Το δίλημμα της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό: Μπορεί η Λαγκάρντ να κλείσει ξανά τα στόματα των επικριτών της;

Ο σύντροφος της Κριστίν Λαγκάρντ της ζήτησε να πάψει να αλλάζει δουλειά, όπως η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αρέσκεται να χαριτολογεί, γιατί κάθε φορά που αναλαμβάνει καθήκοντα σε νέα θέση φαίνεται να ακολουθεί κάποια μεγάλη κρίση.

Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων της ως υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας το 2007, βρέθηκε να χειρίζεται την παγκόσμια οικονομική κρίση για την οποία τελικά κέρδισε επαίνους.

Αφού διορίστηκε επικεφαλής του ΔΝΤ το 2011, η κρίση χρέους στην ευρωζώνη κλιμακώθηκε. Παρά την πρώιμη κριτική ότι τάχθηκε υπέρ των πολιτικών λιτότητας που ήθελε η Γερμανία, έτυχε θαυμασμού για τις ήρεμες διπλωματικές της ικανότητες και έπαιξε βασικό ρόλο στην εξεύρεση συναίνεσης σχετικά με το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης του 2012 που έσωσε το ευρώ.

Στα τρεισήμισι χρόνια από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της στην ΕΚΤ, η ευρωπαϊκή οικονομία έχει πληγεί από σειρά καταστροφών, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας Covid-19 και της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αλλά οι απόψεις διίστανται για το αν κάνει καλή δουλειά ώστε να ανταποκριθεί σε αυτές.

Οι Financial Times μίλησαν με δώδεκα νυν και πρώην μέλη του διοικητικού συμβουλίου καθορισμού των επιτοκίων της ΕΚΤ τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς και με αρκετούς οικονομολόγους, χρηματοδότες και αναλυτές που παρακολουθούν στενά την κεντρική τράπεζα.

Οι περισσότεροι από αυτούς επαινούν τη Λαγκάρντ για την ανοικοδόμηση της ενότητας μεταξύ των υπευθύνων χάραξης νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και την αποτροπή των πρόσφατων οικονομικών σοκ από το να μετατραπούν σε χρηματοπιστωτική κρίση. Ωστόσο, οι επικριτές παραπονιούνται ότι δεν έχει οικονομική τεχνογνωσία, άργησε να αντιδράσει στην εκτίναξη του πληθωρισμού και θα έπρεπε να επικοινωνήσει με μεγαλύτερη σαφήνεια.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν επίσης κατηγορηθεί ότι άφησαν τον πληθωρισμό να εκτιναχθεί πολύ πάνω από τους στόχους του 2% στα υψηλότερα επίπεδα από τη περιδήνηση τιμών που προκλήθηκε από τα πετρελαϊκά σοκ της δεκαετίας του 1970. Ωστόσο, η ΕΚΤ ήταν πιο αργή από τη Fed ή την Τράπεζα της Αγγλίας στο να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια ή να αποσύρει τα τεράστια νομισματικά κίνητρα που χρησιμοποίησε για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, αφήνοντάς την πιο ανοιχτή σε επιθέσεις.

«Για κάποιο ανεξάρτητο ίδρυμα, η επίτευξη του στόχου του είναι μεγάλο μέρος της λογοδοσίας του, επομένως αναπόφευκτα μεγάλες αποτυχίες είναι ζήτημα ακόμη και υπό εξαιρετικές συνθήκες», λέει ο Σπύρος Ανδρεόπουλος, οικονομολόγος στη γαλλική τράπεζα BNP Paribas που εργάστηκε για την ΕΚΤ μέχρι το 2018. Η ετυμηγορία ακόμη εκκρεμεί – η τελική κρίση μπορεί να εξαρτηθεί από το αν η ΕΚΤ θα πρέπει να δημιουργήσει ύφεση για να μειώσει τον πληθωρισμό».

Αλλά κατά μία έννοια, η Λαγκάρντ βρίσκεται σε οικείο έδαφος. Από τότε που εγκατέλειψε την επιτυχημένη καριέρα της στη δικηγορική εταιρεία Baker McKenzie για να γίνει υπουργός κυβέρνησης στη γενέτειρά της Γαλλία το 2005, αντιμετώπισε πρώιμες κατακραυγές πριν βρεθεί στο επίκεντρο για να βοηθήσει στην εκτόνωση μιας παγκόσμιας κρίσης. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι υπάρχει σεξισμός πίσω από τις επικρίσεις, ειδικά από τους επενδυτές. «Οι συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι κυρίως άνδρες», λέει ένας αναλυτής. «Αυτό εν μέρει εξηγεί τα πράγματα».

