Κίνα: Οι millennials απομακρύνονται από τα ακίνητα – Πού επενδύουν τα χρήματά τους

Εναλλακτικές τοποθεσίες επένδυσης των χρημάτων τους, πέραν του παραδοσιακού τομέα των ακινήτων, αναζητούν εκατομμύρια Κινέζοι της γενιάς των millennials που βλέπουν τις τιμές να κατρακυλούν, τον πληθυσμό να συρρικνώνεται και τα ημιτελή και απούλητα διαμερίσματα να συσσωρεύονται.

Σι Τζινπίνγκ: Η Κίνα πρέπει να επιλύσει τα προβλήματα στον τομέα των μικροτσίπ

Και, δεδομένου ότι – σύμφωνα με έρευνα που επικαλείται το Bloomberg – πάνω από το 90% των Κινέζων πολιτών με πανεπιστημιακή μόρφωση από 22 έως 32 ετών δηλώνουν ότι οι επενδύσεις αποτελούν βασικό μέρος του σχεδίου ζωής τους, η αναζήτηση αυτή γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική.

Πού όμως συμφέρει, και πού επιτρέπεται να επενδύσουν;

Όπως σημειώνει το οικονομικό πρακτορείο, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι και οι κανονισμοί περιορίζουν τις αγορές μετοχών στα χρηματιστήρια του εξωτερικού. Τα κρυπτονομίσματα απαγορεύονται. Τα ομόλογα δεν αποδίδουν αρκετά. Οι αποδόσεις από τα προϊόντα διαχείρισης πλούτου που εκδίδουν οι τράπεζες έχουν καταρρεύσει. Και η κινεζική κυβέρνηση έχει ουσιαστικά καταργήσει τις κάποτε περιζήτητες εναλλακτικές λύσεις, όπως ο δανεισμός από ομοτίμους (P2P) που είχε προσελκύσει περισσότερους από 50 εκατομμύρια επενδυτές. Στη συνέχεια, υπάρχει η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά, την οποία οι παλαιότεροι Κινέζοι απορρίπτουν ως μια μορφή τζόγου μετά από δύο κύκλους άνθησης και κατάρρευσης σε ισάριθμες δεκαετίες.

Αλλαγή στάσης

Για χρόνια οι κορυφαίες αμερικανικές και ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές εταιρείες θεωρούσαν τους Κινέζους καταναλωτές ως την επόμενη μεγάλη ευκαιρία τους. Οι νέοι Κινέζοι – η καλύτερα μορφωμένη και καλύτερα αμειβόμενη πληθυσμιακή ομάδα της χώρας – έχουν αλλάξει το λιανικό εμπόριο στην Κίνα. Είναι ήδη οι μεγαλύτεροι αγοραστές για είδη όπως καλλυντικά και ταξίδια, και είναι πιθανό να τετραπλασιάσουν τις δαπάνες τους σε 16 τρισεκατομμύρια γουάν (3,1 τρισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το 2035, σύμφωνα με εκτιμήσεις της συμβουλευτικής εταιρείας China Renaissance.

Πολλές εταιρείες ανέμεναν ότι αυτοί οι νέοι καταναλωτές θα αρχίσουν να ρίχνουν τα χρήματά τους στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οδηγώντας σε μια πανεθνική μετατόπιση από την ιδιοκτησία ως πηγή πλούτου. Ο Χανς Φαν, επικεφαλής της κινεζικής χρηματοοικονομικής έρευνας στη χρηματιστηριακή εταιρεία CLSA, εκτιμά ότι οι σωρευτικές ροές στις χρηματοπιστωτικές αγορές από όλα τα κινεζικά νοικοκυριά θα ξεπεράσουν τα 18 τρισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2021 και 2030.

«Ο ισολογισμός των νοικοκυριών είναι ένα χρυσωρυχείο», δήλωσε ο Fan στους πελάτες του στο κορυφαίο φόρουμ επενδυτών της εταιρείας στα τέλη του περασμένου έτους. «Μια τεράστια πίτα νέων χρημάτων θα κατευθυνθεί προς προϊόντα επαγγελματικής διαχείρισης».

Ο φόβος για το χρηματιστήριο

Αλλά σχεδόν όλοι στην Κίνα έχουν ένα μέλος της οικογένειας ή έναν φίλο που εξακολουθεί να υποφέρει από τις απώλειες στο χρηματιστήριο. Από το 2006 έως τα τέλη του 2007, ο δείκτης αναφοράς Shanghai Composite σημείωσε άνοδο έως και 425%, πριν χάσει πάνω από τα δύο τρίτα των κερδών αυτών το επόμενο έτος. Το μοτίβο επαναλήφθηκε το 2015. Αν και η κλίμακα ήταν ελαφρώς μικρότερη, το κραχ αφορούσε και πάλι πάνω από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.

