Γεωργιάδης – Χαρίτσης: Το debate για ακρίβεια, επενδύσεις και τράπεζες

Τα «ξίφη» στο οικονομικό πεδίο του ΟΤ διασταυρώνουν ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, με τον αρμόδιο τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξη Χαρίτση. Οι δύο πολιτικοί αντίπαλοι κλήθηκαν να τοποθετηθούν πάνω στα «καυτά» ζητήματα της οικονομικής επικαιρότητας, δίνοντας απαντήσεις για το πώς θα αντιμετωπίσουν την οικονομική πραγματικότητα, εφόσον τα κόμματά τους διαχειριστούν τη διακυβέρνηση της χώρας, κατά την επομένη των εκλογών.

Το «πρώτο πιάτο» αφορά την ακρίβεια και τον υψηλό πληθωρισμό, με τον υπουργό να αναφέρει ότι «Οι πολίτες δικαίως ανησυχούν για την ακρίβεια, παρά του ότι ήδη ο πληθωρισμός στην Ελλάδα υποχωρεί με μεγάλη ταχύτητα, με μεγαλύτερη ταχύτητα από την υπόλοιπη ευρωζώνη», τονίζοντας παράλληλα πως το φαινόμενο θα διαρκέσει όλο το 2023. Ακόμη, προσθέτει πως «όποιος λέει ότι έχει μαγικές λύσεις για τον πληθωρισμό είναι απατεώνας.  Η πραγματικότητα είναι ότι είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο». Από την πλευρά του, ο Αλέξης Χαρίτσης σημειώνει ότι «Οι διεθνείς διαστάσεις είναι σαφείς», ωστόσο προσθέτει ότι σε αυτή τη συγκυρία «αναδεικνύεται η σημασία των πολιτικών επιλογών» για να συμπληρώσει πως «Η κυβέρνηση απέτυχε», τονίζοντας ότι έφερε «ένα εξαιρετικά προβληματικό πρόγραμμα επιδοτήσεων που αντί να συμβάλλει στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού έχει εκ των πραγμάτων λειτουργήσει ως επιδότηση -με κρατικό χρήμα- της κερδοσκοπίας και της αισχροκέρδειας», ενώ αναφέρει ότι «Τα επίσημα στοιχεία της Eurostat πιστοποιούν την αποτυχία καθώς δείχνουν μείωση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών και αύξηση των ανισοτήτων την τελευταία τετραετία. Ενώ η χώρα μας έχει και το χαμηλότερο ΑΕΠ σε όρους αγοραστικής δύναμης στην Ευρώπη των 27, μετά την Σλοβακία και τη Βουλγαρία».

Η λύση και οι έμμεσοι φόροι

Ποια είναι όμως η λύση στο πρόβλημα; Ο υπουργός Ανάπτυξης υπεραμύνεται των επιλογών της κυβέρνησης, όπως το «Καλάθι του Νοικοκυριού», το “Market Pass” και οι έλεγχοι, ενώ αντιτίθεται στις μειώσεις έμμεσων φόρων, εξηγώντας: «Η χώρα της Ευρώπης που αποφάσισε να μειώσει τον ΦΠΑ για να πέσουν οι τιμές στα ράφια είναι η Ισπανία. Τρεις μήνες τώρα που έχει εφαρμόσει αυτό το μέτρο, έχει μεγαλύτερο πληθωρισμό στα τρόφιμα από εμάς». Μάλιστα, επιτίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η ιδέα ότι μειώνουν τους έμμεσους φόρους και πέφτουν μέσα στα ράφια, είναι ψέματα. Για να μην μακρηγορούμε, ο κύριος Τσίπρας και ο κύριος Τσακαλώτος, ως Πρωθυπουργός και ως Υπουργός Οικονομικών αντίστοιχα, είχαν εξηγήσει στη Βουλή των Ελλήνων επί θητείας τους γιατί η μείωση του ΦΠΑ δεν σημαίνει μείωση των τιμών στα ράφια», ενώ σε άλλο σημείο τονίζει: «Ο ΣΥΡΙΖΑ και κανένα στέλεχος του, ούτε ο κύριος Χαρίτσης προφανώς, δεν έχουν δώσει καμία εξήγηση γιατί η Ισπανία με 0% ΦΠΑ έχει μεγαλύτερο πληθωρισμό στα τρόφιμα από την Ελλάδα. Κανένας τους».