Το ερώτημα τώρα είναι εάν η αυτοαποκαλούμενος επιλύτρια προβλημάτων της Ευρώπης βρίσκεται αντιμέτωπη με φωτιά που είναι αδύνατο να σβήσει γρήγορα.
«Δεν νομίζω ότι ήμουν εγώ που προκάλεσα τις κρίσεις», αστειεύτηκε κατά τη διάρκεια πρόσφατης συζήτησης με φοιτητές της ελίτ σχολής École Polytechnique στο Παρίσι, θυμούμενη πώς οι αντίπαλοι σταμάτησαν να την ζητούν να παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας όταν η Lehman Brothers κατέρρευσε τον Σεπτέμβριο. 2008. «Είναι αρκετά συνηθισμένο ότι όταν η κατάσταση είναι πολύ περίπλοκη, δεν μας χαλάει να δώσουμε τα ηνία σε γυναίκα».

Προσπαθώντας να προφτάσει

Στην ΕΚΤ, άνθρωποι του στενού περιβάλλοντος της Λαγκάρντ λένε ότι είναι αποφασισμένη να αποδείξει ότι οι αμφισβητίες κάνουν λάθος δαμάζοντας τον πληθωρισμό και επαναφέροντας την οικονομία της ευρωζώνης σε ισορροπία. Η Λαγκάρντ δεν μπορούσε να κάνει σχόλια γι’ αυτό το άρθρο, επειδή η ΕΚΤ συνεδριάζει αυτή την εβδομάδα και οι αξιωματούχοι αποφεύγουν να κάνουν δημόσιες παρατηρήσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις προσδοκίες για αποφάσεις νομισματικής πολιτικής.

Μπορεί να φαίνεται δυσαρεστημένη στην τράπεζα. Έχοντας δυσκολευτεί να μάθει γερμανικά από τότε που έφτασε στη Φρανκφούρτη, η οποία ήταν εν μέρει αποκλεισμένη λόγω της πανδημίας κατά τα δύο πρώτα χρόνια της εκεί, συχνά περνά τον ελεύθερο χρόνο της με την οικογένειά της πίσω στο σπίτι της στη Γαλλία

Η Λαγκάρντ νοσταλγεί επίσης την Ουάσιγκτον. Απόλαυσε περισσότερο τη δουλειά της στο ΔΝΤ παρά τον νέο της ρόλο στην ΕΚΤ και σκέφτεται την αμερικανική πρωτεύουσα ως δεύτερη πατρίδα, αφού πέρασε ένα χρόνο εκεί ως έφηβη μέσω προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών της American Field Service.

«Το ΔΝΤ της λείπει και νομίζω ότι της λείπει το ΔΝΤ», λέει ανώτερος χρηματοδότης που γνωρίζει τη Λαγκάρντ από τότε που είχε την έδρα της στις ΗΠΑ και πρόσφατα γευμάτισε μαζί της στα μισοάδεια κεντρικά γραφεία της ΕΚΤ στο οικονομικό κέντρο της Γερμανίας. «Φαίνεται μοναχική, κάθεται εκεί ψηλά σε αυτόν τον μεγάλο, ζοφερό πύργο με σχεδόν κανέναν τριγύρω».

Οι μυημένοι λένε ότι η Λαγκάρντ λυπάται που βασίστηκε για πολύ καιρό στα μοντέλα προβλέψεων της ΕΚΤ που έδειχναν ότι ο πληθωρισμός ήταν «παροδικός» και σύντομα θα επέστρεφε στον στόχο της τράπεζας. Εύχεται επίσης να είχε παραιτηθεί από τους περιορισμούς της «προοδευτικής καθοδήγησης» που έθεσε σε εφαρμογή ο προκάτοχός της Μάριο Ντράγκι, ο οποίος καθυστέρησε τις αυξήσεις των επιτοκίων μέχρι που η κεντρική τράπεζα σταμάτησε να αγοράζει περισσότερα ομόλογα τον Ιούνιο του 2022.

Ως αποτέλεσμα αυτών των λανθασμένων κινήσεων, η ΕΚΤ αποφάσισε να βασίζεται λιγότερο στις προβλέψεις της, οι οποίες υποτίμησαν σταθερά πόσο πολύ θα αυξανόταν ο πληθωρισμός, και να καταργήσει μεγάλο μέρος της επίσημης καθοδήγησης που έδωσε για μελλοντικές κινήσεις πολιτικής.

