Κομισιόν: Φρένο στην καταστροφή καινούργιων ρούχων από τις εταιρείες

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται ακόμη πιο κοντά στο να απαγορεύσει για περιβαλλοντικούς λόγους την καταστροφή απούλητων ρούχων, σε μια προσπάθεια να μειωθούν μεταξύ άλλων οι εκπομπές ρύπων από τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας. Πλέον εκπρόσωποι χωρών του μπλοκ κατέληξαν σε αρχική συμφωνία τις προηγούμενες ημέρες για να προχωρήσει μια τέτοια απαγόρευση, σύμφωνα με προσχέδιο του ντιλ που επικαλούνται οι Φαινάνσιαλ Τάιμς.

Πλέον στις 22 Μαΐου η πρόταση αυτή αναμένεται να κατατεθεί για έγκριση από τους αρμόδιους ευρωπαίους υπουργούς. Στη συνέχεια θα γίνουν διαβουλεύσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να εκπονηθεί ο τελικός νόμος. Η κλωστοϋφαντουργία θεωρείται ως υπεύθυνη για το 20% των εκπομπών που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Στροφή των καταναλωτών σε μεταχειρισμένα ρούχα και αξεσουάρ

Ακριβές μάρκες συχνά καταστρέφουν απούλητο στοκ για να μην καταλήξει στη μαύρη αγορά ή για να μην πουληθεί στη συνέχεια με έκπτωση. Επίσης μεγάλες αλυσίδες, περιλαμβανομένων και των αλυσίδων της λεγόμενης «γρήγορης μόδας» καταστρέφουν ρούχα που επιστρέφουν πελάτες από ηλεκτρονικές και άλλες αγορές.

Αυτό το κάνουν επειδή συχνά λόγω του χαμηλού κόστους τέτοιων ρούχων στη χονδρική, τις συμφέρει περισσότερο να τα πετάξουν από το να τα ξαναβάλουν στα ράφια –το κόστος για αυτές στην αποθηκευτική (“logistics”) είναι υψηλότερο σε τέτοιες περιπτώσεις. Η τάση αυτή καταγράφεται συχνά από μεγάλες αλυσίδες που πωλούν ρούχα στην Ευρώπη σε πιο προσιτές τιμές.

Προσπάθειες από το 2022

Τέτοιες προτάσεις πιο οικολογικού σχεδιασμού είχαν παρουσιαστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2022 ως τρόπος βελτίωσης της λεγόμενης κυκλικότητας, της μεγαλύτερης ενεργειακής απόδοσης και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας ορισμένων προϊόντων.

Οι προτάσεις από τότε περιλάμβαναν την απαγόρευση καταστροφής απούλητων και επιστρεφόμενων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, με το σκεπτικό ότι κάτι τέτοιο θα μείωνε τα απόβλητα, θα οδηγούσε σε καλύτερη εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων και θα απέτρεπε την υπερπαραγωγή ορισμένων προϊόντων.

Ποιοι αντιδρούν

Όπως γίνεται όμως συνήθως στους κόλπους της ΕΕ, τέτοιες προτάσεις συναντούν αντιδράσεις λόγω συγκεκριμένων εθνικών ή άλλων συμφερόντων. Το προηγούμενο διάστημα χώρες όπως η Σουηδία, η οποία είναι η έδρα της μεγάλης εταιρείας πωλήσεων λιανικής H&M, θέλησε να αφαιρεθεί η απαγόρευση από το τελικό κείμενο. Άλλες χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ολλανδία ήταν μεταξύ των κρατών-μελών που πίεσαν να συμπεριληφθεί η πρόταση στις νέες «απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού», όπως αποκαλούνται, τις οποίες παρουσίασε η ΕΕ.

Το αιτιολογικό της Κομισιόν

«Η καταστροφή απούλητων καταναλωτικών προϊόντων, όπως κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και υποδημάτων, από οικονομικούς φορείς μετατρέπεται σε ευρέως διαδεδομένο περιβαλλοντικό πρόβλημα σε ολόκληρη την Ένωση, ιδίως λόγω της ταχείας ανάπτυξης των διαδικτυακών πωλήσεων», ανέφερε η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Αποτελεί απώλεια πολύτιμων οικονομικών πόρων καθώς τα αγαθά παράγονται, μεταφέρονται και στη συνέχεια καταστρέφονται χωρίς ποτέ να χρησιμοποιηθούν για αυτό που προορίζονταν», αναφέρεται επίσης από την ΕΕ.

Ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν ήδη θεσπίσει νόμους σε εθνικό επίπεδο που εμποδίζουν την καταστροφή απούλητων καταναλωτικών προϊόντων και αν δεν θεσπιστεί κάτι ανάλογο σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει κίνδυνος για στρέβλωση στην σύμφωνα με την ΕΕ.

Η κλωστοϋφαντουργία είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος καταναλωτής πρωτογενών πρώτων υλών και νερού και ο πέμπτος μεγαλύτερος παραγωγός εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ.

Είναι ενδεικτικό ότι κάθε χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια από τους πολίτες της ΕΕ σχεδόν 6 εκατομμύρια τόνοι υφασμάτων, αλλά μόνο το ένα τέταρτο αυτών ανακυκλώνεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που επικαλούνται οι ΦΤ.

Η βρετανική εταιρεία λιανικής Burberry το 2018 είχε αποκαλύψει ότι έκαψε απούλητα εμπορεύματα συνολικής αξίας 28,6 εκατομμυρίων λιρών (πάνω από 30 εκατ. ευρώ). Στη συνέχεια όμως αναγκάστηκε να βάλει φρένο στην πρακτική αυτή λόγω αντιδράσεων που δημιουργήθηκαν.