Πλαστικά: Σήμερα οι συνομιλίες για μια παγκόσμια συνθήκη – Οι θέσεις και οι αντιθέσεις

Με μεγάλο ζητούμενο μια παγκόσμια συνθήκη για τα πλαστικά με στόχο τον περιορισμό της παραγωγής τους και με τη βιομηχανία πετροχημικών να υποστηρίζει την ανακύκλωση ως λύση στα πλαστικά απόβλητα ξεκινούν σήμερα στο Παρίσι οι συνομιλίες με οικοδεσπότη το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP), όπου, όπως είναι αυτονόητο διακυβεύονται μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.

Ανακύκλωση: Εκνευρισμός στα social media για τα νέα, μη αποσπώμενα πλαστικά καπάκια

Ενόψει των συνομιλιών, πολλές χώρες έχουν εκφραστεί υπέρ της «κυκλικότητας» ή της διατήρησης των πλαστικών που έχουν παραχθεί και βρίσκονται ήδη σε κυκλοφορία για όσο το δυνατόν περισσότερο.

Το UNEP δημοσίευσε ένα σχέδιο για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων κατά 80% έως το 2040. Στην έκθεση, που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα, περιγράφει τους τομείς δράσης που στηρίζονται σε τρεις πυλώνες: επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και επαναπροσανατολισμός των πλαστικών συσκευασιών σε εναλλακτικά υλικά.

Από την πλευρά περιβαλλοντικών οργανώσεων ασκήθηκε κριτική στην έκθεση για την εστίαση στη διαχείριση των απορριμμάτων, την οποία θεώρησαν ως παραχώρηση στην παγκόσμια βιομηχανία πλαστικών και πετροχημικών.

«Οι πραγματικές λύσεις στην κρίση των πλαστικών θα απαιτήσουν παγκόσμιους ελέγχους στα χημικά, στα πλαστικά και σημαντικές μειώσεις στην παραγωγή πλαστικών», δήλωσε στο Reuters η Therese Karlsson, επιστημονική σύμβουλος στο International Pollutants Elimination Network.

Στο πλαίσιο μιας νέας ομάδας που ονομάζεται Global Partners for Plastics Circularity, η βιομηχανία έχει θέσει τη μηχανική και χημική ανακύκλωση στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της.

Η εκτελεστική διευθύντρια του UNEP, Ίνγκερ Άντερσεν, δήλωσε στο Reuters ότι η κριτική για την ανακύκλωση που περιλαμβάνεται στην έκθεση αγνόησε τις ευρύτερες συστάσεις της έκθεσης για την αναθεώρηση της συσκευασίας.

«Όταν μιλάμε για επανασχεδιασμό σημαίνει να κάνουμε ό, τι πρέπει ώστε να χρησιμοποιούμε λιγότερο πλαστικό», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό είναι το σημείο εκκίνησης.

Ανησυχία για τη δημόσια υγεία

Κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου συνομιλιών τον περασμένο Νοέμβριο στην Ουρουγουάη, οι χώρες έθεσαν μια φιλόδοξη προθεσμία για να συμφωνηθεί μια νομικά δεσμευτική συνθήκη εντός ενός έτους.

Μέχρι στιγμής, οι συμμετέχοντες εξακολουθούσαν να αποφασίζουν για τους βασικούς στόχους της συνθήκης – συμπεριλαμβανομένων του εάν ορισμένα πλαστικά θα έπρεπε να απαγορευθούν και τρόπων βελτίωσης της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Επίσης, οι χώρες δεν έχουν ακόμη επιλύσει βασικά ζητήματα, όπως είναι η χρηματοδότηση και ο τρόπος εφαρμογής των σχετικών πολιτικών.

Αυτή την εβδομάδα, δεκάδες χώρες έθεταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τη δημόσια υγεία, για τον περιορισμό της παραγωγής πλαστικών και των απορριμμάτων. Η έκθεση του UNEP εντόπισε επίσης 13.000 χημικές ουσίες που σχετίζονται με την παραγωγή πλαστικών, περισσότερες από 3.000 από τις οποίες θεωρήθηκαν επικίνδυνες.

Η Greenpeace εξέδωσε μια έκθεση που συλλέγει ευρήματα από επιστημονικές έρευνες, που υποδηλώνουν ότι οι διαδικασίες ανακύκλωσης πλαστικών ενδέχεται να απελευθερώσουν πολλές από αυτές τις χημικές ουσίες, όπως το βενζόλιο.

Στο πλαίσιο των συνομιλιών της Δευτέρας, 55 χώρες έχουν ζητήσει μια ισχυρή συνθήκη που θα περιλαμβάνει περιορισμούς σε συγκεκριμένες επικίνδυνες χημικές ουσίες, καθώς και απαγορεύσεις σε πλαστικά προϊόντα που είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν και συχνά καταλήγουν στη φύση.

Οι ΗΠΑ

Αν και οι ΗΠΑ δεν περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών των χωρών, ένας αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε στο Reuters ότι συμμερίζεται τη φιλοδοξία αυτή, αλλά υποστηρίζει μια προσέγγιση στην οποία οι χώρες αναπτύσσουν τα δικά τους εθνικά σχέδια δράσης, παρόμοια με τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.

Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν με το UNEP αυτή την εβδομάδα να ανακοινώσουν ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να λάβουν άμεση δράση για τη ρύπανση από πλαστικά.