Τουρκία: Η τιμή του κρεμμυδιού κρίνει τις εκλογές

Η ακρίβεια βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων αλλά και των κομμάτων στην Τουρκία, την ώρα που η χώρα έχει μπει στην τελική ευθεία για τις εκλογές. Οι αυξήσεις ειδικά στα τρόφιμα είναι τέτοιες που στο πλαίσιο της αντιπολιτευτικής του στρατηγικής ο πρόεδρος του τουρκικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, χρησιμοποίησε τις προηγούμενες ημέρες ένα κρεμμύδι αναφέροντας ότι αυτό έχει φτάσει να πωλείται στην Τουρκία έναντι 30 λιρών (περίπου 1,4 ευρώ).

Τουρκία: Οι γκρίζες ζώνες της οικονομίας το μεγάλο στοίχημα μετά τις εκλογές [γράφημα]

Πλέον ο δρόμος για την αντιμετώπιση των βασικότερων προβλημάτων, κυρίως η μεγάλη ακρίβεια και η υποχώρηση του εθνικού νομίσματος στις διεθνείς αγορές, αναμένεται ότι θα είναι μακρύς και θα αποτελέσει το μεγάλο στοίχημα τα επόμενα χρόνια για τον νικητή της κάλπης.

Η νομισματική πολιτική της κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν έχει συμβάλει στη σημαντική ενίσχυση του πληθωρισμού. Οι δείκτης τιμών «έτρεχε» με πάνω από το 85% τον Οκτώβριο και πλέον ο πληθωρισμός κυμαίνεται στα επίπεδα του 50%. Κι αυτό την ώρα που η κεντρική τράπεζα της χώρας με επικεφαλής τον στενό συνεργάτη του προέδρου Ερντογάν, Σαχάπ Καβτσιόγλου, έχει προχωρήσει σε διαδοχικές μειώσεις των επιτοκίων προεκλογικά, με αποτέλεσμα αυτά να διαμορφώνονται σήμερα σε μόλις 8,5%. Πριν από τις μειώσεις που ξεκίνησαν το 2021, τα επιτόκια στην Τουρκία είχαν φτάσει το 21%, ενώ η τελευταία φορά που ο ετήσιος πληθωρισμός άγγιξε τον επίσημο στόχο του 5% ήταν το 2011.

Η κυβέρνηση στην Αγκυρα λέει ότι οι μειώσεις των επιτοκίων ενίσχυσαν τις εξαγωγές και τις επενδύσεις ως μέρος προγράμματος που ενθάρρυνε τις επενδύσεις σε λίρες Τουρκίας. Επίσης ο Ερντογάν διπλασίασε τον κατώτατο μισθό τους τελευταίους 18 μήνες και αύξησε τις κρατικές δαπάνες σε επίπεδα-ρεκόρ για κοινωνικές παροχές, συμβάλλοντας στη διατήρηση ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης πάνω από το 5% το 2022. Το κίνητρο αυτό βοήθησε επίσης την ανεργία να υποχωρήσει στο 10% από σχεδόν 14% τα προηγούμενα δύο χρόνια.

Την ώρα όμως που η τρέχουσα νομισματική πολιτική της Τουρκίας βασίζεται κυρίως στη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και των ανταγωνιστικών εξαγωγών, ο πληθωρισμός είναι ένα μεγάλο καθημερινό πρόβλημα για τους κατοίκους της χώρας.

Επιπλέον, ο ηγέτης της Τουρκίας τάσσεται υπέρ της – αντισυμβατικής όπως τη χαρακτηρίζουν διεθνείς παράγοντες – άποψης ότι η αύξηση των επιτοκίων αυξάνει τον πληθωρισμό αντί να τον τιθασεύει. Η πολιτική αυτή σε κάθε περίπτωση έχει αποδυναμώσει δραματικά το νόμισμα της Τουρκίας, ειδικά μέσα στο 2022, και ώθησε τους ρυθμούς πληθωρισμού της χώρας σε υψηλά ρεκόρ.

Σε ιστορικό χαμηλό

Είναι ενδεικτικό ότι η λίρα Τουρκίας έχει υποχωρήσει σχεδόν 60% τα τελευταία δύο χρόνια και εξακολουθεί να διαπραγματεύεται κοντά σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου. Πλέον το ένα αμερικανικό δολάριο αγοράζει πάνω από 19,5 λίρες Τουρκίας. Την όλη οικονομική κατάσταση επιδείνωσε επίσης σημαντικά ο πρόσφατος μεγάλος σεισμός, με τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς.

Πλέον η Τουρκία καταγράφει επίπεδα-ρεκόρ στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, καθώς έχει δεχτεί πλήγμα μεταξύ άλλων από το υψηλότερο ενεργειακό κόστος φέτος σε σύγκριση με άλλες χρονιές. Το έλλειμμα αυτό έχει φτάσει πλέον στο 43% σε ετήσια βάση, φτάνοντας στα 9,85 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο. Πρόκειται για το υψηλότερο μηνιαίο επίπεδο από τότε που ξεκίνησαν να συλλέγονται για πρώτη φορά επίσημα στοιχεία από το 1984 και μετά, σύμφωνα με το Reuters.

Την ίδια στιγμή, οι εξαγωγές δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις εισαγωγές, παρά την ευνοϊκή στον τομέα αυτόν ισοτιμία της λίρας Τουρκίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διευρυνθεί το εμπορικό έλλειμμα της Τουρκίας κατά 38% τον Ιανουάριο φτάνοντας στα 14,24 δισ. δολάρια, δείχνουν στοιχεία των «Financial Times». Η αύξηση αυτή ήταν και ο βασικός παράγοντας που επιδεινώθηκε το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών της Τουρκίας, το οποίο καταγράφει τη συνολική αξία αγαθών και υπηρεσιών που εισάγει και εξάγει μια χώρα.

Επιπλέον, από το 2013 και μετά οι ξένοι επενδυτές άρχισαν να εγκαταλείπουν τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία, αφήνοντας τελικά τις αγορές συναλλάγματος, πιστώσεων και χρέους σε σχεδόν αποκλειστικά κρατική διαχείριση.

Πηγή: Έντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