Την ίδια στιγμή, ο τομεάρχης Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ανταπαντά: «Οι έμμεσοι φόροι είναι οι πιο άδικοι κοινωνικά, καθώς πλήττουν υπέρμετρα την μεσαία τάξη και τα ασθενέστερα στρώματα που καταναλώνουν μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους στην κατανάλωση βασικών προϊόντων και υπηρεσιών διαβίωσης», ενώ επιτίθεται στην κυβέρνηση, τονίζοντας: «Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Οικονομικός Ταχυδρόμος προ ολίγων εβδομάδων είναι αποκαλυπτικά: η αναλογία έμμεσων και άμεσων φόρων έχει εκτοξευτεί την τετραετία 2019 – 2023 από το 1,33 στο 1,67, πλήττοντας την κοινωνική πλειοψηφία». Ακόμη, κάνει λόγο για ασυδοσία και απουσία ελέγχων, σημειώνοντας πως «Σε μια αγορά που λειτουργεί με όρους ασυδοσίας, οι έλεγχοι είναι ανύπαρκτοι και τα πρόστιμα είναι ελάχιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της ΔΙΜΕΑ. Είναι αδιανόητο να αντιστοιχεί μόλις 1 ελεγκτής σε 12.000 επιχειρήσεις». Ακόμη, προσθέτει ότι «Η κυβέρνηση προώθησε την πολιτική των επιδοτήσεων που αποδείχθηκε εν τέλει εξαιρετικά αναποτελεσματική και άδικη. Αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα: ακρίβεια στο ράφι, επιδότηση της κερδοσκοπίας, δοκιμασία των δημόσιων οικονομικών».

Οι επενδύσεις και το Ελληνικό

Η συζήτηση μεταφέρεται στο κρίσιμο ζήτημα των επενδύσεων και το κατά πόσο είναι παραγωγικές ή όχι, με αφορμή την πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά και κάποιες αναφορές του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Από τη μία πλευρά, ο Άδωνις Γεωργιάδης σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η κριτική αυτή μου είναι παντελώς ακατανόητη. Ο τρόπος με τον οποίον μετράμε τις άμεσες ξένες επενδύσεις στον πλανήτη είναι κοινός. Όλες οι άμεσες ξένες επενδύσεις στον κόσμο συμπεριλαμβάνουν τις εξαγορές των επιχειρήσεων και τα ακίνητα. Που ακούσατε δίκτυα άμεσων ξένων επενδύσεων χωρίς εξαγορές των εταιρειών και τα ακίνητα;», ενώ ο Αλέξης Χαρίτσης αναφέρει: «Για να προσελκύσουμε παραγωγικές επενδύσεις πρέπει άμεσα να προσχωρήσουμε σε ένα νέο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο. Με χρηματοδοτικά κίνητρα για τις δυναμικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δανειοληπτικά εργαλεία με πλήρη αξιοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας και ένα γενναίο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων και παρεμβάσεων που θα προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα».

Αναφορικά με το Θέμα του Ελληνικού και το κατά πόσο καθυστερεί, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως «Το έργο από το master plan του προβλέπεται να παραδοθεί στο τέλος του 2025 και από ότι φαίνεται θα παραδοθεί λίγο νωρίτερα. Άρα, τρέχει και με μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι είναι προβλεπόμενο», ενώ συμπληρώνει πως «Από το επενδυτικό σκέλος του project δεν αποχώρησε ούτε η Τράπεζα Πειραιώς ούτε το σκέφτεται η Eurobank. Η Tράπεζα Πειραιώς αποχώρησε από το μνημόνιο συνεργασίας που είχε με τη Lamda για τη μεταφορά των κεντρικών της γραφείων στο Ελληνικό». Την ίδια στιγμή ο κ. Χαρίτσης αναφέρει δηκτικά: «Από το 2019 ακούμε για μπουλντόζες στο Ελληνικό. Το μόνο που είδαμε σε αυτά τα τέσσερα χρόνια είναι τα δύο διαδοχικά «εγκαίνια» εικονικής πραγματικότητας που πραγματοποίησε o κ. Μητσοτάκης. Το μέχρι στιγμής αποτέλεσμα είναι ένα φιάσκο και αυτό επισφραγίζουν οι αποχωρήσεις επενδυτών και η όλη εικόνα του έργου. Είναι προφανές ότι η υπόθεση του Ελληνικού απαιτεί ξεκάθαρους κανόνες και σταθερή προσήλωση στην υποχρέωση του επενδυτή να εξασφαλίσει τη δημιουργία δημόσιου πάρκου και χώρων άθλησης».

