Fintech: Η Γαλλία προσπαθεί να «κλέψει» την πρωτοκαθεδρία της Βρετανίας

Δεν ήταν της μόδας να ιδρύσεις μια νεοφυή επιχείρηση στο Παρίσι όταν o Jordane Giuly αποφοίτησε πριν από μια δεκαετία. «Το πιο δημοφιλές ήταν να ασχοληθείς με τον τραπεζικό τομέα ή τις συμβουλευτικές υπηρεσίες. Τα τρία τέταρτα των φίλων μου το έκαναν αυτό όταν άρχισαν να εργάζονται», σύμφωνα με το Bloomberg.

Ο Giuly επέστρεψε στο Παρίσι μετά την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού του στο Stanford για να ξεκινήσει μια σειρά από εταιρείες που δεν απογειώθηκαν αρκετά, πριν συνιδρύσει το 2016 την πλατφόρμα διαχείρισης εξόδων Spendesk, η οποία αποτιμήθηκε πέρυσι σε 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια. Ο Giuly έφυγε το 2020 για να συνιδρύσει την Defacto, μια εταιρεία που προσφέρει πιστωτικές υποδομές.

Το γραφείο του βρίσκεται κρυμμένο σε ένα διάδρομο στην περιοχή της… πρώην κλωστοϋφαντουργίας της πρωτεύουσας. Υπάρχει μια επιγραφή νέον στην είσοδο, ωστόσο τα γράμματα της παλιάς μπουτίκ υφασμάτων πλαισιώνουν ακόμα το παράθυρο. Η συνιδρύτρια της επιχείρησης Morgan O’Hana λέει ότι ήταν βασικό για την εταιρεία να είναι ευρωπαϊκή από την πρώτη μέρα. Μέσα σε έξι μήνες ξεκίνησε στην Ισπανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, στη συνέχεια στο Βέλγιο, και μέσα στον πρώτο χρόνο, το 10% των δανείων ήταν διεθνές, αναφέρει η ίδια.

Οι διαφορές

Αυτή η φιλόδοξη συμπεριφορά μπορεί να παρατηρηθεί σε έναν αυξανόμενο αριθμό επιχειρήσεων στη γαλλική πρωτεύουσα, καθώς οι ιθύνοντες τους εποφθαλμιούν μια θέση στο κέντρο της χρηματοδότησης μετά το Brexit. Σύμφωνα με μια μελέτη της εταιρείας συμβούλων EY, ο χρηματοπιστωτικός τομέας της Γαλλίας ήταν ελαφρώς πιο δημοφιλής από το Ηνωμένο Βασίλειο για τους Αμερικανούς χρηματοδότες το 2021.

Revolut: Αύξηση κερδών για τον κολοσσό της fintech

Το Λονδίνο εξακολουθεί να είναι -με διαφορά- το μεγαλύτερο κέντρο για fintechs στην Ευρώπη, αλλά η πρωτοκαθεδρία του έχει κάπως υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια, ακόμη και όταν η βρετανική κυβέρνηση προβάλλει συστηματικά τη σημασία του τομέα για την οικονομία. Την περασμένη εβδομάδα, οι ιδρυτές της Revolut, μιας βρετανικής startup που πιέζει για να λάβει τραπεζική άδεια από τις ρυθμιστικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση στο Λονδίνο, επικρίνοντας το ρυθμιστικό καθεστώς και τη ρηχότερη δεξαμενή ταλέντων μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πολλοί στο ευρωπαϊκό μπλοκ συμφωνούν ότι η κοσμογονική αλλαγή του Brexit βοήθησε το Παρίσι στην προσπάθειά του να γίνει μια πραγματική εναλλακτική λύση έναντι του Λονδίνου και του Βερολίνου – παραδοσιακά το τεχνολογικό κέντρο της ηπείρου – τα τελευταία χρόνια.

“Κανείς δεν θέλει να ακούει πια για το Brexit, αλλά η επιρροή του στο fintech είναι αναμφισβήτητη”, λέει ο Nicolas Benady, διευθύνων σύμβουλος της τραπεζικής εταιρείας Swan. “Η απόκτηση μιας πρώτης άδειας σε μία μόνο χώρα είναι ένα τεράστιο έργο για μια νέα startup, οπότε αν πρέπει να επιλέξουν ποια αγορά, γιατί να επιλέξουν 67 εκατομμύρια ανθρώπους αντί για 450 εκατομμύρια ανθρώπους;”.

