Deal Κύπρου – Ισραήλ για νέο αγωγό αερίου

Ενα νέο έργο που προωθείται ως μια συντετμημένη εκδοχή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed προετοιμάζουν Κύπρος και Ισραήλ. Η πρόταση για το project αφορά την κατασκευή ενός υποθαλάσσιου αγωγού που θα συνδέει την Κύπρο και το Ισραήλ, μιας μονάδας υγροποίησης του αερίου και ενός virtual «αγωγού» με πλοία που θα μεταφέρουν το LNG στην Ευρώπη ή και στην Ασία.

Οι ηγέτες των δύο χωρών – ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης – κατά την τελευταία συνάντησή τους έδωσαν τα χέρια, ενώ το επόμενο διάστημα αναμένεται η οριστική συμφωνία κατά την επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας της Κύπρου Γιώργου Παπαναστασίου στο Ισραήλ.

Φυσικό αέριο: Εναλλακτικές διαδρομές για την τροφοδοσία της Ευρώπης

Σχέδιο εξαγωγών

Ο νέος σχεδιασμός προτείνεται ως απάντηση στο βαλτωμένο σχέδιο εξαγωγών φυσικού αερίου από τα ισραηλινά κοιτάσματα μέσω του EastMed, ενός αγωγού 2.000 χλμ. που θα συνέδεε το Ισραήλ, μέσω Κύπρου και Ελλάδας, με την Ευρώπη. Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, πέρα από μελέτες και την έγκριση, εν μέρει, της χρηματοδότησής του από την ΕΕ, το έργο έχασε και τη στήριξη των Αμερικανών – ενώ επί προεδρίας Tραμπ είχαν παράσχει τη στήριξή τους στο project, πριν από περίπου έναν χρόνο η κυβέρνηση Μπάιντεν την απέσυρε επικαλούμενη οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους.

Σπάει το μονοπώλιο

H νέα πρόταση δείχνει πιο εύκολα υλοποιήσιμη. Από τη στιγμή που η συμφωνία θα οριστικοποιηθεί και πέσουν οι τελικές υπογραφές, η ολοκλήρωση του αγωγού μπορεί να γίνει εντός δεκαοκτώ μηνών και η κατασκευή της μονάδας υγροποίησης αερίου στην Κύπρο εντός δυόμισι ετών, σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασίου. Στόχος, να αξιοποιηθεί η υφιστάμενη συγκυρία – με την Ευρώπη να θέτει σε υψηλή προτεραιότητα τον απεγκλωβισμό της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα – για την εξαγωγή άμεσα κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που έχουν εντοπιστεί τόσο στην κυπριακή όσο και στην ισραηλινή ΑΟΖ.

Εφόσον οι συζητήσεις των δύο πλευρών καταλήξουν σε συμφωνία, το νέο έργο θα καταστήσει την Κύπρο hub αερίου, καθώς εκτός από παραγωγή θα διαθέτει και τερματικό σταθμό, «σπάζοντας» το μονοπώλιο της Αιγύπτου στην περιοχή, η οποία διαθέτει σταθμούς σε Ινκούτ και Νταμιέτα.

Το υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου έχει προγραμματίσει για τις 29 Μαΐου συνάντηση στην οποία έχουν κληθεί όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων (εταιρείες τεχνολογίας, εξόρυξης, κατασκευαστικές εξειδικευμένες σε σταθμούς υγροποίησης, ναυτιλιακές κ.λπ.) προκειμένου να διερευνηθεί το γενικότερο επενδυτικό ενδιαφέρον για το έργο αλλά και για το ποιο τμήμα της αλυσίδας προμήθειας ενδιαφέρονται.

Αλλωστε η συγκυρία κρίνεται ευνοϊκή και από οικονομική άποψη, τη στιγμή που οι τιμές υγροποιημένου φυσικού αέριου (LNG) είναι υψηλές λόγω αυξημένης ζήτησης. Σε κάθε περίπτωση, στόχος, σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Παπαναστασίου, είναι οι εταιρείες που θα ενδιαφερθούν «να βάλουν το κεφάλαιο για να μπορέσει να δημιουργηθεί αυτό το σύστημα των υποδομών».

Μεγάλα ονόματα

Ετσι, στη συνάντηση αναμένεται να παραβρεθούν μεγάλα ονόματα του χώρου, όπως η αμερικανική Chevron, η γαλλική Total, η ιταλική ENI, οι ισραηλινές NewMed Energy και Ratio, η ολλανδική Shell καθώς και η ελληνική Energean, η οποία έχει αναδειχθεί σε σημαντικό «παίκτη» στην περιοχή. Μάλιστα, την περασμένη Πέμπτη, η διοίκηση της Energean ανακοίνωσε ότι προτάσσει την ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή Ολύμπου στη θάλασσα του Ισραήλ, έναντι του κοιτάσματος Τανίν.