![Χίος: Η μαστιχοκαλλιέργεια στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/mastixa.jpg)
Η τεχνογνωσία της παραδοσιακής μαστίχας στη Χίο εντάσσεται πλέον και επίσημα στο «Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας».
Όπως επισημαίνει η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, η ένταξη έγινε με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της 18ης Μαΐου 2023. «Έτσι μετά την πιστοποίηση από την UNESCO ήρθε η σειρά της μαστίχας να καταχωρηθεί και στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
Μαστίχα: Εκτοξεύεται η ζήτηση για τον λευκό θησαυρό της Χίου
Η μαστίχα της Χίου (Pistacia Lentiscus var. Chia) είναι η ρητινώδης έκκριση του μαστιχόδενδρου (Pistacia Lentiscus var. Chia). Πρόκειται για φυσική, αρωματική ρητίνη, που εκκρίνεται σε σχήμα δακρύων από τον κορμό και τα μεγάλα κλαδιά του μαστιχόδενδρου, στις επιφανειακές τομές που τού προξενούν οι παραγωγοί με αιχμηρά εργαλεία.
Η μοναδικότητα
Σχίνοι ή δένδρα αυτής της οικογένειας αποτελούν κύριο στοιχείο της Μακκίας βλάστησης των παραμεσογείων χωρών, αλλά μόνο στην Χίο δένδρο και φύση σε μια μαγική συνταγή χαρίζουν την ευχαρίστηση, την ανακούφιση και την γιατρειά μέσα από τα πολύτιμα δάκρυα της μαστίχας. Δικαιολογημένα λοιπόν η Χίος ταυτίζεται με την μαστίχα. Υπάρχει μάλιστα η εκδοχή ότι το όνομα Χίος είναι φοινικικής προέλευσης και σημαίνει «μαστίχα».
Το αξιοπρόσεκτο είναι, ότι ενώ σχίνοι υπάρχουν σε όλο το νησί, η παραγωγή της μαστίχας γίνεται μόνο στο νότιο τμήμα της Χίου, στα Μαστιχόχωρα, όπου το κλίμα είναι ιδιαίτερα θερμό και ξηρό. Το τμήμα αυτό οριοθετείται στη βόρεια πλευρά από μια συγκεκριμένη γραμμή που ενώνει τα χωριά Λιθί, Αγ. Γεώργιος Συκούσης και Θυμιανά. Η γραμμή αυτή ονομάστηκε από τον γλωσσολόγο Pernot «φυσικό και μυστηριώδες όριο».
Κάθε προσπάθεια να επεκταθεί η καλλιέργεια πέρα από αυτό το όριο απέτυχε. Η «μοναδικότητα» αυτή, πιθανόν να οφείλεται, εκτός από τη μακρόχρονη παράδοση και σε κάποια εδαφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία τα οποία ευνοούν την καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου μόνο στη Χίο και μόνο στο συγκεκριμένο τμήμα της.
Το γεγονός ότι το μαστιχόδενδρο δεν αναπτύσσεται επιτυχώς πουθενά αλλού στην ηπειρωτική ή νησιωτική Ελλάδα, ακόμη και στις γειτονικές ακτές της Ανατολής δημιουργεί έκπληξη. Αναφέρονται μόνο κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες (Heldreich 1862) να μεταφερθεί η καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου στην Αττική και σε άλλα νησιά του Αιγαίου.
Κάποια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν στην Αμοργό και την Αντίπαρο όμως και σ’ αυτές τις περιοχές οι προσπάθειες απέτυχαν και εγκαταλείφθηκαν. Άλλες προσπάθειες που αναφέρονται από τον Pernot (1856) για να μεταφερθεί το μαστιχόδενδρο στη Ρόδο και τη Λέσβο απέτυχαν παρομοίως.
Το παράδοξο
Το παράδοξο ότι ενώ σχίνοι υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο, μόνο στη νότια Χίο καλλιεργούνται συστηματικά και παράγουν μαστίχα πιθανόν να οφείλεται σε τρία μυστικά:
Το πρώτο είναι το ιδιαίτερο μικροκλίμα της περιοχής. Η Χίος έχει μακρόστενο σχήμα, με ψηλά, δασωμένα βουνά στο βόρειο τμήμα, που συγκρατούν την υγρασία και εξασθενούν τους βοριάδες. Έτσι, το νότιο, λοφώδες κομμάτι αποκτά ένα ιδιαίτερο κλίμα, ήπιο το χειμώνα και πολύ ξηρό το καλοκαίρι. Συμβαίνει συχνά να βρέχει σε όλο το νησί, εκτός από εκεί. Τα ξηρά, ζεστά καλοκαίρια των Μαστιχοχωρίων επιτρέπουν στη μαστίχα να στεγνώσει. Αν η μαστίχα βραχεί πριν «ωριμάσει», καταστρέφεται.
Το δεύτερο μυστικό είναι ο ευγονισμός. Από τα αρχαία χρόνια οι καλλιεργητές των σχίνων της Χίου εντόπιζαν τα δένδρα που απέδιδαν περισσότερη και καλύτερη ρητίνη. Τα εκμεταλλεύονταν και τα πολλαπλασίαζαν, ώστε να δημιουργούν νέες φυτείες σχίνων με τα χαρακτηριστικά των μητρικών. Με το πέρασμα των αιώνων, ο μεθοδικός αυτός ευγονισμός δημιούργησε ένα νέο είδος σχίνου, υπερπαραγωγικού σε μαστίχα. Η σύγχρονη βοτανολογία το έχει αναγνωρίσει ως ξεχωριστή ποικιλία, με το όνομα Pistacia lentiscus var. Chia (μαστιχόδενδρο).
