Η εποπτεία εφοδιαστικής αλυσίδας θα ανατρέψει τις φιλοδοξίες της ΕΕ για ηλιακή ενέργεια

Το να κάνουμε τον κόσμο ένα πιο πράσινο μέρος μέσω καθαρής ενέργειας είναι αρκετά δύσκολο. Κάτι τέτοιο, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων φαίνεται ακόμη πιο δύσκολο.

Τα δυτικά κράτη σπεύδουν να εγκαταστήσουν περισσότερα ηλιακά πάνελ για να μειώσουν την εξάρτησή τους από ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα όπως το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Αυτό είναι καταρχήν ένα όφελος για την Κίνα, η οποία κυριαρχεί σε κάθε βήμα της παραγωγής φωτοβολταϊκών. Ωστόσο, μια αυξανόμενη νομοθετική πλημμυρίδα που στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού των εταιρειών είναι απαλλαγμένες από καταναγκαστική εργασία και άλλες καταχρήσεις αποτελεί μια αυξανόμενη πρόκληση για τις δυτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.

Στο επίκεντρο του προβλήματος βρίσκεται η Xinjiang. Η επαρχία είναι ένας σημαντικός παραγωγός μετάλλου πυριτίου, της πρώτης ύλης με βάση τον χαλαζία για εξαιρετικά καθαρό πυρίτιο – γνωστό ως πολυπυρίτιο – το οποίο είναι η βασική πρώτη ύλη στα ηλιακά πάνελ. Πέρυσι η Xinjiang αντιπροσώπευε περίπου το 35% της παγκόσμιας παραγωγής πολυπυριτίου ηλιακής ποιότητας, λέει ο ειδικός της αγοράς Bernreuter. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες κατηγόρησαν το Πεκίνο για καταστολή των μειονοτήτων στην επαρχία, απαγόρευσαν την εισαγωγή πολυπυριτίου και άλλων προϊόντων από την Xinjiang τον Ιούνιο του περασμένου έτους, προκαλώντας καθυστερήσεις στην παράδοση ηλιακών συλλεκτών για τη γερμανική εταιρεία κοινής ωφελείας RWE και άλλους παίκτες.

Τώρα τα πράγματα θα μπορούσαν επίσης να γίνουν πιο δύσκολα στην Ευρώπη. Η Γερμανία έχει εισαγάγει από φέτος νομοθεσία που ζητά από εταιρείες με περισσότερους από 3.000 υπαλλήλους να αστυνομεύουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους διαφορετικά κινδυνεύουν με πρόστιμο έως και 2% του τζίρου. Μια παράλληλη πανευρωπαϊκή πρόταση για τη δέουσα επιμέλεια στην αλυσίδα αξίας και ένα σχέδιο για την εξάλειψη της καταναγκαστικής εργασίας από όλα τα προϊόντα που εισέρχονται στο μπλοκ των 27 εθνών είναι υπό συζήτηση.

Για τους ενεργειακούς παίκτες, η διασφάλιση ότι τα κινεζικά πάνελ είναι εντελώς απαλλαγμένα από το απαγορευμένο βασικό ορυκτό είναι δύσκολο. Επιπλέον, μια καταστολή αυτόν τον μήνα σε εταιρείες συμβούλων που συχνά βοηθούν μη Κινέζους επενδυτές με τη δέουσα επιμέλειά τους περιπλέκει τα πράγματα.

Η αποφυγή εξ ολοκλήρου κινεζικών ηλιακών εξαρτημάτων, όπως αρχίζουν να κάνουν ορισμένοι παίκτες των ΗΠΑ, είναι ίσως το πιο ασφαλές στοίχημα. Αλλά δεν υπάρχει ακόμη αρκετή πρώτη ύλη εκτός Κίνας. Η Bernreuter εκτιμά ότι το μη κινεζικό πολυπυρίτιο ηλιακής ποιότητας είναι αρκετό για την παραγωγή ηλιακών συλλεκτών παροχής40 γιγαβάτ ετησίως. Αυτό μπορεί να αρκεί για να ικανοποιήσει την ετήσια εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις ΗΠΑ, η οποία αυξήθηκε στα 19 γιγαβάτ πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία του IEA. Αλλά δεν θα καλύψει τις ανάγκες της Ευρώπης: σύμφωνα με το τολμηρό σχέδιο REPowerEU, το μπλοκ των 27 εθνών μπορεί να χρειαστεί να εγκαταστήσει 60 GW ηλιακής ενέργειας ετησίως, δήλωσε ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον τον Δεκέμβριο.

Ο κλάδος έχει εντοπίσει το ενδεχόμενο συμφόρησης. Κινέζοι παραγωγοί όπως η Trina και η Jinko Solar προσπαθούν να απομακρύνουν την παραγωγή από την επίμαχη περιοχή, παρόλο που αυτό μπορεί να αυξήσει το κόστος. Η Wacker της Γερμανίας και ο αμερικανικός όμιλος Hemlock Semiconductor σχεδιάζουν να ενισχύσουν τη χωρητικότητα εκτός Κίνας. Το μερίδιο αγοράς πολυπυριτίου της Xinjiang στη συνολική χωρητικότητα θα μπορούσε να μειωθεί στο 23% φέτος, ενώ η υπόλοιπη Κίνα θα εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 71% της προβλεπόμενης παγκόσμιας παραγωγής, εκτιμά η ερευνητική εταιρεία Rystad Energy.

Αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό. Με την Κίνα πιθανόν να κυριαρχεί στη βιομηχανία φωτοβολταϊκών βραχυπρόθεσμα, η Ευρώπη μπορεί να χρειαστεί να επιλέξει μεταξύ σκληρών ελέγχων δέουσας επιμέλειας και υλοποίησης των πράσινων φιλοδοξιών της.