Αντίθετα, έχει δεσμευτεί να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στο εάν οι υποκείμενες τιμές, εξαιρουμένων της ενέργειας και των τροφίμων, επιβραδύνονται και σε ποιο βαθμό το υψηλότερο κόστος δανεισμού συμπιέζει τον τραπεζικό δανεισμό και την οικονομική δραστηριότητα, για να καθορίσει τις επόμενες κινήσεις των επιτοκίων.

Αυτές οι αλλαγές σημαίνουν ότι η ΕΚΤ έχει μετατραπεί από μια από τις πιο επικίνδυνες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο –ήταν από τις λίγες που μείωσαν τα επιτόκια κάτω από το μηδέν τη δεκαετία του 2010– σε μια από τις πιο επιθετικές: αναμένεται να συνεχίσει να ανεβάζει τα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τη Fed ή την Τράπεζα της Αγγλίας.

«Η ΕΚΤ έκανε ένα από τα χειρότερα λάθη πρόβλεψης που έγιναν ποτέ για τον πληθωρισμό», λέει ο Ότμαρ Ίσινγκ, ο πρώτος επικεφαλής οικονομολόγος του ιδρύματος όταν ιδρύθηκε το 1998. «Ήταν βίαιη κλήση αφύπνισης, αλλά από τότε έχουν κάνει αναστροφή και προλαβαίνουν γρήγορα. Πρέπει να τους το πιστώσεις αυτό».

Έχοντας απορρίψει την άνοδο των τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη στα τέλη του 2021 ως «ζόρι» που σύντομα θα περνούσε χωρίς να χρειαστούν αυξήσεις επιτοκίων, η Λαγκάρντ υιοθέτησε πιο αποφασιστική στάση από τότε που ρωσικά τανκς εισήλθαν στην Ουκρανία, προκαλώντας ενεργειακή κρίση και διψήφια άνοδο τιμών. Φέτος χαρακτήρισε τον πληθωρισμό «τέρας που πρέπει να χτυπήσουμε κατακέφαλα».

Η ΕΚΤ αύξησε το κόστος δανεισμού με άνευ προηγουμένου επιτόκιο, ανεβάζοντας το επιτόκιο καταθέσεων από μείον 0,5% τον περασμένο Ιούλιο σε 3% τον περασμένο μήνα. Σε συνεδρίαση στη Φρανκφούρτη στις 4 Μαΐου, το διοικητικό συμβούλιο της αναμένεται ευρέως να συμφωνήσει σε ακόμη μια αύξηση.

«Άργησαν πολύ να δράσουν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι τιμές της ενέργειας ανέβηκαν και δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο πληθωρισμός θα εδραιωνόταν», λέει η Μαρία Δεμερτζή, καθηγήτρια οικονομικής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο στη Φλωρεντία. «Έτσι τώρα παίζουν παιχνίδι να προφτάσουν και δεν μπορούν εύκολα να κάνουν πίσω».

Η ανησυχία για ορισμένους αναλυτές είναι ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει πλέον τα επιτόκια πολύ υψηλά, έχοντας κατηγορηθεί επειδή είναι πολύ αργή για να αντιδράσει στον πληθωρισμό. Τα μέλη που είναι πιο «περιστερές» του συμβουλίου της την προτρέπουν να κινηθεί προσεκτικά, προειδοποιώντας ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων επηρεάζουν τον πληθωρισμό με καθυστέρηση τουλάχιστον ενός έτους. «Θα ξέρουμε μόνο σε έξι μήνες αν έχουμε κάνει αρκετά», λέει κάποιος από αυτούς.

«Επειδή έχουν επικριθεί τόσο πολύ γιατί ξεκίνησαν αργά, και είναι απλώς άνθρωποι, μπορεί να ανταποκριθούν κάνοντας πάρα πολλά», λέει η Σίλβια Αρντάνια, επικεφαλής Ευρωπαίος οικονομολόγος στη βρετανική τράπεζα Barclays. «Δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά».

Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι το συμβούλιο θα επιβραδύνει τον ρυθμό των αυξήσεων των επιτοκίων στο ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας αυτή την εβδομάδα, αντανακλώντας την αυξανόμενη αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο γρήγορα θα πέσει ο πληθωρισμός. Αλλά η Ίζαμπελ Σνάμπελ, το πιο επιθετικό μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ που έχει καταστεί πρόσωπο με επιρροή στην πολιτική, είπε ότι θα μπορούσε να παραμείνει σε άνοδο μισής μονάδας εάν τα στοιχεία το υποστηρίζουν.

