Εμβόλια mRNA στη μάχη κατά του καρκίνου στο πάγκρεας

Η αντιμετώπιση του καρκίνου και ειδικά των πιο θανατηφόρων και επιθετικών μορφών του – στις οποίες συγκαταλέγονται και οι κακοήθεις όγκοι στο πάγκρεας, που αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ και αποδεικνύονται μοιραίοι για το 88% των ασθενών – αποτελεί εδώ και χρόνια ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της επιστήμης.

Δεν αποτελεί μυστικό, επίσης, ότι τα εμβόλια τύπου mRNA και ειδικά τα «προσωποποιημένα» ανοίγουν νέους δρόμους για τους ερευνητές και τις εταιρείες, που ελπίζουν πλέον να φτάσουν σύντομα σε αποτελέσματα που θα δίνουν ελπίδα σε εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον πλανήτη.

Σε αυτό το φόντο, τα αποτελέσματα σχετικής έρευνας που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature» θεωρούνται εξαιρετικά ενθαρρυντικά, καθώς έδειξαν ότι υπάρχει θετική ανταπόκριση στην πρώτη φάση των κλινικών δοκιμών, προκαλώντας σημαντική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος και καθυστερώντας τις υποτροπές.

Συγκεκριμένα, παρά το γεγονός ότι το «δείγμα» είναι μικρό, το «προσωποποιημένο» εμβόλιο που κατάφερε να παρασκευάσει η γερμανική BioNTech, σε συνδυασμό με αγωγή η οποία περιελάμβανε τόσο ανοσοθεραπεία όσο και χημειοθεραπεία, οδήγησε σε απόκριση των κυττάρων τύπου Τ στους μισούς από τους 16 ασθενείς.

Κλειδί οι πρωτεΐνες

Είναι αξιοσημείωτο ότι όσοι ανήκαν σε αυτήν την ομάδα όχι απλώς παρέμεναν εν ζωή, αλλά δεν είδαν να επανεμφανίζεται ο καρκίνος για τους επόμενους 18 μήνες. Οσο για τους υπόλοιπους, στους οποίους δεν εκδηλώθηκε ανοσοποιητική αντίδραση, ο μέσος χρόνος μέχρι να υπάρξει υποτροπή ήταν οι 13,4 μήνες.

Υπενθυμίζεται, για να υπάρχει σύγκριση, ότι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος χάνουν τη μάχη εντός τριών μηνών.

Οπως δήλωσε ο χειρουργός και ερευνητής του Memorial Sloan Kettering Cancer Centre (MSKCC) στη Νέα Υόρκη, Βινόντ Μπαλατσαντράν, το κλειδί στα εμβόλια που παρασκευάστηκαν και δοκιμάστηκαν «φαίνεται πως βρίσκεται στις πρωτεΐνες που υπάρχουν στους παγκρεατικούς όγκους, γνωστές και ως νεοαντιγόνα, οι οποίες σημαίνουν συναγερμό στο ανοσοποιητικό σύστημα και καταφέρνουν να κρατήσουν σε απόσταση τον καρκίνο».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ελπίδα έγκειται στο να καταφέρει «το εμβόλιο να προσομοιώσει την παραγωγή συγκεκριμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού, δηλαδή των τύπου Τ, τα οποία θα αναγνωρίζουν τον καρκίνο του παγκρέατος».

Με αυτόν τον τρόπο μπορεί «να περιοριστεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης του καρκίνου μετά την αφαίρεση του κυρίως όγκου με εγχείρηση».

Η «παρέα» των τριών

Οπως αναφέρει το ρεπορτάζ των «New York Times» και άλλων Μέσων, το νήμα που οδήγησε σε αυτή τη δυνάμει σημαντική ανακάλυψη άρχισε να ξετυλίγεται πριν από πέντε χρόνια.

Τότε, δηλαδή, που στην πόλη Μάιντς της Γερμανίας πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση ανάμεσα σε τρεις κορυφαίους επιστήμονες – ερευνητές: τον Μπαλατσαντράν, τον Ουγκούρ Σαχίν, διευθύνοντα σύμβουλο της BioNTech, και τον Αϊρα Μέλμαν, ειδικό ογκολόγο της Genentech.

Οι τρεις τους αποφάσισαν να επικεντρώσουν την έρευνά τους σε έναν τύπο καρκίνου που έχει συνήθως ραγδαία εξέλιξη – εκτός των άλλων, επειδή έτσι θα ήταν σε θέση να διαπιστώσουν σχετικά γρήγορα εάν και κατά πόσο το εμβόλιο θα είχε αποτελέσματα και ποια ακριβώς.

Προχώρησαν, μάλιστα, και στον αναγκαίο καταμερισμό ανάμεσα στους ίδιους και τις εταιρείες τους: η Genentech θα επέβλεπε τον σχεδιασμό της έρευνας, η MSKCC θα αναλάμβανε τη διαχείριση, τη φροντίδα και την παρακολούθηση της κλινικής εικόνας των ασθενών, ενώ η BioNTech θα ασχολούνταν με την παραγωγή των εμβολίων τύπου mRNA (κάτι που αποτελούσε έτσι κι αλλιώς ειδικότητά της, όπως αποδείχθηκε και κατά την περίοδο της Covid-19 που ακολούθησε, όταν παρασκεύασε ένα από τα πιο γνωστά σκευάσματα, σε συνεργασία με την Pfizer).

Η διαδικασία ξεκίνησε με την αφαίρεση των όγκων από το πάγκρεας των ασθενών από την ομάδα της οποίας επικεφαλής ήταν ο Μπαλατσαντράν, στο MSKCC. Αυτοί, στη συνέχεια, εστάλησαν στα εργαστήρια της BioNTech στη Γερμανία, όπου αναλύθηκε η γενετική σύσταση συγκεκριμένων πρωτεϊνών στην επιφάνειά τους.

Με βάση δε τα αποτελέσματα αυτής της ανάλυσης, παρασκευάστηκαν «προσωποποιημένα» εμβόλια για τον καθένα από τους ασθενείς, σχεδιασμένα έτσι ώστε να διδάξουν στο ανοσοποιητικό τους σύστημα να αντιδράσει και να επιτεθεί στους όγκους.

Ασφαλώς, η έρευνα δεν τελειώνει εδώ. Ομως, οι πρώτες ενδείξεις είναι ήδη πολύ σημαντικές. Ενισχύοντας την εκτίμηση πως έχουμε ήδη εισέλθει σε εποχή «επανάστασης» στον τομέα της ιατρικής και της φαρμακολογίας. Αρκεί τα οφέλη της να μην τα καρπωθούν οι λίγοι και «έχοντες».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