ΙΕΑ: Η Ευρώπη τα πήγε καλά, αλλά «δεν έχει βγει από το δάσος»

Η Ευρώπη μπορεί να έχει κάνει καλή δουλειά για να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και να μετριάσει την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά «δεν έχει βγει από το δάσος» ακόμη.

G7: Αυστηρότερη επιβολή του πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο – Πώς θα επηρεαστεί η παγκόσμια προσφορά

Αυτό δήλωσε στο CNBC στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ομάδας των Επτά στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) Φατίχ Μπιρόλ, εξηγώντας πως «η Ευρώπη μπόρεσε να τροποποιήσει τις ενεργειακές αγορές της, να μειώσει το μερίδιό της στο ρωσικό φυσικό αέριο σε λιγότερο από 4%, και η οικονομία της δεν πέρασε ακόμη από ύφεση». Πρόσθεσε ακόμη ότι «οι εκπομπές στην Ευρώπη έχουν μειωθεί… και η αποθήκευση φυσικού αερίου βρίσκεται σε πολύ αξιοπρεπή επίπεδα», είπε ο Μπιρόλ, μιλώντας στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ομάδας των Επτά στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας.

Η Ρωσία παραδοσιακά διαδραμάτιζε κεντρικό ρόλο στο παγκόσμιο ενεργειακό σύμπλεγμα, αλλά η εξάρτηση της Δύσης από τη ρωσική ενέργεια έχει μειωθεί σημαντικά καθώς συνεχίζεται η επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Οι ευρωπαϊκές χώρες έκαναν καλή δουλειά τον περασμένο χειμώνα», είπε ο επικεφαλής του IEA, τονίζοντας ότι η Ευρώπη  κατάφερε να κρατήσει με επιτυχία τα φώτα αναμμένα και να κρατήσει μακριά τη χειμερινή κρίση, εν μέρει χάρη σε έναν ηπιότερο από τον αναμενόμενο χειμώνα.

Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η ενεργειακή αγορά της περιοχής έχει ακόμη τρία βασικά εμπόδια να ξεπεράσει φέτος.

Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στα εξής:

1. Αυξανόμενη ζήτηση από την Κίνα

Ο παγκόσμιος ενεργειακός εφοδιασμός ήταν άφθονος πέρυσι, όταν η Κίνα βρισκόταν ακόμα σεό lockdown και αγόραζε λιγότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο λόγω της επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο τώρα και η Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει έναν πιο δύσκολο χειμώνα φέτος.

Η ζήτηση LNG από την Κίνα αναμένεται να αυξηθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, είπε ο Μπιρόλ, προσθέτοντας ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου στη χώρα αποτελούν «κλειδί -καθοριστικό παράγοντα» της ζήτησης για τις αγορές φυσικού αερίου.

Ωστόσο, ο ίδιος πιστεύει ότι θα μπορούσε να υπάρξει κάτι καλό:  οι τιμές μπορεί να είναι πιο ήπιες από τις προβλεπόμενες και δεν αναμένει να δει μια «μεγάλη έκρηξη» εισαγωγών από την Κίνα.

Υπάρχει, όμως, και μια άλλη ανάγνωση για το πετρέλαιο της Κίνας τόνισε. Όπως είπε η έξοδος της Κίνας από την πολιτική μηδενικής Covid τον Δεκέμβριο προκάλεσε αύξηση της ζήτησης ενέργειας, με τον IEA να προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα αυξηθεί κατά περισσότερα από 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα φέτος.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Κίνα, ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, θα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 60% της αύξησης της ζήτησης.

2. Το χρέος των ΗΠΑ

Οι συμμετέχοντες στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά παρακολουθούν επίσης στενά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Λευκού Οίκου και των Ρεπουμπλικανών σχετικά με το ανώτατο όριο του χρέους των ΗΠΑ. Χωρίς συμφωνία, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν χρεοκοπία στις αρχές Ιουνίου, κάτι που, πάντως, θεωρείται απίθανο.

Οι διαπραγματεύσεις διακόπηκαν όσο ο Τζο Μπάιντεν βρισκόταν στην Ιαπωνία για τη σύνοδο κορυφής της G7, επαναλαμβάνονται από σήμερα. Ο αμερικανός πρόεδρος είπε σε συνέντευξη Τύπου στη σύνοδο κορυφής ότι «δεν ανησυχεί καθόλου» για τις διαπραγματεύσεις και ότι «θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μια χρεοκοπία και θα κάνουμε κάτι αξιοπρεπές».

Ο Μπιρόλ σχολίασε ότι μια χρεοκοπία των ΗΠΑ θα προκαλούσε πτώση της ζήτησης και των τιμών του πετρελαίου, αλλά συμφώνησε ότι ένα τέτοιο σενάριο ήταν απίθανο.

«Θα απέφευγα να σας δώσω ένα ακριβές νούμερο, αλλά θα μπορούσαμε να περιμένουμε σημαντική πτώση στην τιμή του πετρελαίου εάν δούμε μια τέτοια χρεοκοπία».

«Αυτό το θέμα στις Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετωπιστεί και η κοινή λογική θα επικρατήσει. Και δεν βλέπω μεγάλο κίνδυνο για τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Αλλά φυσικά, οι αγορές πετρελαίου εμπλέκονται πάντα με κινδύνους», πρόσθεσε.

3. Η εξάρτηση από τη Ρωσία

Μια άλλη βασική πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι αγορές ενέργειας είναι ότι η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως και οι προοπτικές για την προσφορά και τη ζήτηση είναι αβέβαιες. Πολλές χώρες της Ευρώπης ήρθαν αντιμέτωπες με ενεργειακή κρίση πέρυσι όταν οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μειώθηκαν κατακόρυφα.

Οι εξαγωγές φυσικού αερίου από τον ρωσικό κρατικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom προς την Ελβετία και την ΕΕ μειώθηκαν κατά 55% το 2022. Ο Μπιρόλ σημείωσε ότι εάν υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις στις εισαγωγές φυσικού αερίου «για πολιτικούς λόγους», η Ευρώπη θα μπορούσε και πάλι να αντιμετωπίσει «κάποιες προκλήσεις» τον ερχόμενο χειμώνα.

Κατά την εκτίμηση του επικεφαλής του ΙΕΑ η G7 και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν θα επιστρέψουν στη σύναψη συμφωνιών με τη Ρωσία, προσθέτοντας ότι η ιστορία της Ρωσίας για το φυσικό αέριο έχει «τελειώσει».