Χρυσή βίζα: Οι «μαύρες» διαδρομές για το «ξέπλυμα» χρήματος

Τρύπες φαίνεται να υπάρχουν στο πρόγραμμα απόκτησης Golden Visa, σύμφωνα με έκθεση της Αρχής για το ξέπλυμα χρήματος του Απριλίου 2023, στην οποία παρουσιάζονται ευρήματα από τη διερεύνηση περιπτώσεων τα οποία χτυπούν καμπανάκι για παρεμβάσεις, ώστε να κλείσουν τα παραθυράκια για τους επιτήδειους που καταστρατηγούν το πρόγραμμwα.

Η έκθεση, η οποία βασίστηκε σε ελέγχους που πραγματοποιούνται για τον εντοπισμό πιθανής τέλεσης διαφόρων οικονομικής και μη φύσεως εγκλημάτων, έδειξε ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι ενδιαφερόμενοι για να αποκτήσουν Αδεια Διαμονής Επενδυτή έβρισκαν διάφορα κενά και ακολουθούσαν παράτυπες διαδικασίες, τις οποίες διευκόλυναν με την εμπλοκή εταιρειών real estate, δικηγορικών γραφείων και offshore.

Οι δύο όψεις της «χρυσής βίζας» – Το παράδειγμα της Πορτογαλίας

Από την έρευνα και ανάλυση των υποθέσεων που δημιουργούσαν υπόνοιες καταχρηστικής εκμετάλλευσης προγραμμάτων Αδειας Διαμονής Επενδυτή (Golden Visa) διαπιστώθηκε, από την Α’ Μονάδα της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα κεφάλαια που επενδύονταν για την απόκτηση ακινήτων ήταν αγνώστου και ίσως υπόπτου προελεύσεως. Σε άλλες  περιπτώσεις οι επενδυτές χρησιμοποιούσαν μεθόδους πληρωμής που δυσχεραίνουν τον έλεγχο και την εξακρίβωση της προέλευσης των χρημάτων, χρησιμοποιούσαν κεφάλαια τα οποία πιστώνονταν στους ελληνικούς τραπεζικούς τους λογαριασμούς και προέρχονταν από τρίτα πρόσωπα που δεν σχετίζονταν μεταξύ τους ή χρησιμοποιούσαν άλλον τρόπο πληρωμής από αυτόν που αναγραφόταν στα συμβόλαια.

Τα έξι συνήθη κόλπα

Στα κόλπα που μετέρχονται η Αρχή εντόπισε συγκεκριμένες πρακτικές που παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».

Αγορές με χρήματα του… πωλητή

Παρατηρήθηκε σε πολλά συμβόλαια να αναγράφεται ως τρόπος πληρωμής (μέρους ή ολόκληρης) η χρήση επιταγής, η οποία είτε είχε εκδοθεί από την πωλήτρια εταιρεία, που ήταν εταιρεία real estate, είτε είχε εκδοθεί από άλλη εταιρεία με ίδιο αντικείμενο και ελεγχόταν από την πωλήτρια εταιρεία. Η πληρωμή της επιταγής και η κατάθεση πραγματοποιούνταν σε λογαριασμούς της ενδιάμεσης και πωλήτριας εταιρείας. Ως εκ τούτου, η χρήση αυτού του τρόπου πληρωμής για την αγορά του ακινήτου καθιστά δύσκολη την επιβεβαίωση του εάν ο αγοραστής διέθετε όλα τα απαραίτητα κεφάλαια για την αγορά και τη σαφή προέλευση των κεφαλαίων. Επομένως, δημιουργούνται υπόνοιες ότι η πώληση του ακινήτου γίνεται με εν πολλοίς παραπλανητικά στοιχεία ώστε να εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις για να λάβει κάποιος Αδεια Διαμονής.

POS σε άλλη χώρα

Σε άλλη περίπτωση καταγράφεται ελληνική εταιρεία real estate η οποία είχε εγκαταστήσει τερματικά (POS) στα γραφεία της σε άλλη χώρα, μέσω των οποίων λάμβανε την πληρωμή για ακίνητα που πωλούνταν σε αλλοδαπούς για να λάβουν Αδεια Διαμονής. Ομως, η χρήση POS για την πληρωμή αγοράς ακινήτου καθιστά αδύνατη την εξακρίβωση της πραγματικής προέλευσης των χρησιμοποιηθέντων κεφαλαίων. Επίσης παρατηρήθηκε ότι μετά την αγοραπωλησία τα ακίνητα εκμισθώθηκαν από τους νέους ιδιοκτήτες στις πωλήτριες εταιρείες και στη συνέχεια σε άλλες εταιρείες που είχαν τους ίδιους πραγματικούς δικαιούχους με τις πωλήτριες εταιρείες.