Κρατική τράπεζα

Τέλος, στο ερώτημα εάν χρειάζεται η χώρα ένα κρατικό τραπεζικό πυλώνα, ο κ. Γεωργιάδης είναι σαφής: «Φυσικά δεν πρέπει να υπάρχει καμία τράπεζα υπό δημόσιο έλεγχο, γιατί αυτό που δεν έχει καταλάβει ο κόσμος είναι ότι και ο μέτοχος να είναι το δημόσιο, οι τράπεζες λειτουργούν στο πλαίσιο που καθορίζουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ελλάδος στο πλαίσιο του ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Αυτά που θυμάστε από το παρελθόν της δεκαετίας του ΄80 δεν μπορούν να γίνουν στη Ζώνη του Ευρώ. Δεν μπορεί ο Υπουργός να πάει σε μια τράπεζα να πει δώσε δάνειο εκεί, ούτε να αλλάξει τα τραπεζικά κριτήρια ακόμα και αν το δημόσιο είναι ο βασικός μέτοχος. Αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ ή δεν τα καταλαβαίνει ή απλώς δεν τα λέει στον κόσμο». Από την πλευρά του, ο κ. Χαρίτσης, αφού τονίζει πως το 96% των ελληνικών επιχειρήσεων δεν έχει πρόσβαση σε τραπεζικά κεφάλαια, αναφέρει τα εξής: «το Δημόσιο οφείλει να ανακτήσει τα πλήρη δικαιώματά του ως μέτοχος των συστημικών τραπεζών. Αυτή είναι η προϋπόθεση για την έμπρακτη υποστήριξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων, την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις και την ενθάρρυνση νέων επενδυτικών πρωτοβουλιών. Το κράτος-στρατηγός δεν ταυτίζεται με ένα ιστορικό μοντέλο κρατικοποίησης. Είναι ο σύγχρονος τρόπος χάραξης των δημόσιων πολιτικών: με δημόσιες παρεμβάσεις στην οικονομία, σχέση συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού και κοινωνικού τομέα της οικονομίας, ολοκληρωμένη αναπτυξιακή στρατηγική και επιδίωξη της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης με όρους βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας».

Ακολουθεί ολόκληρο το debate:

Ακρίβεια

-Οι πολίτες ανησυχούν για την ακρίβεια που επικρατεί. Υπάρχει μάλιστα και η πρόσφατη τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών κ. Σταϊκούρα για τη συνέχιση των αυξήσεων –αλλά με μειωμένο ρυθμό- μέσα στο 2023. Ποια είναι η εκτίμησή σας; Πόσο θα διαρκέσει το «ράλι» τιμών στα τρόφιμα;

Άδωνις Γεωργιάδης: Οι πολίτες δικαίως ανησυχούν για την ακρίβεια, παρά του ότι ήδη ο πληθωρισμός στην Ελλάδα υποχωρεί με μεγάλη ταχύτητα, με μεγαλύτερη ταχύτητα από την υπόλοιπη ευρωζώνη και ήδη έχουμε σοβαρές μειώσεις τιμών στα ράφια σε πάρα πολλούς κωδικούς, όπως ακριβώς είχα προβλέψει.

Ο κύριος Σταϊκούρας έκανε μια σωστή αναφορά ως προς το τι είναι ο πληθωρισμός. Ο πληθωρισμός ως έννοια είναι πλη-θωρισμός. Είναι κάτι που μεγαλώνει, γίνεται πιο πολύ.

Πάντα υπάρχει πληθωρισμός πλην κάποιων ειδικών περιπτώσεων όπως στην πανδημία, που είχαμε αποπληθωρισμό. Η γενική τάση των τιμών είναι να ανεβαίνουν, απλώς δεν πρέπει να ανεβαίνουν με πολύ μεγάλη ταχύτητα.

Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα για το μήνα Απρίλιο είναι πλέον κάτω από 5%.  Είναι ο 5ος χαμηλότερος πληθωρισμός στην Ευρώπη. Όλα μας τα μέτρα λειτουργούν, πηγαίνουμε πάρα πολύ καλά και επαναλαμβάνω, μεγάλες βιομηχανίες όπως παραδείγματος χάρη η “Όλυμπος”, έχουν βγάλει αυτό το μήνα σε πολλούς κωδικούς μειώσεις τιμών έως και 17% και φυσικά όλα μας τα μέτρα και οι έλεγχοι και το “Καλάθι του Νοικοκυριού” και το “market pass” συμβάλουν στο να βοηθήσουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά να ξεπεράσουν αυτό το μεγάλο κάβο.

Άρα, όποιος λέει ότι έχει μαγικές λύσεις για τον πληθωρισμό είναι απατεώνας.  Η πραγματικότητα είναι ότι είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Στην Ελλάδα είναι καθαρά εισαγόμενος, για αυτό και είμαστε σταθερά χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ευρώπης.

Στο ερώτημά σας πόσο θα διαρκέσει, σίγουρα θα διαρκέσει όλο το 2023. Αυτές είναι οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης, ότι θα έχουμε πληθωρισμό στα τρόφιμα όλο το 2023.