Το μέγεθος της κίνησης αυτής της εβδομάδας μπορεί να εξαρτάται από τα στοιχεία που θα δημοσιευτούν την Τρίτη, που δείχνουν την πορεία του πληθωρισμού στην ευρωζώνη τον Απρίλιο, καθώς και τι είπαν οι τράπεζες του μπλοκ στην ΕΚΤ σχετικά με τα σχέδια δανεισμού τους στην τελευταία της έρευνα για τον κλάδο.

Η συμπεριφορά των τραπεζών παρακολουθείται στενά από τους κεντρικούς τραπεζίτες λόγω της πρόσφατης αναταραχής στον τομέα που προκάλεσε την κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ και ώθησε την Credit Suisse στην αγκαλιά της ανταγωνιστικής της UBS. Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν αποδειχθεί μέχρι στιγμής ανθεκτικές στις ταραχές – παρά την ανησυχητική αλλά βραχύβια πτώση των μετοχών της Deutsche Bank στα τέλη Μαρτίου.

Ωστόσο, η αναταραχή είναι πιθανό να εντείνει τη συρρίκνωση της προσφοράς πιστώσεων που είχε ήδη ξεκινήσει ως απάντηση στο αυξανόμενο κόστος δανεισμού, οδηγώντας σε πτώση ρεκόρ της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια στην ευρωζώνη τους τελευταίους μήνες του 2022. Οι οικονομολόγοι λένε ότι αυτό θα επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα και θα μειώσει τον πληθωρισμό, μειώνοντας το μέγεθος των πρόσθετων αυξήσεων επιτοκίων που χρειάζεται να κάνει η ΕΚΤ.

«Μετά το σοκ αυτού που συνέβη, οι τράπεζες θα είναι πολύ πιο προσεκτικές πλέον», λέει ο Λορέντζο Μπίνι Σμάγκι, πρόεδρος της γαλλικής τράπεζας Société Générale και πρώην μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ. «Η ανησυχία μου είναι ότι εάν η ΕΚΤ συνεχίσει να πιέζει υπερβολικά το χρηματοπιστωτικό σύστημα, μπορεί να οδηγήσει σε πιστωτική κρίση».

Αυτές οι ανησυχίες πέφτουν, ως επί το πλείστο, στο κενό μεταξύ των ρυθμιστών επιτοκίων της ευρωζώνης, οι οποίοι προχώρησαν σε άνοδο των επιτοκίων κατά μισή μονάδα τον Μάρτιο μόνο μια εβδομάδα μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και ενώ η Credit Suisse ήταν ακόμα σε συνομιλίες για συμφωνία διάσωσης.

«Αυτές οι τράπεζες τείνουν να υπερτονίζουν τη σημασία τους και να υποθέτουν ότι παίζουμε με τον δικό τους ρυθμό», λέει μέλος του συμβουλίου της ΕΚΤ. «Δεν βλέπω αυτούς τους φόβους να μας πείθουν να επικεντρωθούμε λιγότερο στην καταπολέμηση του πληθωρισμού».

Η άποψη της κουκουβάγιας

Αυτή η στιβαρή στάση αντανακλά την απόφαση της Λαγκάρντ να αποστασιοποιηθεί περισσότερο από τις χρηματοπιστωτικές αγορές από ότι ο προκάτοχός της Ντράγκι, ο οποίος κέρδισε τα εύσημα από τους επενδυτές για την υπόσχεση του να κάνει «ό,τι χρειάζεται» για να σώσει το ευρώ κατά τη διάρκεια μιας κρίσης χρέους πριν από μια δεκαετία.

«Μερικοί από αυτούς στην ΕΚΤ φαίνεται να σκέφτονται ότι ό,τι συμβαίνει στις χρηματοπιστωτικές αγορές δεν έχει και μεγάλη σημασία», λέει ο Στέφαν Γκέρλαχ, πρώην υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας, ο οποίος είναι τώρα επικεφαλής οικονομολόγος στην ελβετική τράπεζα EFG. «Αλλά νομίζω ότι υποτιμούν αυτόν τον κίνδυνο και θα μπορούσετα πράγματα να έχουν άσχημη κατάληξη».

