British American Tobacco: Πώς παρέκαμψε τις κυρώσεις πουλώντας τσιγάρα στη Βόρεια Κορέα

Όταν το ενισχυμένο «πακέτο» κυρώσεων των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΟΗΕ κατά της Βόρειας Κορέας το καλοκαίρι του 2017 «κατέστρεφε» το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ, ένας υπάλληλος πολυεθνικού κολοσσού της καπνοβιομηχανίας που εργαζόταν στη Σιγκαπούρη παρέθετε μια σειρά από ιδέες σχετικά με το πώς να κρύβονται οι συνεχείς αποστολές τσιγάρων προς την πρεσβεία της χώρας που ηγείται ο Κιμ Γιονγκ Ουν.

Σύμφωνα με τους FT, o υπάλληλος της θυγατρικής της British American Tobacco στη Σιγκαπούρη έστειλε email σε έναν συνάδελφό του, τοπικό διανομέα με σαφείς οδηγίες να αφαιρέσει οποιαδήποτε αναφορά στη Βόρεια Κορέα από τα δελτία αποστολής. Ο διανομέας πρότεινε να χαρακτηριστεί ο πελάτης ως «Πρεσβεία της Κορέας». Αντίθετα, αρκέστηκαν στο να αποκαλούν απλώς την πρεσβεία «ένας… πελάτης».

«Καμπάνα» $635 εκατ. στη British American Tobacco για παραβίαση κυρώσεων

Οι λεπτομέρειες αυτού που οι αξιωματούχοι του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ονόμασαν «επεξεργασμένο σχέδιο» της British American Tobacco (ΒΑΤ) και της θυγατρικής της για την αποφυγή των αμερικανικών κυρώσεων στη Βόρεια Κορέα, ήρθαν στο φως ως μέρος δικαστικών καταθέσεων και διακανονισμών που σχετίζονται με μια μεγάλη έρευνα από τις αμερικανικές αρχές. Η έρευνα έφτασε στο προσκήνιο την Τρίτη με την BAT, με την κατασκευάστρια εταιρεία των εμπορικών σημάτων Dunhill και Lucky Strike, να συνάπτει μια συμφωνία αναβολής δίωξης με τις αμερικανικές αρχές. Η εταιρεία πλήρωσε πρόστιμο 635 εκατομμυρίων δολαρίων, τη μεγαλύτερη ποινή για παράκαμψη των κυρώσεων στη Βόρεια Κορέα στην ιστορία του τμήματος.

H αποδοχή της ευθύνης

Η BAT και η θυγατρική της — British American Tobacco Marketing (Singapore) -αποδέχθηκαν ότι παραβίασαν τις κυρώσεις των ΗΠΑ παρέχοντας τσιγάρα αξίας σχεδόν 30 εκατομμυρίων δολαρίων στην πρεσβεία της Βόρειας Κορέας στη Σιγκαπούρη. Δέχτηκε επίσης μετρητά 250 εκατ. δολαρίων από τράπεζες της Βόρειας Κορέας που υπόκεινται σε κυρώσεις μέσω αμερικανικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ως πληρωμή για την έμμεση εξαγωγή τσιγάρων στην κομμουνιστική χώρα. Σχεδόν όλες οι δυτικές πολυεθνικές διέκοψαν τους δεσμούς τους με το κράτος του Κιμ Γιονγκ Ουν, ο ίδιος μανιώδης καπνιστής, στα τέλη της δεκαετίας του 2000 καθώς οι κυρώσεις εντάθηκαν λόγω της ανάπτυξης πυρηνικών και βαλλιστικών πυραύλων από τη Βόρεια Κορέα. Ωστόσο, η διοίκηση της BAT στο Λονδίνο, συμπεριλαμβανομένου του τότε διευθύνοντος συμβούλου της, Paul Adams, ενέκρινε ένα σχέδιο το 2007 να εκχωρήσει το μερίδιό της σε μια κοινοπραξία με μια κρατική εταιρεία της Βόρειας Κορέας σε ένα «φιλικό τρίτο μέρος» – τον τοπικό διανομέα της – στη Σιγκαπούρη

Η κρατική εταιρεία ήταν η Ryugyong Corporation, σύμφωνα με την έρευνα της επιτροπής του ΟΗΕ, την ώρα που η θυγατρική της BAT στη Σιγκαπούρη συνέχισε να προμηθεύει την κοινοπραξία με καπνό, φίλτρα και χαρτάκια. Οι αρχές των ΗΠΑ ανέφεραν ότι η BAT διατήρησε «σημαντική επιρροή» στην κοινοπραξία και χρησιμοποίησε τον διανομέα «ως εταιρεία κέλυφος σε διάφορα σημεία κατά τη σχετική χρονική περίοδο». Ο διακανονισμός έρχεται καθώς η αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν έχει λάβει πιο σκληρή στάση για την εταιρική ανάρμοστη συμπεριφορά, αφού οι επικριτές κατηγόρησαν τον Λευκό Οίκο του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για υπερβολική επιείκεια.

Τα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία και οι καταθέσεις μαρτύρων από την περίοδο, που αναφέρονται στις δικαστικές καταθέσεις, αποκαλύπτουν το επίπεδο ελέγχου της ΒΑΤ στην κοινοπραξία της Βόρειας Κορέας. Σε ένα email, ένας λογιστής είπε σε συνάδελφο της θυγατρικής της βρετανικής εταιρείας στη Σιγκαπούρη ότι η κοινοπραξία «ήταν ακόμη υπό τον έλεγχο της ΒΑΤ».

«Για χρόνια, η ΒΑΤ συνεργαζόταν με τη Βόρεια Κορέα για να ιδρύσει και να λειτουργήσει μια επιχείρηση κατασκευής τσιγάρων και βασίστηκε σε οικονομικούς διευκολυντές που συνδέονται με το δίκτυο διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής της Βόρειας Κορέας στη διαδικασία εμπλουτισμού της», δήλωσε ο Brian Nelson, υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.

Από την πλευρά του, ο Jack Bowles, διευθύνων σύμβουλος της BAT, ο οποίος προηγουμένως διετέλεσε επικεφαλής του τμήματος Ασίας-Ειρηνικού της εξέφρασε τη βαθιά του λύπη «για την ανάρμοστη συμπεριφορά που προέκυψε από ιστορικές επιχειρηματικές δραστηριότητες».

«Η υπόθεση δείχνει πώς η απληστία αποδεικνύεται εξαιρετικά ακριβή», καταλήγουν οι FT.