Προσέξτε όμως, και στα τρόφιμα η Ελλάδα έχει μεγάλη πτωτική τάση. Για να καταλάβετε, πριν από 6 μήνες ήμασταν περίπου στο 17%, τώρα είμαστε κάτω από 14%.

-Στρέφετε τα «βέλη» σας προς την κυβέρνηση για το θέμα του πληθωρισμού και της ακρίβειας, ενώ αποτελεί ένα διεθνές ζήτημα. Ποια είναι η πρότασή σας για την κρίση τιμών που υπάρχει; Τι πρέπει να γίνει για τη μείωση των τιμών στα τρόφιμα, οι οποίες πλήττουν – κυρίως – τα φτωχότερα νοικοκυριά;

Αλέξης Χαρίτσης: Οι διεθνείς διαστάσεις είναι σαφείς. Και αποτελούν μία ακόμα απόδειξη ότι η χώρα μας δεν ζει σε κάποια γυάλα «προστατευμένη από τις κρίσεις» όπως αρχικά έλεγαν οι κυβερνητικοί παράγοντες.

Στις συνθήκες λοιπόν των κρίσεων αναδεικνύεται η σημασία των πολιτικών επιλογών. Η χώρα μας έχει πληρώσει δυσανάλογο τίμημα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό το μαρτυρούν οι αλλεπάλληλες αρνητικές πρωτιές σε κρίσιμους δείκτες- με πιο χαρακτηριστικό το ενεργειακό κόστος, τις πανευρωπαϊκές πρωτιές στην τιμή της βενζίνης, τις οξείες συνέπειες της ακρίβειας στις βασικότερες βιοτικές ανάγκες των πολιτών. Η κυβέρνηση απέτυχε. Και όχι μόνο αυτό. Η αποτυχία της συνοδεύτηκε από ένα εξαιρετικά προβληματικό πρόγραμμα επιδοτήσεων που αντί να συμβάλλει στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού έχει εκ των πραγμάτων λειτουργήσει ως επιδότηση -με κρατικό χρήμα- της κερδοσκοπίας και της αισχροκέρδειας. Τα επίσημα στοιχεία της Eurostat πιστοποιούν την αποτυχία καθώς δείχνουν μείωση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών και αύξηση των ανισοτήτων την τελευταία τετραετία. Ενώ η χώρα μας έχει και το χαμηλότερο ΑΕΠ σε όρους αγοραστικής δύναμης στην Ευρώπη των 27, μετά την Σλοβακία και τη Βουλγαρία.

Η ζοφερή αυτή πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζεται με ευχολόγια ούτε με επικοινωνιακούς τακτικισμούς. Εδώ και μήνες έχουμε προτείνει όχι μόνο την μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα αλλά και του ΕΦΚ στα καύσιμα, φορολογική επιβάρυνση που επηρεάζει το σύνολο της παραγωγικής αλυσίδας. Παράλληλα είναι απαραίτητη η πάταξη της κερδοσκοπίας. Σε μια αγορά που λειτουργεί με όρους ασυδοσίας, οι έλεγχοι είναι ανύπαρκτοι και τα πρόστιμα είναι ελάχιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της ΔΙΜΕΑ. Είναι αδιανόητο να αντιστοιχεί μόλις 1 ελεγκτής σε 12.000 επιχειρήσεις.

Μέτρα αντιμετώπισης

-Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σας κατηγορεί για μέτρα όπως «Το καλάθι του νοικοκυριού» και το “Market Pass” περί του ότι δεν συνέβαλαν στη μείωση της ακρίβειας. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πλειοψηφία των πολιτών, όπως βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις. Τι απαντάτε σε αυτό; Γιατί δεν προχωρήσατε σε μειώσεις έμμεσων φόρων;

Άδωνις Γεωργιάδης: Η χώρα της Ευρώπης που αποφάσισε να μειώσει τον ΦΠΑ για να πέσουν οι τιμές στα ράφια είναι η Ισπανία. Τρεις μήνες τώρα που έχει εφαρμόσει αυτό το μέτρο, έχει μεγαλύτερο πληθωρισμό στα τρόφιμα από εμάς.

Η ιδέα ότι μειώνουν τους έμμεσους φόρους και πέφτουν μέσα στα ράφια, είναι ψέματα. Για να μην μακρηγορούμε, ο κύριος Τσίπρας και ο κύριος Τσακαλώτος, ως Πρωθυπουργός και ως Υπουργός Οικονομικών αντίστοιχα, είχαν εξηγήσει στη Βουλή των Ελλήνων επί θητείας τους γιατί η μείωση του ΦΠΑ δεν σημαίνει μείωση των τιμών στα ράφια.

