Ναυτιλία: Το γεμάτο προκλήσεις μέλλον του κλάδου

Το στίγμα των θέσεων της μεγαλύτερης ναυτιλιας του κόσμου έδωσαν οι εκπρόσωποι της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, επισημαίνοντας πως ο κλάδος δεν χρειάζεται περισσότερους κανονισμούς, αλλά καλύτερους.

Στο πλαίσιο αυτό, τονίστηκε πως η περιβαλλοντική και πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον αναντικατάστατο, στρατηγικό ρόλο της κοινοτικής ναυτιλίας, ενώ είναι ζωτικής σημασίας να αποτελεί η ασφάλεια κατευθυντήρια αρχή για όλους τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

Καθώς, όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι της ΕΕΕ, δεν υπάρχει μία μοναδική λύση που να ταιριάζει σε όλους τους ναυτιλιακούς τομείς, η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για να ανταποκριθεί και να προσαρμοστεί στην ESG εποχή ως ηγέτιδα στην εφαρμογή καινοτόμων, τεχνολογικών εξελίξεων.

Γαλλία: «Η Ελλάδα είναι μεγάλη ναυτική δύναμη»

«Υπεροπλία της Ευρώπης»

Χαρακτηριστική ήταν η ομιλία της προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Μελίνας Τραυλού, στο Opening Session, στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, η οποία εκπροσωπώντας θεσμικά τον ηγετικό κλάδο της εθνικής οικονομίας, την ελληνική ναυτιλία, επεσήμανε πως αποτελεί την υπεροπλία της Ευρώπης. «Είναι εθνικός, οικονομικός εταίρος. Τροφοδότης δισεκατομμυρίων ευρώ ναυτιλιακού συναλλάγματος, εργοδότης εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων άμεσης και έμμεσης εργασίας και σταθερός επενδυτής και σε άλλους κλάδους της εθνικής μας οικονομίας. Αποτελεί εθνικό κεφάλαιο, ταυτισμένο με την εθνική υπερηφάνεια. Η εθνική ευεργεσία και η κοινωνική αλληλεγγύη προς την πατρίδα, προς την Ελληνίδα και τον Έλληνα πολίτη, είναι συνεπής, αθόρυβη, ευρύτατη».

Σύμφωνα με την ίδια, «η ναυτοσύνη μας είναι η ιστορία μας. Η νέα τάξη πραγμάτων έχει μία καινούρια πρόκληση, μία νέα φιλοσοφία. Αυτή, όπου το “επιχειρείν” και το “ευ-ζην” συνυπάρχουν. Αυτή, όπου το κέντρο είναι ο άνθρωπος. Αυτή, όπου το «εγώ» υποχωρεί και παίρνει την θέση του και πάλι το “εμείς”. Η βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει βιώσιμο άνθρωπο. Ας επανατοποθετήσουμε το “ευ ζην” στο επίκεντρο της ανάπτυξης και των νέων δεδομένων. Η προστασία της ανθρώπινης αξίας και συνύπαρξης είναι η πρόκληση, αλλά και η μόνη λύση. Το μέλλον μας, το μέλλον του ανθρώπου, είναι μόνον ο ίδιος ο άνθρωπος. Είμαστε εμείς».

«Δομικές αδυναμίες στο αναθεωρημένο EU ETS»

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της ΕΕΕ Αντώνης Λαιμός, ανέφερε μεταξύ άλλων πως «οι νομοθετικές ρυθμίσεις οριζόντιας εφαρμογής της ΕΕ συχνά δε λαμβάνουν υπόψη τα μοναδικά χαρακτηριστικά του ναυτιλιακού κλάδου και τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο που έχουν. Υπάρχουν δομικές αδυναμίες στο αναθεωρημένο EU ETS, που περιλαμβάνει τη ναυτιλία. Είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να διαμορφώσουμε τους νέους κανονισμούς ώστε να μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους χωρίς να επιβαρύνουν υπερβολικά τον τελικό καταναλωτή».

«Η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για να ανταποκριθεί και να προσαρμοστεί στη νέα εποχή, όπως έχει κάνει και σε άλλες νομοθετικές εξελίξεις στο παρελθόν. Η ελληνική ναυτιλία παραμένει πιστή στη διαχρονική δέσμευσή της στην προστασία του περιβάλλοντος. Η ναυτιλία φέρνει σημαντικότατα οφέλη στον κόσμο. Το πιο σημαντικό είναι η συνεισφορά της στο παγκόσμιο εμπόριο και κατ’ επέκταση στην παγκοσμιοποίηση, η οποία είναι ένας από τους μεγάλους συντελεστές για έναν πιο ειρηνικό κόσμο, στον οποίο οι διαφορετικές κοινωνίες μπορούν να συνυπάρχουν με αμοιβαίο όφελος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το παγκόσμιο εμπόριο, το 90% του οποίου μεταφέρεται δια θαλάσσης, συνδέει ανθρώπους, χώρες και οικονομίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ναυτιλία ήταν ο μόνος κλάδος που συνέχισε τη δραστηριότητά της, παρά τις τεράστιες προκλήσεις, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, κάτι που είχε μεγάλο κόστος στους, πολύ συχνά παραμελημένους από τη διεθνή κοινότητα, ναυτικούς και τις οικογένειές τους», πρόσθεσε.