Και στις δύο περιπτώσεις, ένα είδος φρενίτιδας σάρωσε τη χώρα. Οι ιστορίες για ταχύτατα δημιουργημένες περιουσίες διαδόθηκαν ευρέως και προσέλκυσαν άπειρους μικροεπενδυτές, οι οποίοι έσπευσαν να κυνηγήσουν το ράλι. Πολλοί από αυτούς που αγόρασαν κοντά σε οποιαδήποτε από τις δύο κορυφές εξακολουθούν να υποφέρουν.

Τα cryptos

Μία άλλη εναλλακτική αποτελούν τα κρυπτονομίσματα. Αν και απαγορεύονται στην Κίνα, οι επενδυτές βρίσκουν τρόπους να παρακάμψουν την απαγόρευση, όπως μέσω της απευθείας αγοράς από φίλους ή της χρήση άδειας οδήγησης από το εξωτερικό για το άνοιγμα ενός υπεράκτιου λογαριασμού. Κινέζος επενδυτής στον τομέα των cryptos που μίλησε στο Bloomberg επισήμανε ότι, παρά τις απώλειες που και ο ίδιος γνώρισε λόγω της κατάρρευσης της FTX, εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο καλύτερος δρόμος για την οικοδόμηση πλούτου είναι μέσω επενδύσεων σε εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία όπως τα κρυπτονομίσματα, τα επιχειρηματικά κεφάλαιο ή οι απευθείας συμμετοχές σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Η επιφυλακτικότητα σχετικά με την επιλογή μετοχών θα μπορούσε να ωφελήσει την παγκόσμια επενδυτική βιομηχανία. Πίσω στο 2018, οι μεμονωμένοι επενδυτές αντιπροσώπευαν το 82% όλων των συναλλαγών. Μέχρι το 2022, μετά από κάποιες ακραίες αναταράξεις στην αγορά, το ποσοστό αυτό είχε μειωθεί σε περίπου 60%, σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή κινητών αξιών της Κίνας.

Αντίθετα, το ενδιαφέρον για τα επαγγελματικά διαχειριζόμενα κεφάλαια έχει αυξηθεί. Από το 2015 έχει πενταπλασιαστεί ο αριθμός των αμοιβαίων κεφαλαίων στην αγορά. Σήμερα υπάρχουν 13.000 διαφορετικά αμοιβαία κεφάλαια προς πώληση, πολύ πάνω από το επενδύσιμο σύμπαν (για τους περισσότερους μικροεπενδυτές) των περίπου 5.000 εταιρειών που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο της ηπειρωτικής χώρας. Σε αυτή την πολυπληθή αγορά, μεμονωμένοι διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων αναδεικνύονται μερικές φορές σε αστέρες – ή κακοποιούς. Όπως παρασταστικά περιγράφει το Bloomberg, στις καλές εποχές, οι ομάδες θαυμαστών στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Weibo κατακλύζουν τους διαχειριστές με υψηλές επιδόσεις με χαϊδευτικά ονόματα, emoji και επευφημίες. Σε κακές εποχές, οι προσβολές εκτοξεύονται.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι επενδυτές συνέρρεαν σε livestreams από διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων που εξηγούσαν τα διαπιστευτήριά τους και τις αποδόσεις τους πριν δώσουν τις απόψεις τους για την αγορά. Το ενδιαφέρον για αυτά τα livestreams παρέμεινε υψηλό, ιδίως μεταξύ των νεότερων Κινέζων. Το 2022 σχεδόν το 60% των θεατών ήταν κάτω των 39 ετών, σύμφωνα με την Huanju Tech, μια πλατφόρμα που παρέχει υπηρεσίες μάρκετινγκ για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Πρόθυμοι για ρίσκο

Κάτι άλλο που διαφοροποιεί τους νεότερους επενδυτές είναι ότι, σύμφωνα με το Bloomberg, είναι πιο πρόθυμοι να αναλάβουν κινδύνους. «Θέλουν εκείνα τα κεφάλαια που έχουν βαρύτητα σε έναν συγκεκριμένο τομέα, παρά εκείνα που είναι ισορροπημένα. Θέλουν να τα κάνουν όλα μαζί», σημειώνει αναλυτής.

