία. «Δεν είναι πραγματικό μέλι και κάνει την τιμή να πέφτει κατακόρυφα».

Επιβολή νέων κανόνων

Τα 20 κράτη – μέλη συζήτησαν αυτή την εβδομάδα για την επιβολή νέων κανόνων στην σήμανση του μελιού και για την ενίσχυση των ελέγχων ώστε να διευκολυνθεί ο εντοπισμός νοθευμένων δειγμάτων, δήλωσαν αξιωματούχοι.

Η Επιτροπή αναμένεται να δώσει στη δημοσιότητα την Παρασκευή προτάσεις για την αναθεώρηση των προτύπων εμπορίας για τα αγροδιατροφικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας προσέγγισης για τη σήμανση του μελιού.

Μια πρόταση της Σλοβενίας έθεσε θέμα οι ετικέτες μελιού της ΕΕ να αναφέρουν κάθε χώρα προέλευσης και το αντίστοιχο μερίδιό της στα μείγματα, αντί της τρέχουσας προσέγγισης που απλώς δηλώνει ότι τα μείγματα περιέχουν ένα μείγμα μελιού ΕΕ και εκτός ΕΕ.

Οι χώρες της ΕΕ θέλουν επίσης η Επιτροπή να βελτιώσει τον εντοπισμό νοθευμένου μελιού και να αυξήσει τον αριθμό των εργαστηρίων που έχουν εγκριθεί για την αξιολόγησή του. «Θέλουμε ιχνηλασιμότητα και ένα τέλος στο διακινούμενο νοθευμένο μέλι», δήλωσε ένας αξιωματούχος που υποστηρίζει την πρόταση. Ενώ τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη υποστηρίζουν ευρέως την εν λόγω πρόταση, δύο άτομα σε γνώση του θέματος εξέφρασαν τους φόβους τους στους FT ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ίσως ενέδιδε στις πιέσεις από διάφορες πλευρές ώστε να μην αναγράφονται στις ετικέτες όλες οι διαφορετικές χώρες από τις οποίες προέρχονται τα μείγματα μελιού στις συσκευασίες που πωλούνται στη λιανική αγορά.

Τεράστιος ο όγκος του εισαγόμενου μελιού

Παρά τις εκκλήσεις για πάταξη του φαινομένου με το νοθευμένο μέλι, η ΕΕ βασίζεται στις εισαγωγές για να καλύψει τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού πληθυσμού για μέλι. Στην ΕΕ παράγονται 218.000 τόνοι μελιού, αλλά εισάγονται και 175.000 τόνοι ετησίως, με τη συντριπτική πλειοψηφία να προέρχεται από μόλις οκτώ προορισμούς, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ουκρανία, η Τουρκία και αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Η μελέτη της Επιτροπής, που διεξήχθη από το 2021 έως το 2022, διαπίστωσε ότι το 46 % των δειγμάτων μελιού που εξετάστηκαν παραβίασαν τους κανόνες της ΕΕ, ποσοστό που είχε αυξηθεί από μόλις 14 % το 2015-17. Περίπου 70 από τις 123 εταιρείες που αξιολογήθηκαν είχαν εξάγει μέλι για το οποίο υπάρχουν υπόνοιες ότι περιέχει σιρόπια ζάχαρης, τα οποία μπορούν να παρασκευαστούν φθηνότερα από το γνήσιο προϊόν. Από αυτούς τους εξαγωγείς, οι 21 προέρχονταν από την Κίνα, περισσότεροι από οποιαδήποτε άλλη χώρα, ακολουθούμενη από την Ουκρανία.

Νοθευμένες ποσότητες συσκευασμένου μελιού προέρχονταν επίσης από την Αργεντινή, τη Βραζιλία, το Μεξικό και την Τουρκία, ενώ κάθε επιχειρηματίας που ρωτήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία είχε εξάγει τουλάχιστον ένα βάζο με την υποψία ότι δεν πληρούσε τους κανόνες της ΕΕ. Οι ερευνητές είπαν ότι το εύρημα ήταν πιθανότατα το αποτέλεσμα της επανασυσκευασίας μελιού από άλλες χώρες στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και οι συνολικές εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ ήταν συγκριτικά χαμηλές.

Η μελισσοκομική βιομηχανία είναι ζωτικής σημασίας για το περιβάλλον και τη γεωργία λόγω του ρόλου των μελισσών στην επικονίαση. Οι επικονιαστές, συμπεριλαμβανομένων των μελισσών, συνεισφέρουν 22 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στην ευρωπαϊκή γεωργική βιομηχανία και γονιμοποιούν το 80 % των καλλιεργειών και των άγριων φυτών στην ήπειρο, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ. Ωστόσο σήμερα αντιμετωπίζουν μια πτώση που προκαλείται από τη χρήση φυτοφαρμάκων, τη ρύπανση και άλλους παράγοντες, τους οποίους η ΕΕ έχει δηλώσει ότι θέλει να αναστρέψει έως το 2030.