Τα πλήγματα

Ενώ η σκηνή των νεοφυών επιχειρήσεων στο Παρίσι -όπως και σε άλλα τεχνολογικά κέντρα- έχει πληγεί φέτος από τις πρόσφατες μειώσεις στη χρηματοδότηση και τους αριθμούς των απολύσεων, πολλοί ιδρυτές fintech παραμένουν υγιείς.

Για παράδειγμα, το Station F, το οποίο ο Giuly περιγράφει ως ένα φυλάκιο της Silicon Valley, αλλά με «λιγότερη Παταγονία, λιγότερο αβοκάντο και λιγότερα χαμόγελα», αστειευόμενος μόνο κατά το ήμισυ. Το πρώην αμαξοστάσιο, που χτίστηκε αρχικά τη δεκαετία του 1920, έχει μήκος όσο και ο Πύργος του Άιφελ. Ο Γάλλος δισεκατομμυριούχος των τηλεπικοινωνιών Xavier Niel επαναλειτούργησε τον χώρο το 2017 με προμαχώνες από γραφεία, τοίχους από γυαλί και άφθονα φυτά monstera, μετατρέποντάς τον σε πανεπιστημιούπολη για χιλιάδες επιχειρηματίες και προγραμματιστές.

«Μερικές φορές έχεις ένα ρομπότ που απλά κλωτσάει τα πόδια σου την ώρα που δουλεύεις και αυτό είναι φυσιολογικό», λέει η Charlotte Bellet, η οποία ίδρυσε την startup της στον τομέα της τεχνολογίας ανθρώπινου δυναμικού aHRtemis από το δωμάτιο του πανεπιστημιακού της κοιτώνα λίγο έξω από το Παρίσι. Έξι μήνες αργότερα, βρήκε μια θέση σε ένα ανταγωνιστικό πρόγραμμα με επίκεντρο τα δεδομένα στο Station F, το οποίο της έδωσε πρόσβαση σε επενδυτές . Η Apple Inc., η Google και η Meta Platforms Inc. καθώς και η γαλλική fintech unicorn Qonto είναι μεταξύ εκείνων που προσφέρουν υποστήριξη σε νεοφυείς επιχειρήσεις εδώ, μαζί με γαλλικές σχολές επιχειρήσεων, διεθνή επιχειρηματικά κεφάλαια και νομικά γραφεία.

Το Station F

Το ένα τρίτο των εταιρειών που συμμετέχουν σε προγράμματα νεοφυών επιχειρήσεων εδώ είναι από το εξωτερικό, με αυξανόμενη παρουσία από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ το 40% των εταιρειών ιδρύεται από γυναίκες, δήλωσε εκπρόσωπος του Station F (εγκατάσταση για νεοφυείς επιχειρήσεις στο Παρίσι).

Ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα τεχνολογικής βίζας, δημόσιες επιχορηγήσεις και το γεγονός ότι οι ιδρυτές έχουν φορολογικά κίνητρα για να στηρίξουν τα κεφάλαια: Το Παρίσι προσελκύει τις νεοφυείς επιχειρήσεις με πολλούς τρόπους. Οι συμφωνίες fintech που έγιναν για πρώτη φορά στη γαλλική πρωτεύουσα αυξήθηκαν κατά 22 εκατ. δολάρια σε 96,4 εκατ. δολάρια το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του Pitchbook.

Η λαϊκή κουλτούρα κατέστησε επίσης την επιχειρηματικότητα “όλο και πιο cool” σε πιο ευρεία βάση, λέει η γαλλοαμερικανίδα επενδύτρια Zoe Mohl, VC στην Balderton Capital. Το Qui Veut Etre Mon Associé? (η γαλλική εκδοχή της τηλεοπτικής εκπομπής Shark Tank) παρουσιάζει κορυφαίους επιχειρηματίες τεχνολογίας που έγιναν επενδυτές, ενώ πέρυσι ο πρώην παίκτης της Παρί Σεν Ζερμέν και πρωταθλητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου Blaise Matuidi συνδιοργάνωσε το Origins Fund για υποεκπροσωπούμενους ιδρυτές πρώιμου σταδίου.

Γαλλική χρηματοδότηση

Ο επί σειρά ετών επιχειρηματίας και επενδυτής τεχνολογίας Marc Ménasé είναι αισιόδοξος για το ρόλο της Γαλλίας στην οικοδόμηση της επόμενης γενιάς τεχνολογικών υποδομών. “Το οικοσύστημα web3 στο Παρίσι βράζει”, λέει.

