Πολυτελή αεροσκάφη: Η άνοδος της VistaJet και η αναστάτωση λόγω χρέους

Για πολλούς, ο Thomas Flohr είναι μια ιδιοφυΐα που έριξε μια ματιά στη βιομηχανία ιδιωτικών τζετ και σκέφτηκε ότι μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο.

Αυτοπροσδιοριζόμενος ως «τύπος» της χρηματοδότησης περιουσιακών στοιχείων, ξεκίνησε ως ιδιοκτήτης τζετ για πρώτη φορά όταν γεννήθηκε η VistaJet. Δεκαεννέα χρόνια αργότερα, με εκατοντάδες αεροσκάφη, ο 63χρονος είναι ένας σούπερ σταρ των αερομεταφορών που τα βάζει με τον ηγέτη της αγοράς, την NetJets της Berkshire Hathaway, μέσω τολμηρών συμφωνιών και θαρραλέων επενδύσεων. Το ερωτηματικό που αιωρείται πάνω από τη στρατηγική του Ελβετού επιχειρηματία είναι αν η Vista μπορεί να αποφέρει κέρδη και να υποστηρίξει το χρέος που χρησιμοποίησε για να την οικοδομήσει, σύμφωνα με τους Financial Times.

Οι καθαρές ζημίες ανήλθαν σε 436 εκατ. δολάρια τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της εταιρείας προς τους επενδυτές ομολόγων. Το συνολικό χρέος υπερδιπλασιάστηκε πέρυσι σε 4,4 δισ. δολάρια, καθώς ο στόλος της Vista αυξήθηκε κατά το ήμισυ σε 360 αεροσκάφη, υποβοηθούμενος από τις εξαγορές της Air Hamburg, του μεγαλύτερου αερομεταφορέα τσάρτερ στην Ευρώπη, και της αμερικανικής Jet Edge.

Πως λειτουργεί το σύστημα

Έχει επίσης δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια για αεροπλάνα κορυφαίας τεχνολογίας από την Bombardier, παραδόσεις που ήταν απαραίτητες για τον καναδικό κατασκευαστή μέσα στα χρόνια της κυβερνητικά υποστηριζόμενης αναδιάρθρωσης. Το επιχείρημα της Vista προς τους πελάτες της λεγόμενης Jet Card είναι μια ανώτερη εμπειρία, χωρίς την ταλαιπωρία ή τα έξοδα συντήρησης ενός πολυτελούς περιουσιακού στοιχείου που περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο έδαφος. «Είμαστε σε θέση να πουλήσουμε ένα μοντέλο εγγυημένης διαθεσιμότητας», δήλωσε ο Flohr στους Financial Times στο γραφείο πωλήσεών του στο Mayfair, προσθέτοντας ότι η κάλυψη 365 ημερών το χρόνο «είναι καλύτερη από την ιδιοκτησία αεροσκάφους».

Boeing: Eξετάζει την αύξηση της παραγωγής των τζετ 737

Ο στόλος της Vista είναι διασκορπισμένος σε όλο τον κόσμο σαν μια επίλεκτη υπηρεσία ταξί έτοιμη να παραλάβει τον επόμενο ναύλο. Με προειδοποίηση μόλις 24 ωρών, οι πελάτες μπορούν να ταξιδέψουν με ένα από τα 18 αεροσκάφη Bombardier Global 7500 της εταιρείας με έδρα το Ντουμπάι, το ταχύτερο business jet στον κόσμο που μπορεί να πετάξει χωρίς στάση από το Χονγκ Κονγκ στη Νέα Υόρκη. Οι πωλήσεις συνδρομών έχουν στηρίξει τις ταμειακές ροές. Στο τέλος του 2022, οι πελάτες είχαν πληρώσει συνολικά 831 εκατ. δολάρια προκαταβολικά για ώρες που δεν είχαν ακόμη πετάξει, αλλά η Vista είχε μόνο 134 εκατ. δολάρια μετρητά στην τράπεζα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της εταιρείας. Ο συνδυασμός του χρέους, των καθαρών ζημιών και των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων ώθησε τον ελεγκτή EY να προειδοποιήσει ότι “υπάρχει ουσιώδης αβεβαιότητα που μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές αμφιβολίες για την ικανότητα του ομίλου να συνεχίσει τη δραστηριότητά του”.

