Ακίνητα: Τα 4 ανοιχτά μέτωπα και οι προεκλογικές υποσχέσεις

Μία σειρά από εκκρεμότητες που αφορούν 7.200.000 ιδιοκτήτες ακινήτων έχει να αντιμετωπίσει μετά τις εκλογές ο επόμενες υπουργός Οικονομικών εφόσον φυσικά σχηματιστεί κυβέρνηση.

Την ίδια στιγμή οι πολίτες από τα τέλη του τρέχοντος μήνα θα ξεκινήσουν να πληρώνουν τις δόσεις του ΕΝΦΙΑ που έχουν ήδη περιληφθεί στα εκκαθαριστικά σημειώματα που βρίσκονται στον προσωπικό λογαριασμό τους στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιουσιολογίου (www.aade.gr).

Ακίνητα: Σε ανοδική τροχιά οι αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές

O ΕΝΦΙΑ

Παράλληλα, εφόσον η Νέα Δημοκρατία κερδίσει τις εκλογές και σχηματίσει κυβέρνηση θα πρέπει να υλοποιήσει τις βασικές προεκλογικές της εξαγγελίες που αφορούν τόσο στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10%, εφόσον το ακίνητο είναι ασφαλισμένο για φυσικές καταστροφές (σεισμό, πλημμύρες, πυρκαγιά), καθώς επίσης και να μειώσει σταδιακά τα τεκμήρια διαβίωσης μεσοσταθμικά κατά 30% σε βάθος τετραετίας. Στην περίπτωση που κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές και σχηματίσει κυβέρνηση, στο πρόγραμμα που έχει παρουσιάσει δεν υπάρχει κάποια προεκλογική δέσμευση που να αφορά το μέτωπο των φόρων επί των ακινήτων ούτε και των τεκμηρίων.

Εφόσον δεν προκύψει κυβέρνηση από την κάλπη της 21ης Μαΐου και οδηγηθεί η χώρα εκ νέου σε εκλογές στις 2 Ιουλίου το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων που αφορούν το μέτωπο των ακινήτων θα δρομολογηθούν μετά το καλοκαίρι αν όχι με τον ερχομό του νέου έτους.

Αντικειμενικές αξίες

Εδώ και αρκετούς μήνες έχουν υποβληθεί προσφυγές – ενστάσεις από περίπου 170 Δήμους σε σύνολο 332 σε ολόκληρη την επικράτεια κατά των τελευταίων αυξήσεων των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Το υπουργείο Οικονομικών με διάταξη που είχε περιληφθεί σε φορολογικό νομοσχέδιο έδινε τη δυνατότητα σε όσους Δήμους θεωρούσαν ότι οι νέες τιμές ζώνης της εφορίας είναι πολύ υψηλότερες σε σχέση με εκείνες που οι ίδιοι εκτιμούσαν ότι θα έπρεπε να είναι να υποβάλουν ενστάσεις και να αξιολογηθούν από μηδενική βάση. Οι ενστάσεις υποβλήθηκαν έως τις 6 Φεβρουαρίου αλλά μέχρι στιγμής η αρμόδια επιτροπή δεν έχει κληθεί να τις αξιολογήσει.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες οι όποιες αλλαγές αποφασιστούν θα εφαρμοστούν με το νέο έτος γεγονός που θα επηρεάσει τον ΕΝΦΙΑ του 2024 αλλά και μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές που θα προκύψουν από το νέο έτος και μετά.

Οι τιμές ζώνης

Από την άλλη, πριν το τέλος του 2023 αναμένεται να έχουν προσδιοριστεί οι νέες τιμές ζώνης σε χιλιάδες περιοχές που ακόμη παραμένουν εντός σχεδίου αλλά εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού. Ο αριθμός των νέων ζωνών που θα προκύψουν και θα καλύπτουν μαζί με τις υφιστάμενες το σύνολο της επικράτειας αναμένεται να ανέλθει σε 2.167 όπως έχει υπολογιστεί αρχικά. Ωστόσο, αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνουν ότι και σ΄ αυτή την περίπτωση ακόμη και αν προσδιορισθούν οι νέες τιμές ζώνης εντός του τρέχοντος έτους η εφαρμογή τους θα ισχύσει από τις αρχές του επόμενου.

