Ευρώπη: Το «μαύρο σύννεφο» πάνω από την οικονομία

Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες εβδομάδες φέρνουν ένα μειδίαμα στις αγορές και δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα χειρότερα για την Ευρώπη έχουν παρέλθει: οι ευρωπαϊκές μετοχές -παρά τους κλυδωνισμούς των τελευταίων ημερών- έχουν αυξηθεί κατά 30% από τον περασμένο Οκτώβριο, τα χρηματιστήρια φαίνεται ότι έχουν ξεφύγει από την κατάρρευση της Credit Suisse, ενώ το ευρώ διατηρείται σε ανοδική πορεία.

Μάλιστα, εκθέσεις αναλυτών εκτιμούν ότι η οικονομία θα αποφύγει την ύφεση, παρά τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων για την χαλιναγώγηση του πληθωρισμού, και θα περιοριστεί σε μια πιο ήπια προσγείωση. Στο ίδιο πλαίσιο η ενεργειακή κρίση, με σύμμαχο τον καλό καιρό εκτονώνεται. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν επιστρέψει στα επίπεδα πριν από την εισβολή.

Πατάει «γκάζι» η ευρωπαϊκή ανάκαμψη – Τι δείχνει ο PMI

Και τα στοιχεία που ανακοινώνει η Εurostat δείχνουν ότι η οικονομία έχει αντοχές και ανακάμπτει ταχύτερα από τις εκτιμήσεις, ενώ ο πληθωρισμός περιορίζεται.

Τα σενάρια για την ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία με βάση τις εκτιμήσεις για τον πόλεμο

Το μελανό σημείο

Ως εδώ καλά… Ωστόσο, υπάρχει ένα μελανό σημείο που αποτελεί προάγγελο κακών: η προσφορά χρήματος στην ευρωζώνη βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση κι αν η τάση αυτή συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες μπορεί να ανατρέψει την εικόνα. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι το «στενό» χρήμα M1 συρρικνώνεται από τον περασμένο Σεπτέμβριο σε απόλυτες τιμές.

Ο Δείκτης Μ1 ισούται με το Νόμισμα σε κυκλοφορία πλέον της Καταθέσεις μίας ημέρας. Οι τελευταίες ισούνται με το άθροισμα των λογαριασμών Όψεως και Τρεχούμενων πλέον αυτών του Απλού Ταμιευτηρίου.

Κάτι τέτοιο δεν έχει παρατηρηθεί από τη δημιουργία του ευρώ. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης δεν έπεσε ποτέ κάτω από το μηδέν ακόμη και κατά τη διάρκεια της κρίσης Lehman και της κρίσης χρέους της ευρωζώνης. Επιπλέον, ο ρυθμός συρρίκνωσης έχει επιταχυνθεί.

Τους τελευταίους πέντε μήνες, ο δείκτης M1 της ευρωζώνης μειώνεται με ρυθμό 12% (ετησίως). Ο Simon Ward της Janus Henderson, υποστηρίζει ότι η πολιτική της ΕΚΤ ήταν πολύ αυστηρή ακόμη και πριν η ΕΚΤ αυξήσει τα επιτόκια κατά 100 μονάδες τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο.

«Ο αντίκτυπος δεν έχει ακόμη ξεκινήσει, αλλά θα είναι μέσα στα επόμενα δύο τρίμηνα. Η κανονική καθυστέρηση είναι 6-12 μήνες για την οικονομία και δύο χρόνια για τον πληθωρισμό», είπε.

Ναι μεν αλλά…

Σύμφωνα Telegraph τα χρηματικά δεδομένα στην Ευρώπη μπορεί και να δίνουν ψευδές σήμα:. Η πανδημία έχει μπλοκάρει τους δείκτες. Η ΕΚΤ πλημμύρισε το σύστημα επιμένοντας στην ποσοτική χαλάρωση για πάρα πολύ καιρό, οδηγώντας σε υπερχείλιση πλεονάζοντος χρήματος. Ωστόσο, αν και υπάρχουν στρεβλώσεις, ένας τόσο πρωτοφανής ρυθμός συστολής του Μ1 δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Ανησυχία προκύπτει επίσης και από την πορεία του δείκτη Μ3, που έχει μεγαλύτερη σημασία για τον δανεισμό σύμφωνα με την τυπική νομισματική θεωρία. Και αυτός καταγράφει σημαντική πτώση τους τελευταίους μήνες, προμηνύοντας συρρίκνωση του δανεισμού καθώς ο τραπεζικός πολλαπλασιαστής αντιστρέφεται.

«Ακόμη και πριν από την τραπεζική αναταραχή που ξέσπασε τον Μάρτιο, οι πιστωτικές ροές της ευρωζώνης είχαν εξατμιστεί, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας πλήρους πιστωτικής κρίσης», δήλωσε ο GianLuigi Mandruzato από την EFG Asset Management.

Η τριμηνιαία έρευνα της ΕΚΤ για τον τραπεζικό δανεισμό τον Ιανουάριο ανέφερε ότι «η καθαρή αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων ήταν η μεγαλύτερη που αναφέρθηκε από την κρίση κρατικού χρέους της ζώνης του ευρώ το 2011». Αυτό είναι ιδιαίτερα επιζήμιο στην ευρωζώνη, όπου οι κεφαλαιαγορές είναι καθηλωμένες και οι τράπεζες εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τη μερίδα του λέοντος στον δανεισμό.

Ένα αξιοσημείωτο «έγγραφο διαλόγου» της ΕΚΤ τον περασμένο μήνα σχετικά με το QT στην ευρωζώνη ανέφερε ότι το ίδρυμα «πρέπει να σκεφτεί πιο προσεκτικά» τους κινδύνους της υπερβολικής γρήγορης εξάντλησης των αποθεματικών και της εκκαθάρισης τραπεζών. «Η ΕΚΤ θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική σχετικά με την αλληλεπίδραση του QT με το ξετύλιγμα των TLTRO της», ανέφερε χαρακτηριστικά.