Σημαντικά προβλήματα

Η γερμανική ρυθμιστική αρχή πολιτικής αεροπορίας LBA έθεσε επίσης το ζήτημα της ρευστότητας της Air Hamburg μετά την εξαγορά τον Μάρτιο, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση. Η Vista δήλωσε ότι είχε συμφωνήσει ένα σχέδιο δράσης και είχε επιλύσει το θέμα μέχρι το τέλος του τριμήνου. Η LBA αρνήθηκε να σχολιάσει.

Η αξιολόγηση της EY, η οποία αποκαλύφθηκε σε ενημερωτικό δελτίο αυτό το μήνα καθώς η Vista άντλησε νέο μη εξασφαλισμένο ομόλογο ύψους 500 εκατ. δολαρίων, απηχούσε τις ερωτήσεις ορισμένων ανταγωνιστών του κλάδου σχετικά με την ταχεία επέκταση του Flohr. Μια συντριβή υπό το βάρος του χρέους θα μπορούσε ενδεχομένως να ρίξει εκατοντάδες αεροσκάφη στην αγορά, να επιφέρει σημαντικές απώλειες στους εύπορους πελάτες της Vista και να ανατρέψει την αγορά χρηματοδότησης αεροσκαφών. Η EY αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο Flohr δήλωσε ότι η επιχείρηση ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρα σε επίπεδο κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων και ότι οι καθαρές ζημίες ήταν συνέπεια της συντηρητικής λογιστικής των μη ταμειακών στοιχείων, όπως οι αποσβέσεις. Οι ενδιαφερόμενοι ήταν ικανοποιημένοι με τις ταμειακές ροές και τις οικονομικές επιδόσεις της Vista, είπε, και επισήμανε την πιστοληπτική ικανότητα της Vista που είναι B3: “Η Moody’s αναβάθμισε το ομόλογό μας, μετά από διεξοδικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρόσφατου ελέγχου, επειδή είμαστε διαφανείς και υπολογίσιµοι ως εταιρεία”.

Η αξιολόγηση Β3 υποδηλώνει χρέος που κρίνεται “κερδοσκοπικό” και υπόκειται σε “υψηλό πιστωτικό κίνδυνο”. Η Moody’s άλλαξε τις προοπτικές της Vista σε “θετικές” από “σταθερές”, αντανακλώντας τη δυνατότητα “βελτίωσης των επιδόσεων και της μόχλευσης”- η αξιολόγηση αντικατοπτρίζει την “ισχυρή θέση” της Vista στον κλάδο, “σημαντικά έσοδα από συμβόλαια από μια διαφοροποιημένη πελατειακή βάση- και υψηλά ποσοστά χρήσης αεροσκαφών”, που αντισταθμίζονται από την “υψηλή μόχλευση” της Vista. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Moody’s, το χρέος πέρυσι ήταν 7,6 φορές το προσαρμοσμένο EBITDA των 576 εκατ. δολαρίων.

Αχαρτογράφητη περιοχή

Η τύχη της Vista ήταν στενά συνδεδεμένη με την τύχη της Bombardier, η οποία πούλησε μονάδες για να επικεντρωθεί στην αγορά των επαγγελματικών αεροσκαφών μετά την κρατική διάσωσή της το 2016, και την υποστήριξη της καναδικής κυβέρνησης στην επέκταση της Vista. Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Εξαγωγών του Καναδά χρηματοδοτεί έως και το 85% της καθαρής τιμής αγοράς των αεροσκαφών της Bombardier και είναι ο μεγαλύτερος δανειστής για το αεροσκάφος Global 7500. Οι ανακοινώσεις της EDC δείχνουν ότι έχει δανείσει μεταξύ 500 και 750 εκατ. δολάρια στη Vista.

