Εμβόλια Covid-19: Πώς η ΕΕ κατέληξε σε συμφωνία με τις BioNTech-Pfizer

Σε συμφωνία κατέληξαν σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενεργώντας από κοινού και για λογαριασμό των κρατών μελών της ΕΕ, μέσω της Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA), και οι εταιρείες ανάπτυξης εμβολίων BioNTech-Pfizer, ώστε να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν καλύτερα στις εκτιμήσεις των κρατών μελών σχετικά με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες τους σε εμβόλια κατά της νόσου COVID-19.

Pfizer – BioNTech – Moderna: Αμοιβές άνω των 100 εκατ. δολ. για τους CEOs στη διάρκεια της πανδημίας

Στην τροποποίηση της υφιστάμενης σύμβασης προμήθειας εμβολίων λαμβάνεται υπόψη η βελτιωμένη επιδημιολογική κατάσταση, ενώ παράλληλα εξακολουθεί να διασφαλίζεται η πρόσβαση στην τελευταία διαθέσιμη έκδοση του εμβολίου σε περίπτωση που εμφανιστούν στο μέλλον ανησυχητικές παραλλαγές της νόσου COVID-19.

Ακολουθούν οκτώ ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη νέα συμφωνία των δύο πλευρών.

Πώς έγινε η διαπραγμάτευση της συμφωνίας με τις BioNTech-Pfizer;

Οι διαπραγματεύσεις ακολούθησαν τις κατευθυντήριες γραμμές που αποφάσισαν τα κράτη μέλη της ΕΕ στο πλαίσιο του διοικητικού συμβουλίου για τα εμβόλια. Στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός των δόσεων και να παραταθεί η διάρκεια του χρόνου παράδοσης κατά τα επόμενα έτη, όπως ζητήθηκε από τους υπουργούς Υγείας κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου EPSCO στις 9 Δεκεμβρίου 2022.

Οι διαπραγματεύσεις με τις BioNTech-Pfizer διενεργήθηκαν από κοινή διαπραγματευτική ομάδα, την οποία αποτελούσαν εκπρόσωποι της Επιτροπής και εμπειρογνώμονες από πολλά κράτη μέλη. Η ομάδα αυτή διενήργησε τις διαπραγματεύσεις από κοινού με όλα τα κράτη μέλη και εξ ονόματός τους και υπό την καθοδήγηση του διοικητικού συμβουλίου για τα εμβόλια.

Πώς γίνεται η μετατροπή σε προαιρετικές δόσεις;

Οι συμφωνίες αγοράς με τις εταιρείες ανάπτυξης εμβολίων, που έχουν συμφωνηθεί από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, είναι νομικά δεσμευτικές και δεν μπορούν να τροποποιηθούν μονομερώς.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συμφωνήθηκε η μετατροπή των δόσεων που περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση σε προαιρετικές παραγγελίες. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να καταβάλλεται ένα τέλος το οποίο θα εκπίπτει από την τιμή που θα καταβάλλουν τα κράτη μέλη για τις πρόσθετες προαιρετικές δόσεις, εάν τα κράτη μέλη αποφασίσουν να ενεργοποιήσουν τις δόσεις αυτές στο μέλλον.

Ποια είναι η τιμή των δόσεων;

Η τιμή των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 θεωρείται ευαίσθητη εμπορική πληροφορία και οι συμβαλλόμενοι της συμφωνίας αγοράς δεσμεύονται συμβατικά να τηρούν το απόρρητο.

Γενικά, η συμφωνία διασφαλίζει ότι οι διατάξεις από την τροποποίηση δεν αποκλίνουν ουσιωδώς από τα αρχικά συμφωνηθέντα. Αυτό σημαίνει ότι δεν περιλαμβάνεται καμία μεταβολή της τιμής για την παράταση της διάρκειας της σύμβασης. Επίσης, όσον αφορά τη στρατηγική της ΕΕ για τα εμβόλια, η οικονομική προσιτότητα των εμβολίων αποτελούσε ανέκαθεν βασική αρχή.

