Στη χρηματοοικονομική θεωρία όσο μεγαλύτερο ρίσκο αναλαμβάνεται, τόσο υψηλότερο είναι το δυνητικό όφελος, αλλά και οι πιθανές ζημιές εάν το στοίχημα που παίζεται κάθε φορά δεν κερδηθεί. Στην Ελλάδα ωστόσο, από το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης το 2010 έως και σήμερα ο κανόνας αυτός δεν επαληθεύεται πάντοτε, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τις τράπεζες.
Σε πλήθος περιπτώσεων, δανειολήπτες και καταθέτες που εκτέθηκαν σε κινδύνους, εν τέλει είτε επιβραβεύτηκαν για την επιλογή τους ή το σύστημα ήλθε να τους εξαλείψει.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες ξεπέρασαν την κρίση, λέει η Deutsche Bank
Ακολουθούν ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Καταθέσεις
Στο α΄εξάμηνο του 2015 η χώρα κινδύνευσε με έξοδο από την ευρωζώνη, λόγω της σύγκρουσης της τότε κυβέρνησης με τους δανειστές. Μέσα σε έξι μήνες διέρρευσαν καταθέσεις 40 δισ. ευρώ, περίπου το 25% της εγχώριας καταθετικής βάσης, ως αποτέλεσμα του κλονισμού της εμπιστοσύνης των αποταμιευτών.
Οσοι επέλεξαν όμως να αναλάβουν το ρίσκο διατήρησης των χρημάτων τους στις ελληνικές τράπεζες βγήκαν κερδισμένοι. Κι αυτό διότι εξασφάλισαν εκείνη την περίοδο μέσω των λογαριασμών προθεσμίας επιτόκια της τάξης του 5%-6% που αναγκάστηκαν να προσφέρουν οι τράπεζες προς ανακοπή του κύματος των εκροών. Εν τέλει δε, με την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση στον κλάδο, με χρήση και κρατικών κεφαλαίων, οι καταθέσεις προστατεύτηκαν πλήρως.
Δάνεια
Η συντριπτική πλειονότητα όσων έλαβαν στεγαστικό δάνειο στα χρόνια υπερανάπτυξης της εγχώριας αγοράς μετά την είσοδο της χώρας στο ευρώ, επέλεξαν προγράμματα κυμαινόμενου επιτοκίου, καθώς ήταν χαμηλότερα από τα σταθερά. Ανέλαβαν ωστόσο το ρίσκο επιβάρυνσης των δόσεών τους στο σενάριο αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ.
Ήλθε όμως η χρηματοπιστωτική κρίση και στη συνέχεια η δημοσιονομική στις αδύναμες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, οδηγώντας την κεντρική τράπεζα σε σημαντικές περικοπές στους παρεμβατικούς της δείκτες. Το βασικό επιτόκιο του ευρώ από το 4,25% το καλοκαίρι του 2008 μειώθηκε στο 1% τον Μάιο του 2009, στο 0,25% το 2014, στο 0,05% το 2015 και από τον Μάρτιο του 2016 έως και τον περασμένο Ιούλιο βρισκόταν στο 0%. Δηλαδή επί σχεδόν μία δεκαετία όσοι αποπλήρωναν δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου απολάμβαναν εξαιρετικά χαμηλές δόσεις.
Πλαφόν στα επιτόκια
Οι δανειολήπτες της κατηγορίας βρέθηκαν από το περασμένο καλοκαίρι αντιμέτωποι με το κόστος της επιλογής τους, λόγω της ανόδου των ευρω-επιτοκίων για την αντιμετώπιση αυτή τη φορά της πληθωριστικής κρίσης. Ωστόσο, οι τράπεζες παρεμβαίνουν και σε αυτό το μέτωπο: Πρώτον, επιδοτούν το 50% της σχετικής επιβάρυνσης στα ευάλωτα νοικοκυριά και δεύτερον θέτουν από τον ερχόμενο μήνα πλαφόν στο ύψος των επιτοκίων με τα οποία είναι συνδεδεμένες όλες οι ενήμερες χορηγήσεις της κατηγορίας. Με τον τρόπο αυτόν εξαλείφουν το ρίσκο που ανέλαβαν όσοι επωφελούνταν μέχρι πρότινος από τη χαλαρή ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική.