“Η Vista είχε τεράστια σημασία”, δήλωσε άτομο που εμπλέκεται στη χρηματοδότηση των πωλήσεων του κατασκευαστή αεροσκαφών. “Ήταν ο νούμερο ένα πελάτης για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν ίσως ένας από τους λόγους για τους οποίους η Bombardier αποφάσισε να κατασκευάσει το Global 7500”. Η Bombardier αρνήθηκε να σχολιάσει συγκεκριμένες πράξεις. Είπε ότι η VistaJet ήταν “μακροχρόνιος πελάτης της Bombardier και είμαστε υπερήφανοι που η εταιρεία διαθέτει μεγάλο αριθμό επιχειρηματικών αεροσκαφών Bombardier στο στόλο της”. Το 7500, καθώς και τα 43 αεροσκάφη της Vista που μπορούν να πετάξουν σε όλο τον κόσμο, όπως το Global 6000, είναι αεροσκάφη υψηλού κύρους.

Ανταγωνισμός

Οι εταιρείες τσάρτερ με τις οποίες ανταγωνίζεται είναι κυρίως περιφερειακές επιχειρήσεις και συνήθως είτε διαχειρίζονται αεροσκάφη για πλούσιους ιδιοκτήτες είτε αγοράζουν μεταχειρισμένα – φτηνά απορριπτόμενα που αποκτώνται όταν ολιγάρχες ή στελέχη μιας μεγάλης επιχείρησης αποφασίζουν να αναβαθμιστούν. “Πρόκειται για μια βιομηχανία με πολύ υψηλό, βαρύ κόστος. Τα χρήματα που κερδίζονται είναι με ισχνά περιθώρια κέρδους”, δήλωσε ένας αμερικανός αερομεταφορέας. Ο John Matthews, μακροχρόνιος αντίπαλος του Flohr που διευθύνει την μαλτέζικη εταιρεία τσάρτερ AirX, δήλωσε ότι οι πελάτες των τζετ μπορεί να είναι εκπληκτικά λιτοί, παίρνοντας μαζί τους μισοτελειωμένα μπουκάλια κρασί στο τέλος των πτήσεων που κοστίζουν πάνω από 10.000 δολάρια την ώρα. “Εκτός από τους ανθρώπους της τεχνολογίας και τους κληρονόμους τρίτης γενιάς, οι πάμπλουτοι του κόσμου είναι εκπληκτικά συνειδητοποιημένοι ως προς το κόστος”, πρόσθεσε. “Πολλοί παλαιότεροι δισεκατομμυριούχοι δούλεψαν πολύ σκληρά για τα χρήματά τους”. Η αμερικανική NetJets πετάει νέα αεροσκάφη μόνο σε βάση “κλασματικής ιδιοκτησίας”. Οι πελάτες, και όχι η εταιρεία, δεσμεύουν κεφάλαια για να αγοράσουν τα αεροσκάφη με αντάλλαγμα ένα μερίδιο στη χρήση τους και δεσμεύονται με μακροπρόθεσμα συμβόλαια.

Η παρέμβαση Μπάφετ και το επιχειρηματικό μοντέλο

Κατά την ετήσια συνέλευση των μετόχων της Berkshire Hathaway αυτόν τον μήνα, ο πρόεδρος Γουόρεν Μπάφετ επέκρινε την Wheels Up, έναν ανταγωνιστή της αμερικανικής Jet Card που υποστηρίζεται από την Delta Air Lines και ο οποίος έχει καταγράψει αυξανόμενες ζημίες από την εισαγωγή του στο χρηματιστήριο τον Ιούλιο του 2021. “Έχουν 12.600 ανθρώπους που τους έχουν δώσει 1 δισ. δολάρια… Νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποιοι άνθρωποι να απογοητευτούν πολύ αργότερα”, δήλωσε ο Μπάφετ. Η Wheels Up δήλωσε ότι “δε μελετά το ενδεχόμενο χρεοκοπίας”, ότι λαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση της ταμειακής της κατάστασης και ότι οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για την επιχείρησή της είναι ισχυρές.