Η ψυχραιμία της Λαγκάρντ προς τις χρηματοπιστωτικές αγορές έχει δημιουργήσει ψυχρές σχέσεις με αναλυτές και επενδυτές, οι οποίοι γκρινιάζουν κατ’ ιδίαν για την έλλειψη κατάρτισης της στα οικονομικά, τις ασαφείς επικοινωνίες της, ακόμη και την τάση της να διαβάζει επίσημες δηλώσεις ως απάντηση σε ερωτήσεις σε συνεντεύξεις τύπου.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ έχει εκνευριστεί από τους μύδρους αυτούς, λένε συνάδελφοι της. Η Λαγκάρντ έχει επισημάνει ότι ούτε ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ ούτε ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Άντριου Μπέιλι σπούδασαν οικονομικά. Ενώ ο Ντράγκι έκανε διδακτορικό στα οικονομικά στο MIT, η Λαγκάρντ παρακολούθησε βιντεοσκοπήσεις του προκατόχου της για να διαπιστώσει ότι διάβαζε τουλάχιστον τόσο από προπαρασκευασμένες δηλώσεις όσο εκείνη. Ορισμένοι παρατηρητές της κεντρικής τράπεζας βλέπουν ότι σε αυτή την περίπτωση λειτουργούν σεξιστικά διπλά μέτρα και σταθμά.

Συνειδητοποιώντας ότι δεν θα μπορούσε να κυριαρχήσει στις συζητήσεις για τη νομισματική πολιτική, η Λαγκάρντ επέλεξε διαφορετικό στυλ ηγεσίας από τον Ντράγκι. Αποφεύγοντας τις ταμπέλες του «γερακιού» ή του «περιστεριού», περιγράφει τον εαυτό της ως «κουκουβάγια» η οποία μένει εκτός διαμάχης για να φέρει τους ρυθμιστές με αποκλίνουσες θέσεις γύρω από κάποια κοινή απόφαση πολιτικής και στη συνέχεια να την εξηγήσει.

«Η Λαγκάρντ δεν ηγείται με τον ίδιο τρόπο, μάλλον φαίνεται ότι διαχειρίζεται το διοικητικό συμβούλιο», λέει ο Έρικ Νίλσεν, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος στην ιταλική τράπεζα UniCredit. «Δεν έχει προκαθορισμένη ιδέα για το πού να πάει. Έχει εξαιρετικά καλό πολιτικό αυτί, διαβάζει την αίθουσα και καταφέρνει να τους οδηγήσει σε μια απόφαση».

Το ομαδικό πνεύμα ήταν ανεπαρκές όταν η Λαγκάρντ ανέλαβε την ΕΚΤ. Πολλά μέλη του συμβουλίου είχαν επιτεθεί δημόσια στην απόφαση για μείωση των επιτοκίων και επανεκκίνηση των αγορών ομολόγων σε μια από τις τελευταίες συνεδριάσεις του συμβουλίου υπό τον Ντράγκι.

Τα μέλη του Συμβουλίου επαινούν την ικανότητα της Λαγκάρντ να κερδίσει ευρεία υποστήριξη για προσεκτικά κατασκευασμένους συμβιβασμούς, ακόμη κι αν δεν συμφωνούν πάντα με κάθε στοιχείο. «Η Κριστίν Λαγκάρντ κάνει εξαιρετική δουλειά», δήλωσε πρόσφατα στους FT ο Γιοάκιμ Νάγκελ, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας. «Συγκεντρώνει ανθρώπους με διαφορετικές απόψεις για να καταλήξουν σε καλές αποφάσεις για μια κοινή νομισματική πολιτική».

Για την οικοδόμηση ενότητας, η Λαγκάρντ καλεί τακτικά τους επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Ολλανδίας για να συζητήσουν μεγάλες κινήσεις πριν από κάθε συνάντηση πολιτικής, ενώ η ίδια ή ο επικεφαλής οικονομολόγος της Φίλιπ Λέιν επικοινωνούν επίσης με τους άλλους 15 διοικητές εθνικών τραπεζών.

Ωστόσο, ορισμένα μέλη του συμβουλίου πιστεύουν ότι η επιθυμία της για ομόνοια κρύβει λεπτές αλλαγές στη συζήτησή τους. «Εκεί που υπάρχει χώρος για συζήτηση είναι εάν υπάρχει υπερβολική συναίνεση», λέει στους FT ο Πιέρ Βουνς, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας του Βελγίου. “Πιστεύω ότι αποκλείει σχετικές πληροφορίες από την αγορά.”