Με την ολοκλήρωση της επιβολής τιμών ζώνης στο σύνολο της επικράτειας εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει από το 2024 το φιλόδοξο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για αυτόματη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε ετήσια βάση. Ο αυτόματος αυτός μηχανισμός θα βασίζεται σε ένα νέο Πληροφοριακό Σύστημα που αντλεί αυτόματα στοιχεία από διάφορες «πηγές» για τις μεταβολές των τιμών των ακινήτων, όπως τα συμβόλαια αγοροπωλησιών, τα μισθωτήρια, αναλύσεις από ειδικούς εκτιμητές, την Τράπεζα της Ελλάδος, της κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες και άλλους φορείς.

Εκτός σχεδίου Οικόπεδα

Ένα άλλο σοβαρό «αγκάθι» που ενώ είχε φανεί ότι θα λυθεί προεκλογικά τελικά δεν συνέβη έχει να κάνει με τους χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων, αλλά και επενδυτές σε εκτός σχεδίου περιοχές οι οποίοι δεν μπορούν να προχωρήσουν, μετά και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε έκδοση οικοδομικής άδειας στην περίπτωση που το οικόπεδό τους δεν έχει «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένη νομικά οδό. Η απόφαση αυτή εκτιμάται ότι αφορά περίπου 9 στις 10 εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες και για να λυθεί πρέπει να κατατεθεί στη βουλή νομοθετική ρύθμιση η οποία θα λύνει το ζήτημα αποκαθιστώντας την οικοδομησιμότητα των οικοπέδων έως το 2025, χρονολογία που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός. Το πάγωμα κάθε δυνατότητας δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές αφορά χιλιάδες ιδιοκτήτες που είχαν αγοράσει οικόπεδα με τη λογική ότι θα αποκτούσαν κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα. Μάλιστα το τεχνικό επιμελητήριο προτείνει να διατηρήσουν το δικαίωμα δόμησης μέχρι την ολοκλήρωση των ΤΠΣ (Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων) και ΕΠΣ (Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων) το 2025 όλα τα ακίνητα που είχαν οικοδομησιμότητα πριν το 2003.

Προεκλογικές εξαγγελίες

Η σταδιακή μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% θα επηρεάσει εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς από την Τιμή Ζώνης και το εμβαδόν καθορίζονται τα τεκμήρια που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόσθετη φορολογία εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Την ίδια στιγμή η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% που εξήγγειλε στο παρά ένα των εκλογών ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης αφορά όσους ιδιοκτήτες ασφαλίσουν το ακίνητό τους σε ετήσια βάση για φυσικές καταστροφές.

Ευνοημένοι από την  εφαρμογή του μέτρου θα είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων με στεγαστικά δάνεια, καθώς η ασφάλιση των κατοικιών είναι υποχρεωτική για τους δανειολήπτες. Βάσει των στοιχείων σε σύνολο 6.371.901 κατοικιών ασφαλισμένες είναι 1.074.050.

Από την άλλη, ο, ο ΣΥΡΙΖΑ εξήγγειλε τη θεσμοθέτηση κανόνων για τη βραχυχρόνια μίσθωση (Airbnb) που αποτελεί μία από της βασικές αιτίες των υπερτιμημένων τιμών αγοράς και ενοικίων. Συγκεκριμένα δεν θα επιτρέπει σε νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις) δραστηριότητες βραχυχρόνιας μίσθωσης (Αirbnb) διότι υποκρύπτουν τουριστικό προϊόν, ενώ θα επιτρέπεται σε φυσικά πρόσωπα η δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης για 2-3 ακίνητα/ΑΦΜ ιδιοκτήτη ή/και διαχειριστή.