Οι πελάτες της Vista’s Jet Card υπογράφουν τριετή συμβόλαια που συνήθως δεν επιτρέπουν επιστροφές χρημάτων. Πέρυσι το υπόλοιπο των “ωρών πτήσης που έχουν πωληθεί αλλά δεν έχουν ακόμη πετάξει” αυξήθηκε κατά 179 εκατ. δολάρια. Ο Flohr δήλωσε ότι το μεταβλητό κόστος για τη Vista από τις πτήσεις αυτών των ωρών ήταν ένα μικρό κλάσμα της υποχρέωσης ύψους 831 εκατ. δολαρίων που καταγράφηκε στον ισολογισμό της. Οι πρόσφατες συμφωνίες του, ωστόσο, έκαναν τη Vista να μοιάζει περισσότερο με έναν τυπικό φορέα εκμετάλλευσης τσάρτερ.

Διαχειρίζεται πλέον 87 αεροσκάφη για ιδιοκτήτες, και περισσότερα από τα μισά από τα 2,4 δισ. δολάρια των πωλήσεων της Vista πέρυσι ήταν ναυλώσεις αεροσκαφών “κατά παραγγελία”. Ένας μεσίτης που συνεργάζεται με τη Vista δήλωσε ότι “οι τιμές των τσάρτερ, ειδικά για αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων, έχουν πέσει στο πάτωμα. Είναι ένας αγώνας δρόμου προς τον πάτο”. Η Vista δήλωσε ότι πάντα εξισορροπούσε το πρόγραμμά της με τις πωλήσεις τσάρτερ και ότι η δυνατότητα πώλησης των άδειων αεροπλάνων ήταν “ένα δυνατό σημείο του επιχειρηματικού μοντέλου”.

Ο Flohr δήλωσε ότι οι εξαγορές της Vista πέρυσι ήταν μια απάντηση στην πολύ ισχυρή ζήτηση και ότι η εταιρεία ξεκινά το έτος με 100.000 ώρες που έχουν ήδη πωληθεί. Αρκετοί πρώην εργαζόμενοι επαίνεσαν την οικονομική οξυδέρκεια του Flohr. Ο όμιλος επέζησε από μια περίοδο το 2017, όταν οι ανησυχίες για τις προοπτικές οδήγησαν το χρέος των ομολόγων του να διαπραγματεύεται σε δυσμενείς τιμές. Ο Flohr εξασφάλισε μια επένδυση ύψους 200 εκατ. δολαρίων από την ιδιωτική εταιρεία Rhône Capital με έδρα τη Νέα Υόρκη, σε μια αποτίμηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 2,5 δισ. δολαρίων και πλέον, η οποία αποκατέστησε την εμπιστοσύνη της αγοράς και τον χαρακτήρισε δισεκατομμυριούχο.

Εμπορία αεροσκαφών και τα κέρδη του Flohr

Τον επόμενο μήνα ο Flohr θα οδηγήσει για μια ομάδα της Ferrari στον 24ωρο αγώνα του Λε Μαν με ένα αυτοκίνητο που φέρει το λογότυπο της VistaJet, ένα χόμπι που βοηθά στην προώθηση της εταιρείας του ως αποκλειστικό κλαμπ για τους υπερπλούσιους.

Για να φτάσει στο St Moritz, όπου έχει ένα επταώροφο σπίτι και διατηρεί μια συλλογή αυτοκινήτων ράλι, ο Flohr προσγειώνεται στο Μιλάνο με ένα ασημένιο VistaJet και στη συνέχεια μεταφέρεται στις Άλπεις με ελικόπτερο της εταιρείας. Μια ασυνήθιστη πτυχή της ανάπτυξης της Vista είναι ο ρόλος του Flohr ως μεσάζοντα στις αγορές αεροσκαφών της. Τα ενημερωτικά δελτία ομολόγων και οι ετήσιοι λογαριασμοί της Vista περιγράφουν λεπτομερώς πολλαπλές συμφωνίες συνδεδεμένων μερών με εταιρείες που ελέγχονταν από τον Flohr και εμπλέκονταν στην εμπορία αεροσκαφών.