Τον Φεβρουάριο, προσκλήθηκε στο Μέγαρο των Ηλυσίων για να κάνει πρόποση στη φετινή τάξη του French Tech Next40, ενός προγράμματος που προσφέρει υποστήριξη σε γαλλικές scaleups. “Είναι απαραίτητο να επιταχύνουμε, είναι ένας αγώνας δρόμου”, δήλωσε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στην εκδήλωση. Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος του επενδυτικού σχεδίου “Γαλλία 2030”, ύψους 34 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ξεκίνησε το 2021. Ο Μακρόν συνέχισε την προσπάθειά του να ωθήσει τις επιχειρήσεις να επιλέξουν τη Γαλλία, συναντώντας περίπου 200 επιχειρηματίες, μεταξύ των οποίων ο Elon Musk, ο Albert Bourla της Pfizer Inc. και ο Robert Iger της Walt Disney Co. στις Βερσαλίες.

Ακόμη και όταν οι απεργίες για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος έφεραν σωρούς από βρομερά σκουπίδια στους δρόμους του Παρισιού τους τελευταίους μήνες, οι επενδυτές και οι ιδρυτές βλέπουν μια μετατόπιση από την εποχή του προκατόχου του Μακρόν, όταν οι επιχειρηματίες συσπειρώνονταν ως “Les Pigeons” για να δείξουν ότι οι φόροι του Φρανσουά Ολάντ τους έκαναν να αισθάνονται ως εξιλαστήρια θύματα για τα οικονομικά προβλήματα της Γαλλίας.

Η Γαλλία αντιστάθηκε πέρυσι στις συνολικές παγκόσμιες πτωτικές τάσεις. Η αξία όλων των γαλλικών συμφωνιών fintech αυξήθηκε κατά 30% περίπου στα 2,1 δισ. δολάρια πέρυσι, σύμφωνα με την ανάλυση του Pitchbook. Το Λονδίνο είδε την αξία τέτοιων συναλλαγών να μειώνεται κατά ένα πέμπτο σε περίπου 10 δισ. δολάρια, ενώ στο Βερολίνο μειώθηκαν κατά 10% σε 2,7 δισ. δολάρια.

Ο Ménasé λέει ότι τα άστρα ευθυγραμμίζονται για το Παρίσι. Οι ιστορικές σχολές μηχανικών της πόλης συνδυάζονται τώρα με άκρως ανταγωνιστικές δωρεάν σχολές προγραμματισμού, ενισχύοντας το τεχνικό ταλέντο. Η κρατική τράπεζα Bpifrance κινεί τις επενδύσεις με δημόσια χρηματοδότηση, με 1 έως 20 εκατομμύρια δολάρια προς νεοφυείς επιχειρήσεις. Επίσης, μοιράζει 276 εκατ. ευρώ (302 εκατ. δολάρια) από τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επιχειρηματίες μέσω του προγράμματος InvestEU.

Ως αποτέλεσμα, οι στρατηγικοί επενδυτές ξοδεύουν πολύ περισσότερο χρόνο αναζητώντας συμφωνίες στο Παρίσι και δεν επισκέπτονται το Λονδίνο όσο συχνά συνήθιζαν.

Πρώτα η Ευρώπη

Η Γαλλία έχει 27 εταιρείες που ανήκουν σε ιδιώτες και η αξία τους ξεπερνά το 1 δισεκατομμύριο δολάρια (μονόκερους). Η χώρα έχει ήδη ξεπεράσει την υπόσχεση του Μακρόν να δημιουργήσει 25 τέτοιες εταιρείες μέχρι το 2025, αυξάνοντας το σύνολό της από μόλις πέντε το 2018.

Ένας από αυτούς είναι η Spendesk, η εταιρεία διαχείρισης εξόδων που συνίδρυσε ο Giuly, η οποία είναι ένα από τα φετινά μέλη του Next40. Ο διευθύνων σύμβουλος Rodolphe Ardant λέει ότι η κουλτούρα της γαλλικής επιχειρηματικότητας έχει μετατοπιστεί δραστικά από την παραδοσιακή εστίαση στην εγχώρια αγορά. “Έχει συμβεί αυτή η αλλαγή νοοτροπίας και έχω υπάρξει μέρος αυτής της γενιάς επιχειρηματιών. Μπορούμε να έχουμε παγκόσμιες φιλοδοξίες, μπορούμε να δημιουργήσουμε παγκόσμιους παίκτες, μπορούμε να δημιουργήσουμε παγκόσμιους ηγέτες”, λέει.

