Η υφαρπαγή του λιθίου από την Χιλή θέτει σε εγρήγορση τους ξένους ανθρακωρύχους

Η Χιλή έχει υφαρπάξει ένα βασικό μέταλλο μετάβασης. Έχοντας διατυπώσει εδώ και καιρό την ιδέα για υψηλότερους φόρους εξόρυξης, ο Πρόεδρος Γκαμπριέλ Μπόριτς την Πέμπτη είπε ότι οι ιδιωτικές εξορυκτικές εταιρείες που θέλουν να εξασφαλίσουν μελλοντικές εγχώριες συμβάσεις στη Χιλή θα πρέπει να συνεργαστούν με το κράτος. Το ερώτημα είναι εάν η Χιλή θα το χρησιμοποιήσει ως μπούσουλα για να αποκτήσει επίσης μεγαλύτερο έλεγχο σε περισσότερα ορυκτά με περιορισμένη προσφορά, όπως ο χαλκός, και αν αυτό θα διώξει τους ξένους επενδυτές.

Η απόφαση του Μπόριτς να εθνικοποιήσει το μέταλλο δεν μετατόπισε πολύ την τιμή του λιθίου. Αυτό οφείλεται εν μέρει επειδή θα χρειαστεί χρόνος για τη διαπραγμάτευση και εν μέρει λόγω της φύσης της προσφοράς του. Ενώ περίπου το 25% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από τη Χιλή, οι αναλυτές της JPMorgan εκτιμούν ότι το ποσοστό αυτό θα μειωθεί στο 10% έως το 2030, επειδή άλλες χώρες όπως η Αργεντινή και η Βολιβία εξορύσσουν περισσότερο λίθιο. Η ζήτηση λιθίου θα πρέπει να αυξηθεί καθώς είναι βασικό συστατικό των μπαταριών αυτοκινήτων, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλα μέταλλα. Και η φετινή επιβράδυνση της ζήτησης για ηλεκτρικά οχήματα σε αγορές όπως η Κίνα σημαίνει ότι οι τιμές του μετάλλου έχουν μειωθεί περισσότερο από 40% φέτος, τερματίζοντας τη διετή ανοδική πορεία της τιμής του, σύμφωνα με την Benchmark Mineral Intelligence.

Ωστόσο, το παιχνίδι του Μπόριτς έχει αντίκτυπο στην αξίας 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων SQM και στην αξίας 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων Albemarle, τους δύο κύριους παραγωγούς λιθίου στη Χιλή. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου του Μπόριτς δεν έχουν ακόμη καθοριστεί και οι δύο εταιρείες έχουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια που μπορούν να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται. Ωστόσο, σε νέα προγράμματα, το κράτος θα μπορεί να αναλάβει το πλειοψηφικό μερίδιο των συμβάσεων εξόρυξης λιθίου, περιορίζοντας ουσιαστικά τα κέρδη από τέτοια έργα. Εξ ου και η πτώση των τιμών των μετοχών των δύο εταιρειών, που είναι εισηγμένες, στη Νέα Υόρκη κατά 11% και 7% αντίστοιχα, την Παρασκευή.

Ως ένα βαθμό, ο Μπόριτς ακολουθεί απλώς μια τάση. Το Μεξικό εθνικοποίησε τον δικό του τομέα λιθίου πέρυσι. Η Ζιμπάμπουε απαγόρευσε τις εξαγωγές μη επεξεργασμένου λιθίου και η Ινδονησία περιορίζει επίσης τις εξαγωγές εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένου του νικελίου, το οποίο χρησιμοποιείται στις μπαταρίες. Και όλες οι χώρες αναπτύσσουν μανιωδώς στρατηγικές για το πώς να εξασφαλίσουν κρίσιμα ακατέργαστα ορυκτά.

Ωστόσο, η εξόρυξη συμβάλλει επίσης στο 50% των εξαγωγών της Χιλής και συμβάλλει πάνω από 10% στο ΑΕΠ της. Και οι γίγαντες εξόρυξης όπως η αξίας 154 δισεκατομμυρίων δολαρίων BHP και η αξίας 114 δισεκατομμυρίων δολαρίων Ρίο Τίντο είναι σημαντικοί παίκτες στη χώρα μέσω έργων όπως το Escondida. Ο φόβος τους μπορεί να είναι ότι ο Μπόριτς μπορεί επίσης να τους κάνει μικρότερους εταίρους σε μελλοντικές κοινοπραξίες χαλκού – η Rio και η Anglo American υποχώρησαν πάνω από 5%, επίσης την Παρασκευή. Αυτό μπορεί με τη σειρά του να τους ωθήσει να αναζητήσουν πιο φιλόξενες χώρες.