Το τρίτο μυστικό είναι η καλή διαχείριση της ήδη από τους αρχαίους Χίους, που συστηματοποίησαν την καλλιέργεια των σχίνων, τυποποίησαν το προϊόν και το επέβαλαν στην αγορά.
Και οι τρεις παραπάνω παράγοντες, το μικροκλίμα, ο ευγονισμός και το εμπορικό δαιμόνιο, συνδυάστηκαν ώστε να ταυτιστεί τελικά η μαστίχα με τη νότια Χίο.
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![ΕΛΣΤΑΤ: Αύξηση 6,3% στον δείκτη τιμών εκροών στη Γεωργία – Κτηνοτροφία](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/05/ot_georg_PROIONTA_money-600x352.png)
Αύξηση 6,3% στον δείκτη τιμών εκροών στη Γεωργία – Κτηνοτροφία
Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ
![Δημήτρης Ρουσσέας (ΣΠΕΛ) στον ΟΤ: Το 50% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων δεν θα υπήρχε χωρίς λιπάσματα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ot_rousseas_dhm-600x352.png)
Ρουσσέας στον ΟΤ: Με νέα προϊόντα λίπανσης στη μάχη για την κλιματική αλλαγή
Για τις αλλαγές που φέρνουν στη βιομηχανία λιπασμάτων και τον αγροτικό κόσμο οι «πράσινες» ευρωπαϊκές πολιτικές μιλά στον ΟΤ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων Δημήτρης Ρουσσέας
![Η υπεραξία του ελληνικού ελαιόλαδου «πνίγεται» στα βυτία – Τα διδάγματα από Μ. Βρετανία και ΗΠΑ](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/elaiolado_0606-600x391.jpg)
Η υπεραξία του ελληνικού ελαιόλαδου «πνίγεται» στα βυτία – Τα διδάγματα από Μ. Βρετανία και ΗΠΑ
Τα χαμηλά ποσοστά τυποποίησης στερούν υπεραξία από το ελληνικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο -
![ΟΠΕΚΕΠΕ – δηλώσεις: Άνοιξε η πλατφόρμα για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ των αγροτών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/11/opekepe-600x391.jpg)
Άνοιξε η πλατφόρμα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ των αγροτών
Με δύο τρόπους μπορούν να υποβληθούν οι δηλώσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ από τους αγρότες - Έπεται εγκύκλιος και εφαρμοστικές οδηγίες
![Εξαγωγές: Πρεμιέρα για το επιτραπέζιο σταφύλι – Καλοί ρυθμοί στα καλοκαιρινά φρούτα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/fruit-stafuli.rodakina80-600x400.jpg)
Πρεμιέρα για το επιτραπέζιο σταφύλι - Καλοί ρυθμοί στα καλοκαιρινά φρούτα
Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις εξαγωγές φρούτων και λαχανικών
![Κτηνοτρόφοι: Σχέδιο για την ανασυγκρότηση του κλάδου κατέθεσε ο ΣΕΚ](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ot_kthnotrofos1-600x352.png)
Τι προτείνουν οι κτηνοτρόφοι για την ανασυγκρότηση του κλάδου
Σε ετοιμότητα για «διεκδίκηση κεκτημένων τα οποία φαίνεται πως χάνονται σταδιακά όλο και περισσότερα» καλεί τους κτηνοτρόφους ο ΣΕΚ
![Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης: Μνημόνιο συνεργασίας για την ενίσχυση της βιώσιμης γεωργίας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/tsiaras.simopoulos-600x478.jpg)
Μνημόνιο συνεργασίας για την ενίσχυση της βιώσιμης γεωργίας
Η πρωτοβουλία θα ενισχύσει την καινοτομία και θα συμβάλλει στην αειφορία του αγροτικού τομέα, δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας
![Υπερτουρισμός: «Αγκάθι» για τον πρωτογενή τομέα στα νησιά](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/02/agrotis.302-600x338.jpg)
Γιατί ο υπερτουρισμός οδηγεί σε αφανισμό τον πρωτογενή τομέα στα νησιά
Η κλιματική κρίση ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την ανησυχητική αυτή πορεία του πρωτογενούς τομέα προς τον αφανισμό
![ΣΥΡΙΖΑ: Στη Βουλή η λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι «κομμένες» επιδοτήσεις](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/opekepe.2024-600x352.png)
Παρέμβαση ΣΥΡΙΖΑ για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τα λάθη στις πληρωμές των αγροτών
Μετά την αποκάλυψη του ΟΤ για τις «ψαλιδισμένες» επιδοτήσεις και τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά τη σύγκληση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου
![Ροδάκινο: Εξαπλώνεται ο ιός που παραμορφώνει τους καρπούς – Χτυπημένα 570 αγροτεμάχια](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/rodakinia.2029-600x391.jpg)
Εξαπλώνεται ο ιός που παραμορφώνει τα ροδάκινα - Χτυπημένα 570 αγροτεμάχια
Οι παραγωγοί που διαπιστώνουν το πρόβλημα σε κάποιο αγροτεμάχιο με ροδάκινα, καλούνται να προχωρήσουν σε δήλωσή του