«Δέσμευση στον στόχο της απανθρακοποίησης»

Ο Δημήτριος Φαφαλιός, γραμματέας της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, τόνισε πως «Η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα είναι δεσμευμένη στον στόχο της απανθρακοποίησης της ναυτιλίας, υποστηρίζοντας παγκόσμιους κανόνες  που βασίζονται σε βιώσιμες και κατάλληλες λύσεις και υιοθετούνται στον ΙΜΟ. Απαιτούνται παγκόσμιες ρυθμίσεις για να αποφεύγεται η στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η ναυτιλιακή βιομηχανία θα υιοθετήσει πλήρως τις νέες διαθέσιμες τεχνολογίες, ενώ πρέπει επίσης να υπάρχει ισορροπία μεταξύ αποδοτικότητας και απανθρακοποίησης. Είναι ζωτικής σημασίας να αποτελεί η ασφάλεια κατευθυντήρια αρχή για όλους τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Εναλλακτικά καύσιμα και τεχνολογίες, τα οποία δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, θα πρέπει να είναι ασφαλή, κατάλληλα για τη ναυτιλία και διαθέσιμα παγκοσμίως σε επαρκείς ποσότητες. Και αυτά τα νέα εργαλεία πρέπει να παρασχεθούν από άλλα εμπλεκόμενα μέρη εκτός ναυτιλίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατό να υπάρξει προστασία του περιβάλλοντος χωρίς προστασία της ασφάλειας στη θάλασσα, χωρίς ασφάλεια των πληρωμάτων, ασφάλεια των πλοίων, ασφάλεια των καυσίμων».

«Η ναυτιλία χρειάζεται καλύτερους, όχι περισσότερους κανονισμούς»

Σε ό,τι αφορά την ανάγκη να προχωρήσουμε στην «πράσινη ναυτιλία», ο ταμίας της ΕΕΕ Ιωάννης Ξυλάς υπογράμμισε μεταξύ άλλων πως «η δέσμευση και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων μερών  είναι ζωτικής σημασίας για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Η συνεργασία είναι απαραίτητη μεταξύ όλων, προκειμένου να βρεθούν εφικτές και κατάλληλες λύσεις. Χρειαζόμαστε καλύτερους κανονισμούς, όχι περισσότερους κανονισμούς. Ο πολλαπλασιασμός ιδιωτικών πρωτοβουλιών βλάπτει σοβαρά την αποτελεσματικότητα μιας αναντικατάστατης διεθνούς δραστηριότητας. Η ναυτιλία διαθέτει μεγάλη εξειδικευμένη τεχνογνωσία για το τί είναι  εφαρμόσιμο και κατάλληλο για τις ανάγκες και τον τρόπο λειτουργίας του κάθε ναυτιλιακού τομέα. Δεν υπάρχει μία λύση που να ταιριάζει σε όλους του τομείς. Ο ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού είναι καθοριστικός και η ασφάλεια των ναυτικών αποτελεί προτεραιότητα. Η εκπαίδευση των πληρωμάτων και του προσωπικού των ναυτιλιακών εταιρειών και των λιμενικών υποδομών πρέπει να ακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις».

«Πρόσθετες προκλήσεις»

Τέλος, ο Ιωάννης Λύρας, μέλος του ΔΣ της Ενωσης, σημείωσε πως η ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία είναι ήδη ο πιο ενεργειακά αποδοτικός τρόπος μεταφοράς αγαθών, είναι πλήρως δεσμευμένη στο στόχο της απεξάρτησής της από τον άνθρακα, παρά το γεγονός ότι είναι ένας τομέας απολύτως εξαρτημένος από τα ορυκτά καύσιμα. Η απανθρακοποίησή της απαιτεί κατά κύριο λόγο την παραγωγή σε επαρκείς ποσότητες εναλλακτικών βιώσιμων καυσίμων και τεχνολογιών, που όμως δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, καθώς και τη συνεργασία και τη δέσμευση σημαντικού αριθμού άλλων εμπλεκόμενων μερών, όπως παραγωγοί, προμηθευτές καυσίμων, ναυπηγεία και κατασκευαστές μηχανών. Η bulk/tramp ναυτιλία, που μεταφέρει το 86% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου ενέργειας, πρώτων υλών, δημητριακών και άλλων γεωργικών προϊόντων, αντιμετωπίζει πρόσθετες προκλήσεις λόγω της παγκόσμιας δραστηριότητάς της και του τρόπου λειτουργίας της, στον οποίο ο φορέας που εκμεταλλεύεται εμπορικά το πλοίο (ναυλωτής) κατέχει διαρθρωτικό ρόλο. Ο στρατηγικός ρόλος της ναυτιλίας της ΕΕ, που εγγυάται την ασφάλεια του εφοδιασμού των πηγών ενέργειας και άλλων βασικών αγαθών της ΕΕ από τις διάφορες περιοχές του κόσμου, πρέπει να αναγνωριστεί ουσιαστικότερα από τα θεσμικά όργανα και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ. Αυτό θα επιτευχθεί εάν οι κανονιστικές ρυθμίσεις υιοθετούνται με προσέγγιση Κράτους Σημαίας, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ανάγκη της ευρωπαϊκής ναυτιλίας να παραμείνει βιώσιμη και ανταγωνιστική παγκοσμίως».