Παράδειγμα

Ένα πρακτικό παράδειγμα αυτού ήταν η χρήση της αγγλικής γλώσσας ως προφορικής και γραπτής γλώσσας από νωρίς, προσθέτει ο Ardant. Αυτό ήταν ζωτικής σημασίας για την πρόσληψη διεθνών ταλέντων σε μια πόλη όπου μπορεί ακόμη να αποτελεί πρόκληση για έναν μη γαλλόφωνο.

Είναι επίσης κάτι που συμφωνεί με τον Benady, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Swan. “Είμαστε πρώτα απ’ όλα μια ευρωπαϊκή εταιρεία”, λέει. Η Swan έχει γραφεία στο Παρίσι και το Βερολίνο και μόλις άνοιξε στη Βαρκελώνη. Ακολουθεί το Άμστερνταμ και το σύστημα διαβατηρίων της ΕΕ διευκόλυνε τη νεοσύστατη επιχείρηση να αναπτυχθεί σε όλη την περιοχή. Μια λειτουργία στο Ηνωμένο Βασίλειο θα απαιτούσε πρόσθετη αδειοδότηση.

Και δεν είναι μόνο οι fintechs που ιδρύθηκαν στη Γαλλία και βλέπουν δυνατότητες στη Γαλλία. Η βρετανική Revolut εγκαταστάθηκε στον Station F το 2017. Τώρα έχει 2 εκατομμύρια Γάλλους πελάτες στην επιχείρησή της εδώ, που εδρεύει στο κέντρο του Παρισιού στο WeWork La Fayette, μέρος μιας επιχείρησης της ΕΕ που έχει ενσωματωθεί στη Λιθουανία.

Ο Nadim Chidiac, επικεφαλής δανεισμού και επικεφαλής της Revolut France, λέει ότι η εταιρεία έχει κοντά στους 200 υπαλλήλους εδώ, αλλά θα διπλασιάσει το μέγεθός της μέχρι το τέλος του έτους. Η fintech έχει μια γενναιόδωρη πολιτική απομακρυσμένης εργασίας, οπότε το Παρίσι έχει γίνει κόμβος από τον οποίο περνούν εργαζόμενοι από άλλες πόλεις. Η Chidiac ανυπομονεί να ξεκινήσει σύντομα την παροχή προσωπικών δανείων στη Γαλλία για τους υφιστάμενους πελάτες. “Οι πελάτες μας θα μπορούν να χρησιμοποιούν τη Revolut ως κύρια τράπεζά τους για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους”, λέει. Στο Λονδίνο -όπου έχει την έδρα της η fintech- δεν έχει λάβει ακόμη τραπεζική άδεια.

Προσοχή στο κενό

Το Παρίσι απέχει λίγο περισσότερο από δύο ώρες με το Eurostar από το Σεντ Πάνκρας. Η πρώην βιομηχανική περιοχή γύρω από τον τερματικό σταθμό του Λονδίνου έχει γνωρίσει αναγέννηση τα τελευταία χρόνια – εκεί δεσπόζει η έδρα της Alphabet Inc. στο Ηνωμένο Βασίλειο αξίας 1,24 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ κοντά βρίσκεται και η Meta. Η Balderton Capital, αρχική υποστηρίκτρια της Revolut και της Zopa, βρίσκεται στη γωνία. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί την ευρωπαϊκή του κυριαρχία στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, αυτές τις μέρες πολλοί εργαζόμενοι εκεί βρίσκονται στο Eurostar για την ήπειρο.

“Το Brexit επέβαλε τη μετεγκατάσταση σημαντικών ποσοτήτων ταλέντων των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών fintech εκτός Λονδίνου. Αυτή είναι νομίζω μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια χωρίς πολιτική απόχρωση”, λέει η Rana Yared, γενική συνεργάτιδα της Balderton. “Ακόμα και πριν από πέντε χρόνια, όποιος είχε φύγει από ένα μεγάλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα και ήθελε να τα καταφέρει ως ιδρυτής fintech, πιθανότατα θα είχε ιδρύσει τη νέα του startup στο Λονδίνο, λέει η Yared, “επειδή το άτομο ήταν εδώ”. Τώρα, μπορεί να δουν τα οφέλη της μετακίνησης στην άλλη πλευρά της Μάγχης.