Συμβουλές για μια Βέλτιστη Ηγεσία: H Συμβολή της Νευροεπιστήμης

Εκπαίδευση σε θέματα ηγεσίας, σεμινάρια, καθοδήγηση διευθυντικών στελεχών, … οι σημερινοί μάνατζερ φαίνεται ότι έχουν όλα τα εργαλεία στη διάθεσή τους για να κινητοποιήσουν τους συνεργάτες τους γύρω από καινοτόμα έργα.

Αρχικά, με βάση την καθολική επιστημονική συλλογιστική, το μοντέλο οργάνωσης της εργασίας που ονομάστηκε «Τεϊλορισμός» επικράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα στις επιχειρήσεις. Όμως, το μοντέλο αυτό αποδείχθηκε δύστροπο στην αλλαγή και την ανάπτυξη του προσωπικού και γενικότερα ακατάλληλο στο μοντέρνο κόσμο. Από τότε, μαθησιακά μοντέλα προσπάθησαν να τον διαδεχθούν χωρίς περισσότερη επιτυχία.

Εργασιακή κουλτούρα: Γιατί οι «σπουδαίοι» υπάλληλοι εγκαταλείπουν τις «χλιδάτες εταιρείες»

Στην καρδιά του συστήματος βρίσκεται η έννοια της ηγεσίας, δηλαδή ένα ή περισσότερα άτομα που συμβάλλουν ώστε ολόκληρη η επιχείρηση να λειτουργεί αρμονικά για την επίτευξη ενός κοινού στόχου.

Το άρθρο αυτό στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στο πρόσφατο βιβλίο των James Teboul και Philippe Damier με τίτλο: le mirage du leadership a l’ epreuve des neurosciences, εκδ. Odile Jacob, 2022, 368 σελίδες.

Οι συγγραφείς προτείνουν επτά ουσιώδεις προκαταλήψεις, εγγεγραμμένες στον εγκέφαλό μας, οι οποίες μας ρυθμίζουν και που κάθε μάνατζερ πρέπει να γνωρίζει για να επαναφέρει τους εργαζόμενους στην καρδιά του κόσμου της εργασίας.

1.  Προσοχή στα συναισθήματα

Ο ηγέτης δεν πρέπει να αφήσει τα ίδια τα συναισθήματά του να διαστρεβλώσουν τη λογική του. Αυτά τα τελευταία, συχνά τόσο απωθημένα, προβάλλονται πλέον για έναν καλό ηγέτη που πρέπει να βασίζεται στη συναισθηματική του νοημοσύνη για να παίρνει τις αποφάσεις του και στη σχέση του με το επαγγελματικό του περιβάλλον.

2.  Μην υποκύψεις στην άμεση επιθυμία και σκέψου μακροπρόθεσμα

Ο εγκέφαλός μας έχει ένα ισχυρό κύκλωμα ευχαρίστησης και άμεσης ικανοποίησης. Εξ ου και μια προκατάληψη αμεσότητας που μπορεί να είναι παρόμοια με την αμαρτία της λαιμαργίας. Αυτό δημιουργεί μια παγίδα, το να θέλεις τα πάντα άμεσα και διευκολύνει την εγκατάλειψη μακροπρόθεσμων στόχων (ειδικά όταν πρόκειται να πάρεις μια απόφαση).

3.  Κυριαρχώντας τους φόβους και την αποστροφή των κινδύνων

Βαθιά στον εγκέφαλό μας, οι αμυγδαλές που βρίσκονται στους κροταφικούς λοβούς παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαχείριση του φόβου και του άγχους.

Για να αντιμετωπίσει αυτή την προκατάληψη της ανασφάλειας και του φόβου ένας καλός ηγέτης πρέπει να κυριαρχήσει την επικοινωνία του.

4.  Μην υπερεκτιμάτε την τεχνογνωσία σας

Προσοχή στο αντίθετο της εξουσίας, που μπορεί να δει έναν ηγέτη να σφάλλει από την πλευρά της εμπιστοσύνης και να κάνει λάθη. Σε επίπεδο μιας επιχείρησης και για να αντιμετωπιστεί αυτή η υπερβολή, ο ηγέτης πρέπει να προσπαθήσει να παραμείνει σεμνός και να μην εγκλωβιστεί για να μην δώσει πολλά εύσημα στις δικές του πεποιθήσεις.

5.  Μην συνθλίβετε τους άλλους

Για χιλιάδες χρόνια, έχουμε μια άρρητη αίσθηση ιεραρχίας που είναι εγγενής στην κοινωνικότητα των ειδών.

Στον εγκέφαλό μας, σύνθετοι νευρωνικοί χάρτες αντιπροσωπεύουν την κατάστασή μας και την ιεραρχική τάξη των ανθρώπων γύρω μας, σύμφωνα με πολλαπλές παραμέτρους (ηλικία, εισόδημα, κ.λπ.) και μερικές φορές εκπληκτικό όσο το φυσικό μέγεθος που συνεχίζει να επηρεάζει ασυνείδητα την αντίληψη μας για κυριαρχία.

6.  Διώξτε την αδράνεια και το status quo

Ο εγκέφαλός μας είναι ένας γνωστικός παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε μεροληψία αδράνειας. Στον επιχειρηματικό κόσμο, η επιχείρηση Kodak, η οποία δεν κατάφερε να πάρει την ψηφιακή στροφή και χρεοκόπησε, αναφέρεται συχνά ως παράδειγμα.

Ο καλός ηγέτης πρέπει να δείξει κριτική σκέψη και να θέσει ένα πλαίσιο ερωτήσεων και αμφισβήτησης.

7.  Προώθηση της διαφορετικότητας

Με το να ζούμε σε μια ομάδα και να συνεργαζόμαστε, έχουμε μάθει να εμπιστευόμαστε τους οικείους μας. Για να αποφευχθεί η επικράτηση της ομαδικής σκέψης είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί μια ορισμένη ποικιλομορφία μέσα σε αυτήν και να είμαστε επιφυλακτικοί με την εύκολη ομοφωνία.

Συμπερασματικά, μόνο η συνεργασία και η αμοιβαιότητα μπορούν να μας βγάλουν από το συναλλακτικό τρόπο για να οικοδομήσουμε έναν οργανισμό που μαθαίνει περισσότερο και είναι ενωμένος, προσανατολισμένος σε μακροπρόθεσμους στόχους.

Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός

Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών

Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων

Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ

Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

CIHEAM – International Center for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, France, Greece