Πόσες δόσεις θα πρέπει να παραδοθούν ακόμη στο πλαίσιο της σύμβασης;

Στις 20 Μαΐου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενεργώντας από κοινού με τα κράτη μέλη και εξ ονόματός τους, υπέγραψε τρίτη σύμβαση με τις BioNTech-Pfizer. Δεσμεύτηκε για την αγορά 900 εκατομμυρίων αρχικών δόσεων, με δικαίωμα αγοράς 900 εκατομμυρίων δόσεων επιπλέον. Από τα 900 εκατομμύρια αρχικές δόσεις, τα 450 εκατομμύρια προβλεπόταν να παραδοθούν το 2021 και το 2022 και τα 450 εκατομμύρια δόσεις το 2023.

Η σημερινή τροποποίηση της τρίτης σύμβασης με τις BioNTech-Pfizer προβλέπει μείωση των δόσεων σε σύγκριση με τον αρχικά συμφωνηθέντα αριθμό που απομένει να παραδοθεί στο πλαίσιο της τρέχουσας σύμβασης.

Τα εμβόλια αυτά θα είναι προσαρμοσμένα σε μελλοντικές παραλλαγές;

Τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν τις πιο σύγχρονες διαθέσιμες και προσαρμοσμένες στις παραλλαγές εκδόσεις εμβολίων κατά της COVID-19, οι οποίες θα είναι εγκεκριμένες από τις ρυθμιστικές αρχές, σε περίπτωση που εμφανιστούν στο μέλλον ανησυχητικές παραλλαγές της νόσου COVID-19.

Πόσες δόσεις εμβολίων θα λάβουν τα κράτη μέλη που επέλεξαν να εξαιρεθούν;

Τα κράτη μέλη που επέλεξαν να εξαιρεθούν από την τροποποίηση θα εξακολουθήσουν να δεσμεύονται από τις τρέχουσες συμβατικές υποχρεώσεις.

Αυτές οι ρήτρες εξαίρεσης σημαίνουν το τέλος της αλληλεγγύης και της κοινής προσέγγισης της στρατηγικής μας για τα εμβόλια;

Η στρατηγική της ΕΕ για τα εμβόλια στέφθηκε με επιτυχία κατά τρόπο που ελάχιστοι θεωρούσαν δυνατό το 2020. Η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών ήταν πρωτοφανής και επέτρεψε στα κράτη μέλη να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 σε ποσότητες αναγκαίες για την προστασία των πολιτών της ΕΕ. Επιπλέον, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, τα κράτη μέλη ενεργούσαν συνεχώς με αλληλεγγύη για να ανταποκριθούν στην εξέλιξη του ιού.

Σήμερα, η επιδημιολογική κατάσταση έχει βελτιωθεί και τα κράτη μέλη εξακολουθούν να ενεργούν από κοινού για να αποτυπώσουν την κατάσταση αυτή στις συμβάσεις μας για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις BioNTech-Pfizer και η οποία αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης από την κοινή ομάδα διαπραγμάτευσης, εξ ονόματος των κρατών μελών, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα αλληλεγγύης της ΕΕ. Είναι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τις εταιρείες και αποσκοπεί στην επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος για όλα τα κράτη μέλη συλλογικά. Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη δήλωσαν ότι ανέμεναν διαφορετικό αποτέλεσμα και, ως εκ τούτου, άσκησαν το δικαίωμά τους να εξαιρεθούν από την προτεινόμενη τροποποίηση, επιτρέποντας παράλληλα σε άλλα κράτη μέλη να συνεχίσουν να επωφελούνται από αυτήν. Τα κράτη μέλη που επέλεξαν να εξαιρεθούν θα εξακολουθήσουν να δεσμεύονται από τις τρέχουσες συμβατικές υποχρεώσεις.

Τέλος, ο μηχανισμός εξαίρεσης υπήρχε ανέκαθεν για όλες τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί με εταιρείες ανάπτυξης εμβολίων. Το γεγονός ότι τα κράτη μέλη κάνουν χρήση ενός μηχανισμού που συμφωνήθηκε από κοινού με όλα τα κράτη μέλη καταδεικνύει ότι η κοινή προσέγγιση λειτουργεί και προσαρμόζεται στις ανάγκες των κρατών μελών.

Έχετε αλλάξει τους κανόνες περί ευθύνης; Εάν ναι, με ποιον τρόπο;

Οι συμβάσεις για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 δεν έχουν αλλάξει τους κανόνες περί ευθύνης της ΕΕ και τα δικαιώματα των ασθενών διαφυλάσσονται πλήρως, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητάς τους να προσφύγουν στο δικαστήριο.