Ό,τι είχε πει ο κύριος Τσίπρας τότε, ισχύει το ίδιο και σήμερα. Άρα, χάνουμε χρόνο χωρίς λόγο. Τα δικά μας τα εργαλεία, το “market pass”, το «Καλάθι του Νοικοκυριού» και το σταθερό περιθώριο κέρδους, έχουν δουλέψει καλύτερα απ’ ό,τι η μείωση ΦΠΑ στην Ισπανία για αυτό και έχουμε μικρότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα και μικρότερες τελικές τιμές απ’ ότι η Ισπανία. Στην πραγματικότητα η Ισπανία τώρα θέλει να αντιγράψει εμάς, όχι εμείς την Ισπανία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και κανένα στέλεχος του, ούτε ο κύριος Χαρίτσης προφανώς, δεν έχουν δώσει καμία εξήγηση γιατί η Ισπανία με 0% ΦΠΑ έχει μεγαλύτερο πληθωρισμό στα τρόφιμα από την Ελλάδα. Κανένας τους.

-Η κυβέρνηση έχει αναφέρει ότι η μείωση των έμμεσων φόρων δε θα ήταν ένα αποτελεσματικό μέτρο ούτε δημοσιονομικά, αλλά ούτε και πρακτικά (όπως στην Ισπανία) σε σχέση με τη μείωση τιμών. Μάλιστα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο πλέον, η σύσταση είναι για στοχευμένα μέτρα ενίσχυσης των φτωχότερων πολιτών και όχι για φορολογικές παρεμβάσεις. Έχετε επεξεργαστεί κάποια εναλλακτική πρόταση;

Αλέξης Χαρίτσης: Οι έμμεσοι φόροι είναι οι πιο άδικοι κοινωνικά, καθώς πλήττουν υπέρμετρα την μεσαία τάξη και τα ασθενέστερα στρώματα που καταναλώνουν μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους στην κατανάλωση βασικών προϊόντων και υπηρεσιών διαβίωσης. Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Οικονομικός Ταχυδρόμος προ ολίγων εβδομάδων είναι αποκαλυπτικά: η αναλογία έμμεσων και άμεσων φόρων έχει εκτοξευτεί την τετραετία 2019 – 2023 από το 1,33 στο 1,67, πλήττοντας την κοινωνική πλειοψηφία.

Η κυβέρνηση προώθησε την πολιτική των επιδοτήσεων που αποδείχθηκε εν τέλει εξαιρετικά αναποτελεσματική και άδικη. Αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα: ακρίβεια στο ράφι, επιδότηση της κερδοσκοπίας, δοκιμασία των δημόσιων οικονομικών.

Χρειαζόμαστε άλλη πολιτική για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ενίσχυση των πολιτών δεν πρέπει να ισοδυναμεί με λεφτά πεταμένα από το παράθυρο, αλλά με εστιασμένα μέτρα κοινωνικής και οικονομικής θωράκισης. Σε αυτά ανήκει η αύξηση των μισθών στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα και η ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους. Σκεφτείτε μια συνθήκη ενδυνάμωσης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, παρέμβασης στην αγορά και μείωσης κρίσιμων επιβαρύνσεων. Η εικόνα θα είναι τελείως διαφορετική. Και αυτός είναι ο πρώτος στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Επενδύσεις

-Η κυβέρνηση της ΝΔ «πόνταρε» πολλά στην άνοδο των επενδύσεων. Ωστόσο, πρόσφατη έκθεση της ΤτΕ (7/4/2023) καταγράφει πως οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ) αφορούν – σε μεγάλο βαθμό – εξαγορές ή ιδιωτικοποιήσεις ήδη υφιστάμενων επιχειρήσεων και αγορά ακινήτων αντί νέων παραγωγικών. Αντίστοιχη κριτική έκανε και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Πώς το σχολιάζετε;

Άδωνις Γεωργιάδης: Η κριτική αυτή μου είναι παντελώς ακατανόητη. Ο τρόπος με τον οποίον μετράμε τις άμεσες ξένες επενδύσεις στον πλανήτη είναι κοινός. Όλες οι άμεσες ξένες επενδύσεις στον κόσμο συμπεριλαμβάνουν τις εξαγορές των επιχειρήσεων και τα ακίνητα. Που ακούσατε δίκτυα άμεσων ξένων επενδύσεων χωρίς εξαγορές των εταιρειών και τα ακίνητα;

Δηλαδή δεν είναι κέρδη για την ελληνική οικονομία ότι η JP Morgan έφερε 1 δισεκατομμύριο δολάρια στην ελληνική οικονομία για να αγοράσει τη Viva Wallet; Δεν ενισχύει την ελληνική οικονομία ότι σε μία επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και οι εργαζόμενοί της δουλεύουν στην Ελλάδα μπήκαν όλα αυτά τα χρήματα;

Δεύτερον, δεν είναι το real estate επένδυση; Από πού κι ως που δεν είναι η οικοδομή ένας από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας, όπως λέμε όλα αυτά τα χρόνια; Προφανώς και το real estate είναι ένας σημαντικός πυλώνας της οικονομίας και θα σας έλεγα και εξαιρετικά παραγωγικός.