Επιστροφή χρημάτων μέσω ενοικίου

Μεγάλος αριθμός ακινήτων αγοράστηκε αρχικά από ελληνικές κτηματομεσιτικές εταιρείες σε χαμηλές τιμές (κάτω από 100.000 ευρώ) και στη συνέχεια τα ακίνητα αυτά μεταπωλήθηκαν αποκλειστικά σε ξένους αγοραστές, οι οποίοι ήθελαν να λάβουν Αδεια Διαμονής, συνήθως στην τιμή των 250.000 ευρώ, που ήταν το ελάχιστο όριο κεφαλαίων για επένδυση. Σχεδόν αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας, τα ακίνητα μισθώνονταν από την πωλήτρια εταιρεία με πολυετή μίσθωση και ενοίκια πολύ υψηλότερα από τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς. Η πρακτική αυτή δημιουργεί ισχυρές υπόνοιες ότι η κτηματομεσιτική εταιρεία επέστρεφε στον ξένο αγοραστή μέρος της πληρωμής για το ακίνητο.

Χρήση οπισθογραφημένων επιταγών

Σε άλλες περιπτώσεις οι ξένοι επενδυτές αγόρασαν ακίνητα σε τιμή ίση ή υψηλότερη με το ελάχιστο ύψος κεφαλαίων που απαιτείται προκειμένου να λάβουν Αδεια Διαμονής Επενδυτή. Ωστόσο η τιμή αγοράς ήταν πολύ υψηλότερη από την εμπορική αξία του ακινήτου. Οι αγορές πραγματοποιήθηκαν με την έκδοση τραπεζικών επιταγών από τον λογαριασμό του επενδυτή. Μετά την ολοκλήρωση της πώλησης μέρος των επιταγών οπισθογραφήθηκε από τους πωλητές και εκ νέου από τους αγοραστές των ακινήτων και κατατέθηκε ξανά στον λογαριασμό των αγοραστών. Με τον τρόπο αυτό δηλώθηκε ότι ένα ακίνητο αγοράστηκε στην τιμή που απαιτεί η νομοθεσία για την Αδεια Διαμονής, αν και αγοράστηκε σε χαμηλότερη τιμή.

Απόκτηση ακινήτων μέσω offshore

Οι επενδυτές χρησιμοποίησαν κεφάλαια για αγορές ακινήτων τα οποία προήλθαν από εισερχόμενα εμβάσματα εξωτερικού με αποστολείς τρίτα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν είχαν εμφανή σχέση με τον αγοραστή. Εξαιτίας αυτού ήταν εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστεί η πραγματική τους προέλευση. Παρατηρήθηκε επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις πως συγκεκριμένη offshore εταιρεία έστειλε εμβάσματα σε επενδυτές αιτούντες σχετικές Αδειες Διαμονής, με τους οποίους δεν προέκυπτε να υπάρχει κάποια σχέση. Επιπλέον, σε αυτές τις περιπτώσεις όλες οι αγορές ακινήτων έγιναν μέσω της ίδιας εταιρείας.

«Μεταπώληση» Αδειας Διαμονής

Μετά την απόκτηση ενός ακινήτου και της Αδειας Διαμονής, τα ακίνητα μεταπωλήθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε άλλα άτομα – επενδυτές που είχαν επίσης υποβάλει αίτηση για Αδεια Διαμονής Επενδυτή. Αυτή η τακτική είναι ευθέως αντίθετη με τις διατάξεις του σχετικού νόμου, σύμφωνα με τον οποίο ο επενδυτής που απέκτησε Αδεια Διαμονής μπορεί να μεταπωλήσει το ακίνητο σε άλλο δυνητικό επενδυτή για σκοπούς Αδειας Διαμονής πριν από τη λήξη της δικής του, χάνοντάς την όμως με αυτόν τον τρόπο. Μάλιστα, ως εκπρόσωπος των επενδυτών εμφανιζόταν το ίδιο φυσικό πρόσωπο, γεγονός το οποίο εγείρει περαιτέρω υποψίες ότι υπάρχουν οργανωμένες ομάδες που καταχρώνται τις υφιστάμενες διαδικασίες για τη διευκόλυνση απόκτησης Golden Visa από πολίτες τρίτων χωρών και τον παράλληλο προσπορισμό παράνομου οφέλους.

Πηγή: Έντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