Οι παρατηρητές της ΕΚΤ λένε ότι αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί η Λαγκάρντ εκπλήσσει μερικές φορές την αγορά. «Είναι πιο δύσκολο να επικοινωνείς με μια φωνή όταν υπάρχει ολόκληρη σειρά απόψεων εκεί έξω», λέει ο Γενς Άιζενσμιτ, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην αμερικανική τράπεζα Morgan Stanley, ο οποίος εργαζόταν στην ΕΚΤ μέχρι πέρυσι. «Αυτό καθιστά πιο δύσκολο για την αγορά να γνωρίζει ποια είναι τα επόμενα βήματά της και η ακρίβεια της επικοινωνίας μπορεί να είναι ελλιπής».

Γνωρίζοντας πότε να σταματήσει

Όσο πιο κοντά πλησιάζει η ΕΚΤ στην παύση των αυξήσεων των επιτοκίων της, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τη Λαγκάρντ να διατηρήσει την ενότητα. Ήδη τον Μάρτιο, υπήρχαν αρκετοί διαφωνούντες που ανησυχούσαν ότι η αύξηση των επιτοκίων ήταν επικίνδυνη λόγω της τραπεζικής αναταραχής. Η τελική απόφασή της δέχτηκε επίθεση τόσο από δεξιούς Ιταλούς πολιτικούς όσο και από αριστερούς ευρωπαίους συνδικαλιστές.

«Ήταν σχετικά εύκολο να συμφωνήσουμε για την ανάγκη αύξησης των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα, αλλά θα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί συναίνεση καθώς υπάρχουνπερισσότερα διασταυρούμενα ρεύματα τώρα», λέει ο Σβεν Γιάρι Στερν, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην αμερικανική τράπεζα Goldman Sachs.

Αναμένει ότι η Λαγκάρντ θα χρησιμοποιήσει συνδυασμό άλλων εργαλείων για να κερδίσει υποστήριξη για αποφάσεις επιτοκίων, όπως η δέσμευση για περαιτέρω αυξήσεις, η υπόσχεση να μην τα περικόψει για ένα διάστημα μετά την παύση ή η συμφωνία να επιταχύνει τη συρρίκνωση του ισολογισμού της ΕΚΤ.

Η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύχθηκε 0,1% το πρώτο τρίμηνο του έτους, πιο αδύναμα από την πρόβλεψη, αλλά καλύτερα από τη στασιμότητα στο τέλος του 2022. Οι οικονομολόγοι λένε ότι αυτή η ανάκαμψη, παρά το ενεργειακό σοκ του περασμένου έτους και την απότομη άνοδο του κόστους δανεισμού, αντανακλά την αύξηση της πλεονάζουσας αποταμίευσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, που ωθήθηκε από τις γενναιόδωρες κρατικές επιδοτήσεις και την ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου.

Ενώ ο πληθωρισμός μειώθηκε επί πέντε διαδοχικούς μήνες από τότε που κορυφώθηκε σε ρεκόρ 10,6% στην ευρωζώνη τον Οκτώβριο, η ανθεκτικότητα της οικονομίας σε συνδυασμό με τα αυξανόμενα περιθώρια κέρδους και τους μισθούς διατήρησαν τις βασικές πιέσεις στις τιμές να ανεβαίνουν, αν δεν συνυπολογίσουμε την ενέργεια και τα τρόφιμα.

Οι βετεράνοι κεντρικοί τραπεζίτες συμμερίζονται την πρόκληση της ΕΚΤ να αποφασίσει πότε θα σταματήσει να αυξάνει τα επιτόκια, κάτι που αναμένουν να δοκιμάσει τις ηγετικές ικανότητες της Λαγκάρντ στα όριά τους.

«Έχουμε πόλεμο στην Ουκρανία, η παγκοσμιοποίηση έχει επιβραδυνθεί, οι αλυσίδες εφοδιασμού αλλάζουν – για να αναφέρουμε μόνο μερικούς παράγοντες», λέει ο Ίσινγκ, εκ των ιδρυτών της ευρωζώνης. «Υπάρχει κατάσταση μεγάλης αβεβαιότητας, η οποία είναι πολύ δύσκολο να ερμηνευτεί σωστά. Υπάρχει κίνδυνος να το παρακάνουμε, αλλά ο κίνδυνος να αφήσουμε τον πληθωρισμό να ξεφύγει είναι πιο σημαντικός».