Γιατί για να χτιστεί μία οικοδομή δουλεύουν εκατοντάδες άλλοι άνθρωποι από την παραγωγή αλουμινίων για τις πόρτες, από την παραγωγή φωτοβολταϊκών για τις ταράτσες, από την παραγωγή πλακιδίων για τους τοίχους και ούτω καθεξής. Άρα, μια χαρά παραγωγική επένδυση είναι το real estate και φυσικά η Ελλάδα έχει μεγάλο περιθώριο να αναπτυχθεί, λόγω της ομορφιάς της και της γεωγραφικής της θέσης.

-Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ρεκόρ 20ετίας στις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις, ενώ η κυβέρνηση συνδέει το ζήτημα αυτό με την άνοδο του ελληνικού ΑΕΠ. Παράλληλα, αναφέρει ότι η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έδιωχνε τις επενδύσεις από την Ελλάδα. Ποιο είναι το σχέδιό σας για την προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα;

Αλέξης Χαρίτσης: Νομίζω ότι η προσεκτική ανάγνωση των στοιχείων της ΤτΕ παραπέμπει σε μια πιο σύνθετη πραγματικότητα. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις -για τις οποίες πανηγυρίζει η κυβέρνηση- αφορούν πρώτα και κύρια εξαγορές ή ιδιωτικοποιήσεις υφιστάμενων επιχειρήσεων, καθώς και επενδύσεις σε ακίνητα. Θυμίζω ότι πρόσφατα ο Κώστας Σημίτης έκανε, εύστοχα, λόγο για «κερδοσκοπικό οπορτουνισμό». Στην ουσία πρόκειται για επιστροφή σε ένα αποτυχημένο μοντέλο όπου οι όποιες επενδύσεις δεν αφήνουν ένα θετικό ίχνος στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Το ζητούμενο είναι οι επενδύσεις να συνδέονται με ένα νέο παραγωγικό μοντέλο. Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Η χώρα μας πρέπει άμεσα να αλλάξει προσανατολισμό επιδιώκοντας βιώσιμες, παραγωγικές επενδύσεις που αναβαθμίζουν την οικονομία, την βοηθούν να βρει την θέση που της αξίζει στον διεθνή καταμερισμό και παράγουν εγχώρια προστιθέμενη αξία. Θέλουμε επενδύσεις που θα εγγράφονται στο εθνικό παραγωγικό σύστημα δημιουργώντας νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας και υπακούοντας σε συγκεκριμένους -εργασιακούς και περιβαλλοντικούς- κανόνες.

Αυτό δεν θα γίνει με ευχολόγια. Για να προσελκύσουμε παραγωγικές επενδύσεις πρέπει άμεσα να προσχωρήσουμε σε ένα νέο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο. Με χρηματοδοτικά κίνητρα για τις δυναμικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δανειοληπτικά εργαλεία με πλήρη αξιοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας και ένα γενναίο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων και παρεμβάσεων που θα προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα.

Ελληνικό

-Το θέμα των επενδύσεων στο Ελληνικό προστέθηκε εσχάτως ξανά στην ημερήσια διάταξη. Οι πολιτικοί σας αντίπαλοι λένε ότι δεν προχωρήσατε το έργο αυτό, παρά τα όσα υποσχόσασταν προεκλογικά το 2019. Την ίδια στιγμή, η τράπεζα Πειραιώς φέρεται να αποχωρεί από το επενδυτικό σκέλος του project, κάτι που επεξεργάζεται και η Eurobank, σύμφωνα με πληροφορίες. Μήπως δεν ήταν τελικά μια τόσο εύκολη υπόθεση; Τι εκτιμάτε για το μέλλον του έργου;

Άδωνις Γεωργιάδης: Από το επενδυτικό σκέλος του project δεν αποχώρησε ούτε η Τράπεζα Πειραιώς ούτε το σκέφτεται η Eurobank. Η Tράπεζα Πειραιώς αποχώρησε από το μνημόνιο συνεργασίας που είχε με τη Lamda για τη μεταφορά των κεντρικών της γραφείων στο Ελληνικό.