Αυτό δεν εκπλήσσει τον Wei Li, έναν ανεξάρτητο συγγραφέα με έδρα το Kunming, μια υποτροπική πόλη στη νοτιοδυτική Κίνα. Αναφέρει ένα κινεζικό ρητό: Όσοι έχουν πολλά χρήματα μπορούν να κερδοσκοπούν, αλλά όσοι δεν έχουν χρήματα πρέπει να κερδοσκοπούν.

Αυτό ακριβώς κάνει. Το 2020, φοβούμενος την κατάρρευση της αγοράς, αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να βγει από τον τομέα των ακινήτων, πουλώντας τα ακίνητα που κατείχε. Τοποθέτησε το κέρδος του, περίπου 20%, σε μια σειρά από περιουσιακά στοιχεία: μετοχές, μετρητά και συλλεκτικά αντικείμενα, όπως σετ Lego και φιγούρες παιχνιδιών. Τα τελευταία δεν είναι πολύ ρευστά, αλλά τα απολαμβάνει.

Όπως ένας αυξανόμενος αριθμός Κινέζων μικροεπενδυτών, ο Li επένδυσε επίσης χρήματα σε μετατρέψιμα ομόλογα, τα οποία προσφέρουν την ασφάλεια του εισοδήματος από το κουπόνι και την αποπληρωμή του κεφαλαίου μαζί με τη δυνατότητα μετατροπής των ομολόγων σε μετοχές εάν οι τιμές των μετοχών ανέβουν. Η Κίνα είναι πλέον η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά μετατρέψιμων ομολόγων στον κόσμο, σύμφωνα με την ελβετική εταιρεία διαχείρισης περιουσίας Union Bancaire Priveé. Οι εκδότες κυμαίνονται από μεγάλες εμπορικές τράπεζες έως εταιρείες μικρής κεφαλαιοποίησης που προσελκύονται στην αγορά επειδή είναι συνήθως ένα φθηνότερο μέρος για την άντληση κεφαλαίων σε σχέση με τις παραδοσιακές αγορές χρέους. Τα ομόλογα είναι όλα αξιολογημένα και διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο.

«Τα σπίτια είναι για να ζεις, όχι για να κερδοσκοπείς»

Όσο για τα ακίνητα, οι Millennials μοιάζουν να συμμερίζονται όλο και περισσότερο την άποψη του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ: Τα σπίτια είναι για να ζεις, όχι για να κερδοσκοπείς. Σε πολλούς τομείς της κινεζικής κοινωνίας, η κατοχή σπιτιού εξακολουθεί να θεωρείται προϋπόθεση για το γάμο. Η ενοικίαση μπορεί να μοιάζει με σπατάλη χρημάτων.

«Για μένα, η αγορά ενός σπιτιού είναι μια άκαμπτη ανάγκη», είπε στο οικονομικό πρακτορείο η Lexi Huang, μια 27χρονη υπάλληλος ανθρώπινου δυναμικού που ζει στη Σαγκάη. «Δεν θέλω να συνεχίσω να πληρώνω ενοίκιο και να βοηθάω τον ιδιοκτήτη να αποπληρώνει το στεγαστικό του δάνειο», είπε. Η ίδια εξετάζει το ενδεχόμενο να επενδύσει σε χρυσό ή απλώς να κρατήσει χρήματα στην τράπεζα. «Νομίζω ότι είναι καλύτερα να κρατήσουμε μετρητά και να περιμένουμε πρώτα να σταθεροποιηθούν οι συνθήκες της αγοράς προτού επενδύσουμε», λέει.

Μεγάλο μέρος της πρόσφατης αύξησης των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών οφείλεται στην αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων προθεσμίας κατά 3,8 τρισεκατομμύρια γιουάν, σύμφωνα με ανάλυση της δεξαμενής σκέψης China Finance 40 Forum. Αυτό συμβαίνει παρά το επιτόκιο αποταμίευσης αναφοράς που παραμένει σταθερό εδώ και χρόνια.

«Υπάρχει πραγματικά έλλειψη καλών επενδυτικών επιλογών στην Κίνα αυτή τη στιγμή», λέει ο Χάο Χονγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Grow Investment Group. «Οι άνθρωποι απλά δεν εμπιστεύονται το χρηματιστήριο, καθώς είναι διαβόητο ότι είναι κερδοσκοπικό. Επίσης, στα τέλη του περασμένου έτους υπήρξε ένα κραχ στην αγορά διαχείρισης περιουσίας. Έτσι οι άνθρωποι πήραν ένα πολύ σκληρό μάθημα.»