Αναδιαρθρώσεις οφειλών
Κερδισμένοι εκ του αποτελέσματος βγήκαν και όσοι δανείστηκαν πέραν των δυνατοτήτων τους κυρίως κατά τη δεκαετία του 2000. Κάνοντας χρήση αρχικώς των ευνοϊκών διατάξεων του νόμου Κατσέλη και των εργαλείων αναδιάρθρωσης χρεών που ενεργοποιήθηκαν στη συνέχεια, χιλιάδες δανειολήπτες πέτυχαν σημαντικού ύψους κουρέματα ή επωφελήθηκαν από την πολυετή οριζόντια προστασία έναντι των πλειστηριασμών.
Οσοι δε ρύθμισαν το δάνειό τους εξασφάλισαν, πέραν της πιθανής διαγραφής μέρους της οφειλής τους, καλύτερους όρους αποπληρωμής σε σύγκριση με τους ενήμερους οφειλέτες. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία συστημικού ομίλου, το μέσο περιθώριο στα εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκε στο τελευταίο τρίμηνο του 2022 σε 2,86%, ενώ στα κόκκινα ανοίγματα δεν ξεπερνούσε το 1,55%. Δηλαδή εκείνοι που δεν ήταν συνεπείς εξασφάλισαν κόστος δανεισμού σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με τους πράσινους δανειολήπτες.
Latest News
Τζαννετάκης (Motor Oil): Μηνύματα για μέρισμα αλλά και για το πλαφόν στα καύσιμα
Τι είπε ο Πέτρος Τζαννετάκης αναπληρωτής CEO της Motor Oil στους αναλυτές για τις επιπτώσεις από την πυρκαγιά στο διυλιστήριο
Στις 12 Δεκεμβρίου η ΓΣ της Μπλε Κέδρος για την ακύρωση 700.000 ιδίων μετοχών
Ποια θέματα θα συζητηθούν
Γιαν Κάρας (ΟΠΑΠ): «Χτίζουμε» στην επιτυχία του Τζόκερ – Έφθασαν τις 12.000 τα VTLs
Ο ΟΠΑΠ παρουσίασε τα οικονομικά του αποτελέσματα για το γ' τρίμηνο και το εννεάμηνο του 2024 - Στα 352 εκατ. ευρώ τα καθαρά κέρδη
Νέα διετής συλλογική σύμβαση εργασίας στην Πειραιώς - Ποιες παροχές αυξάνονται
Ποιες θα είναι οι παροχές στην τράπεζα Πειραιώς - Διεύρυνση και ενίσχυση του ιατροφαρμακευτικού και νοσοκομειακού προγράμματος,
Αντιδρά η εστίαση στην αύξηση των δημοτικών τελών - Επιστολή ΠΟΕΣΕ στον Δούκα
Η ΠΟΕΣΕ τονίζει ότι πρόταση για αύξηση 10% των δημοτικών τελών γίνεται αιφνιδιαστικά χωρίς καμία ενημέρωση και διαβούλευση
Συνάντηση Θεοδωρικάκου - Καφούνη με εκπροσώπους του κλάδου της γουνοποιίας - Τι συζητήθηκε
Ο υπουργός κατέγραψε όλα τα αιτήματα της επιτροπής και των πολιτικών εκπροσώπων της Δυτικής Μακεδονίας και δήλωσε της πρόθεση της κυβέρνησης να βοηθήσει τον κλάδο
Άνοιγμα εννέα σημείων Goody’s - Everest σε Μ. Ανατολή και Ευρώπη - Οι στόχοι για το 2025
Μέχρι το τέλος του έτους ο όμιλος Goody’s - Everest αναμένεται να εγκαινιάσει συνολικά 9 νέα σημεία σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή
Έφυγε από τη ζωή ο Δημήτρης Χαΐτογλου - Ο άνθρωπος πίσω από τον «Μακεδονικό Χαλβα»
Ήταν πρόεδρος της βιομηχανίας τροφίμων Αφοί Χαΐτογλου ΑΒΕΕ - Ιδρύθηκε το 1924 στη Θεσσαλονίκη και είχε την μορφή οικοτεχνίας στο κέντρο της πόλης
«Πράσινο φως» Παπαθανάση σε 682 επενδυτικά σχέδια στις περιοχές της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης
Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Παπαθανάσης ανέφερε πως η κυβέρνηση συνεχίζει να υλοποιεί τις δεσμεύσεις της
Παπακωνσταντίνου (ΤτΕ): Πέντε αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο των τραπεζών
Στις σημαντικές εξελίξεις στους κανονισμούς του χρηματοπιστωτικού τομέα αναφέρθηκε η Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, υποδιοικήτρια της ΤτΕ