Ο λόγος που αποχώρησε είναι ότι ατυχώς η Πειραιώς δεν έκανε συμβόλαιο αγοράς στην αφετηρία, έκανε ένα μνημόνιο συνεργασίας όχι δεσμευτικό για τη Lamda, στο ενδιάμεσο διάστημα η αξία της γης και λόγω του πληθωρισμού και λόγω της μεγάλης ζήτησης ανέβηκε πάρα πολύ και πια το project κατά την Πειραιώς δεν βγαίνει. Ποιο project, το Ελληνικό; Όχι, τα γραφεία της Πειραιώς στο Ελληνικό.

Το ίδιο ισχύει και για την Eurobank, η οποία ακόμα δεν έχει αποχωρήσει αλλά και δεν ξέρω και τι θα κάνει.

Ως προς τη χρηματοδότηση του έργου οι τράπεζες συμμετέχουν κανονικά, το έργο προχωράει κανονικά. Κάλεσα τους Βουλευτές της αντιπολίτευσης να πάμε να το επισκεφτούμε όλοι μαζί για να το δουν με τα μάτια τους, δεν ήρθε κανένας από την αντιπολίτευση πλην αν θυμάμαι καλά ενός βουλευτή από την Ελληνική Λύση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το ΜΕΡΑ 25 δεν ήρθαν να δουν με τα μάτια τους ότι το έργο προχωρά.

Το έργο από το master plan του προβλέπεται να παραδοθεί στο τέλος του 2025 και από ότι φαίνεται θα παραδοθεί λίγο νωρίτερα. Άρα, τρέχει και με μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι είναι προβλεπόμενο. Το έργο έχει πάει πάρα πολύ καλά και όλα τα ακίνητα της πρώτης φάσης του έργου έχουν ήδη πουληθεί.

-Φαίνεται ότι έχουν αντιστραφεί οι ρόλοι σχετικά με το θέμα της επένδυσης στο Ελληνικό. Πλέον, ασκείτε έντονη κριτική προς τη ΝΔ για το τι δεν έκανε για το έργο αυτό. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;

Αλέξης Χαρίτσης: Καταρχήν, να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Το πρόβλημα ξεκινά το 2014 όταν η τότε κυβέρνηση υπέγραψε μια εξαιρετικά προβληματική σύμβαση. Στη συνέχεια η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε, με επιτυχία, τη μάχη για την αναθεώρησή της το 2016 προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτή η προσπάθεια εξασφάλισε την αύξηση της έκτασης του μητροπολιτικού πάρκου και την ανοιχτή παραλιακή ζώνη.

Από το 2019 ακούμε για μπουλντόζες στο Ελληνικό. Το μόνο που είδαμε σε αυτά τα τέσσερα χρόνια είναι τα δύο διαδοχικά «εγκαίνια» εικονικής πραγματικότητας που πραγματοποίησε o κ. Μητσοτάκης. Το μέχρι στιγμής αποτέλεσμα είναι ένα φιάσκο και αυτό επισφραγίζουν οι αποχωρήσεις επενδυτών και η όλη εικόνα του έργου. Είναι προφανές ότι η υπόθεση του Ελληνικού απαιτεί ξεκάθαρους κανόνες και σταθερή προσήλωση στην υποχρέωση του επενδυτή να εξασφαλίσει τη δημιουργία δημόσιου πάρκου και χώρων άθλησης.

Τράπεζες

-Πολλοί πολίτες αντιδρούν στις υψηλές προμήθειες που επιβάλλουν οι τράπεζες στις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Σκοπεύετε να πραγματοποιήσετε κάποια παρέμβαση; Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να τελεί υπό δημόσιο έλεγχο έστω μια συστημική τράπεζα;

Άδωνις Γεωργιάδης: Έχουμε εξαντλήσει τη συζήτηση αυτή. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού κάνει έρευνα για να δει αν οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε εναρμονισμένες πρακτικές ως προς τις χρεώσεις τους. Δεν έχει βγει ακόμα το αποτέλεσμα, δεν μπορώ να το προδικάσω.

Η κυβέρνηση νομοθετικά δεν μπορεί να παρέμβει στις χρεώσεις των τραπεζών, αυτό θα απαγορευόταν από τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, αλλά εμείς ενθαρρύνουμε τον ελεύθερο ανταγωνισμό. Στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» θα βάζουμε και τις χρεώσεις των τραπεζών, για να μπορεί ο πολίτης να επιλέγει την τράπεζα που θα του κάνει την καλύτερη προσφορά. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός, όπως λειτούργησε στο ράφι του σούπερ μάρκετ, θα λειτουργήσει και για τις τράπεζες.