Ένα αποτέλεσμα αυτών των συναλλαγών ήταν η αντιστάθμιση του κόστους της προσωπικής χρήσης των αεροσκαφών από τον Flohr, ο οποίος ως πρόεδρος και μέτοχος του 84% δεν έχει λάβει μισθό ή μέρισμα και πληρώνει μόνος του τα ταξίδια του – η Vista κατέγραψε κατά μέσο όρο 7 εκατ. δολάρια ετήσιο εισόδημα από πτήσεις του ιδρυτή της κατά τα τελευταία έξι χρόνια. Για παράδειγμα, ο Flohr παρήγγειλε προσωπικά περισσότερα από 30 αεροσκάφη Global 7500 από την Bombardier το 2015.

Στη συνέχεια, το 2018 πούλησε δικαιώματα αγοράς 30 αεροσκαφών σε μια οντότητα που ονομάζεται Vista Lease, έναντι 19,5 εκατ. δολαρίων. Η Vista Lease στη συνέχεια αγοράστηκε από “συνεργάτες του Flohr” από την Vista Global, την εταιρεία χαρτοφυλακίου της αεροπορικής εταιρείας. Οι όροι της αγοράς της Vista Lease έδιναν δικαίωμα στην Flohr να λαμβάνει 1 εκατ. δολάρια κάθε φορά που η Vista ασκούσε ένα από τα 30 δικαιώματα προαίρεσης και περαιτέρω πληρωμές από 7,1 εκατ. έως 12,6 εκατ. δολάρια ανά αεροπλάνο, ώστε να αντικατοπτρίζεται η αύξηση της αξίας των αεροσκαφών από τότε που δόθηκαν οι παραγγελίες. Οι ανακοινώσεις της Vista δείχνουν ότι η αρχική τιμή αγοράς κάθε αεροσκάφους ήταν περίπου $60 εκατ.

Η αμφισβήτηση

Η Vista, και οι υποστηρικτές της, δήλωσαν ότι ο Flohr ανέλαβε μεγάλο προσωπικό ρίσκο με την τοποθέτηση δεσμευτικών παραγγελιών για αεροσκάφη, όταν η εταιρεία του δεν είχε τους πόρους για να το πράξει, και ότι η Rhône Capital ενέκρινε όλες τις συναλλαγές με σχετιζόμενα μέρη. Τα χρήματα έρευσαν και προς τις δύο κατευθύνσεις:

Ο Flohr πλήρωσε στη Vista 90 εκατ. δολάρια κατά τη διάρκεια του 2021 και του 2022 για την ακύρωση των δικαιωμάτων πώλησης αεροσκαφών, τα οποία καταγράφηκαν ως “λοιπά λειτουργικά έσοδα”. Η Rhône Capital αρνήθηκε να σχολιάσει. Η χρήση εξωτερικών φορέων που ανήκουν στoν Flohr αμφισβητήθηκε από ορισμένους πρώην υπαλλήλους της Vista, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.

“Γιατί να μην τα ενοποιήσουμε όλα;” ρώτησε ένας από αυτούς. Για τα 18 αεροσκάφη Global 7500 που παραδόθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, η Vista γνωστοποίησε ότι στο κόστος των αεροσκαφών περιλαμβάνονταν 224 εκατ. δολάρια που “καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν” στoν Flohr. Οι υπόλοιπες 12 συμβάσεις προαίρεσης ακυρώθηκαν. Το 2021 ο Flohr πούλησε επίσης δύο αεροσκάφη στη Vista, έναντι 93,2 εκατ. δολαρίων, τα οποία είχε προηγουμένως μισθώσει στην εταιρεία.