Φυσικά δεν πρέπει να υπάρχει καμία τράπεζα υπό δημόσιο έλεγχο, γιατί αυτό που δεν έχει καταλάβει ο κόσμος είναι ότι και ο μέτοχος να είναι το δημόσιο, οι τράπεζες λειτουργούν στο πλαίσιο που καθορίζουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ελλάδος στο πλαίσιο του ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Αυτά που θυμάστε από το παρελθόν της δεκαετίας του ΄80 δεν μπορούν να γίνουν στη Ζώνη του Ευρώ. Δεν μπορεί ο Υπουργός να πάει σε μια τράπεζα να πει δώσε δάνειο εκεί, ούτε να αλλάξει τα τραπεζικά κριτήρια ακόμα και αν το δημόσιο είναι ο βασικός μέτοχος. Αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ ή δεν τα καταλαβαίνει ή απλώς δεν τα λέει στον κόσμο.

-Πώς «βλέπετε» τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, σε μια συγκυρία που αυξάνονται τα επιτόκια και υπάρχει ανησυχία για τα «κόκκινα» δάνεια; Είναι στα σχέδιά σας η κρατικοποίηση μιας συστημικής τράπεζας; Σε τι θα εξυπηρετούσε κάτι τέτοιο;

Αλέξης Χαρίτσης: Το τραπεζικό σύστημα της χώρας παραμένει απρόσιτο για χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή, η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία νέα γενιά «κόκκινων δανείων» -τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προσεγγίζουν πλέον τα 110 δισ. ευρώ- εξαιτίας της πολιτικής επιλογής της κυβέρνησης ΝΔ να μην ρυθμίσει αποτελεσματικά τις οφειλές, να νομοθετήσει υπέρ των funds και να αφήσει απροστάτευτη για πρώτη φορά την α’ κατοικία. Ενώ η αύξηση των επιτοκίων προκαλεί πρόσθετες επιβαρύνσεις σε χιλιάδες δανειολήπτες σε όλη την Ελλάδα. Η μεγαλύτερη μάλιστα επιβάρυνση, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια έως 250.000 ευρώ, δηλαδή τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Χιλιάδες φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις βρίσκονται στο όριο της χρεοκοπίας, την ώρα που η πληθωριστική κρίση «δείχνει ακόμη τα δόντια της». Ταυτόχρονα, το 96% των ελληνικών επιχειρήσεων δεν έχει πρόσβαση σε τραπεζικά κεφάλαια, ενώ παραμένουν αποκλεισμένες και από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, αφού τα πρώτα 455 εκατ. των χαμηλότοκων δανείων  του κατευθύνονται σε 13 μόνο επιχειρηματικούς ομίλους. Αντί όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη να θέσει σαφείς κανόνες και να αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες ώστε να διευρυνθεί η περίμετρος των δανειοληπτών, τέσσερα χρόνια τώρα αρκούνταν σε επικοινωνιακού τύπου παραινέσεις προς τις τράπεζες χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρισμα.

Όλα τα παραπάνω σκιαγραφούν μια ζοφερή πραγματικότητα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η επόμενη προοδευτική κυβέρνηση θα παρέμβει άμεσα και αποφασιστικά νομοθετώντας για την ρητή προστασία της πρώτης κατοικίας. Με ρύθμιση των οφειλών και κανονιστικό πλαίσιο με δικαιώματα και ρήτρες αναδιαπραγμάτευσης για τους υπερχρεωμένους οφειλέτες. Αλλά δεν θα μείνουμε εκεί. Παράλληλα, βασική μας προτεραιότητα αποτελεί η πλήρης αξιοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας και του εργαλείου των μικροπιστώσεων που δημιούργησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να έχουν επιτέλους δυνατότητα πρόσβασης σε δανεισμό με ευνοϊκούς όρους οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Στρατηγικά, όμως, η πιο σημαντική εξέλιξη είναι νομίζω η τάση που παρατηρείται σε ευρωπαϊκή κλίμακα για επιστροφή του Κράτους στο τιμόνι της οικονομίας. Αυτό μας επιτρέπει να σκεφτούμε ότι το Δημόσιο οφείλει να ανακτήσει τα πλήρη δικαιώματά του ως μέτοχος των συστημικών τραπεζών. Αυτή είναι η προϋπόθεση για την έμπρακτη υποστήριξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων, την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις και την ενθάρρυνση νέων επενδυτικών πρωτοβουλιών.

Το κράτος-στρατηγός δεν ταυτίζεται με ένα ιστορικό μοντέλο κρατικοποίησης. Είναι ο σύγχρονος τρόπος χάραξης των δημόσιων πολιτικών: με δημόσιες παρεμβάσεις στην οικονομία, σχέση συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού και κοινωνικού τομέα της οικονομίας, ολοκληρωμένη αναπτυξιακή στρατηγική και επιδίωξη της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης με όρους βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας.