Τουρκία: Ποιος θα αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών

Σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις ανησυχίες, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε μια ομάδα με «διεθνή αξιοπιστία», η οποία θα διαχειριστεί τα οικονομικά της χώρας.  Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι δεδομένης της επιρροής του αλλά και του συγκεντρωτισμού σε όλα, από τα επιτόκια έως τις υποδομές, η αξιοπιστία αυτή δεν είναι ξεκάθαρη.

Περί τα τέλη της εβδομάδας αναμένεται να οριστεί το νέο υπουργικό συμβούλιο: πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να επιστρέψει στην κυβέρνηση ο πρώην τσάρος της τουρκικής οικονομίας, ο Μεχμέτ Σίμσεκ. Μάλιστα κάποιοι  θεωρούν δεδομένο τον διορισμό του. Ωστόσο, ο ίδιος φαίνεται να θέτει αρκετούς όρους για να αναλάβει, οι οποίοι αφορούν στις ελευθερίες που θα έχει όσον αφορά την διαχείριση του χαρτοφυλακίου του.

Ερντογάν: Απόλυτος κυρίαρχος για άλλα πέντε χρόνια

Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον Σιμσέκ χωρίς ωστόσο να ανακοινωθεί αν θα αναλάβει εκ νέου τη θέση που κατείχε μέχρι το 2015. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο εκπρόσωπος Ιμπραήμ Καλίν δήλωσε: «Όπως γνωρίζετε, ο κύριος Σιμσέκ είχε συνάντηση με τον Πρόεδρό μας. Επίσης, μίλησα μαζί του αρκετές φορές στο τηλέφωνο. Έχει ήδη δηλώσει ότι υποστηρίζει τον πρόεδρο, ανεξάρτητα από το αξίωμα και τη θέση του».

Εκλογές – Τουρκία: Ο πληθωρισμός, τα επιτόκια και το ενδεχόμενο αλλαγής πολιτικής από τον Ερντογάν

Τα erdoganomics

Οι αγορές αντιδρούν στις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές που ακολουθεί ο Ερντογάν, με αιχμή την πεποίθησή του ότι ο μόνος τρόπος για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού είναι η μείωση του κόστους δανεισμού και η ανάπτυξη της οικονομίας. Το βασικό ερώτημα για τον έξω κόσμο είναι αν «περισσότερος» Ερντογάν σημαίνει περισσότερα από τα ίδια ή αν η Τουρκία θα στραφεί προς πολιτικές που θα είναι πιο εναρμονισμένες με την παγκόσμια οικονομία και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.

Η βουτιά της λίρας

Στο πλαίσιο αυτό η λίρα συνεχίζει τη βουτιά της, καταρρίπτοντας το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο έναντι του δολαρίου.

Βασικό μέλημα παραμένει η εξωτερική χρηματοδότηση της Τουρκίας, με τη χώρα να έχει εξαντλήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα και με περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια για πληρωμές χρέους να είναι ληξιπρόθεσμες.

Το τουρκικό νόμισμα διαπραγματεύεται και σήμερα κάτω από τις 20,15 λίρες έναντι του δολαρίου. Η λίρα έχει χάσει περισσότερο από το 7% της αξίας της από την αρχή του έτους.

Οι αγορές θέλουν Σιμσέκ

«Εάν πρέπει να αποφευχθεί μια περαιτέρω απότομη βουτιά στη λίρα και μια πιθανή συστημική οικονομική κρίση, ο Ερντογάν πρέπει να κινηθεί γρήγορα και να διορίσει κάποιον σαν τον Σιμσέκ ως υπουργό Οικονομικών», σχολίασε στο Bloomberg, στρατηγικός αναλυτής της BlueBay Asset Management, Τίμοθι Ας.

Ο Μεχμέτ Σιμσέκ ήταν ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, ο οποίος ήταν γνωστός για τις φιλικές του προς την αγορά πολιτικές. Στη συνέχεια έγινε αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας από το 2015 έως το 2018.

«Το ερώτημα είναι αν κάποιο τέτοιο άτομο θα έχει αρκετή ελευθερία να κάνει αλλαγές στην οικονομική πολιτική που χρειάζονται – όπως οι αυξήσεις επιτοκίων», συνέχισε ο Aς.

Η νομισματική πολιτική της Τουρκίας δίνει έμφαση στην επιδίωξη της ανάπτυξης και του εξαγωγικού ανταγωνισμού αντί να τιθασεύει τον πληθωρισμό και ο Ερντογάν υποστηρίζει την αντισυμβατική άποψη ότι η αύξηση των επιτοκίων αυξάνει τον πληθωρισμό.

«Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη προσδοκία ότι [η λίρα] θα αποδυναμωθεί τους επόμενους μήνες», υπογράμμισε από την πλευρά του ο Steven Englander, της Standard Chartered Bank στο CNBC.

Πρόσθεσε ότι η Τουρκία έχει «πολλά οικονομικά ζητήματα» που θα ενταθούν μετά την επιστροφή του Ερντογάν στην εξουσία.

Η ανεξαρτησία που απαιτεί ο Σίμσεκ αφορά κυρίως τη νομισματική πολιτική, η οποία χαράσσεται αποκλειστικό από τον Ερντογάν πλέον, και παράγοντες εκτιμούν ότι εκεί το χάσμα μπορεί να είναι πολύ μεγάλο για να γεφυρωθεί.

Οι προκλήσεις

Εν τω μεταξύ, αναλυτές της Goldman Sachs αναφέρουν ότι, μετά τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των εκλογών, το επίκεντρο της αγοράς θα συνεχίσει να είναι στα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας και στη λίρα.

«Παρά τις οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Τουρκία, ο Ερντογάν είναι απίθανο να μεταβιβάσει ευθύνες και να απαλύνει το εξαιρετικά εξατομικευμένο στυλ διακυβέρνησής του», δήλωσε ο Άντονι Σκίνερ, επικεφαλής έρευνας στην παγκόσμια εταιρεία παροχής συμβουλών Marlow Global. «Μπορεί να διορίσει έναν ή δύο ανώτερους αξιωματούχους που είναι απολαυστικοί στις αγορές, αλλά είναι σαφές ποιος θα συνεχίσει να κρατά τα ηνία».

Η προσέγγιση του κυβερνώντος κόμματος AKP στον Σίμσεκ κυριαρχεί ήδη στα εθνικά μέσα ενημέρωσης. Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah ανέφερε ότι ο Ερντογάν σχεδίαζε να επαναφέρει την παλιά φρουρά για να διευθύνει την οικονομία της Τουρκίας. Οι πρώην υπουργοί Cevdet Yilmaz και Lutfi Elvan θα συμμετάσχουν και οι δύο στη νέα οικονομική διοίκηση υπό τον Σίμσεκ, σύμφωνα με έναν από τους κορυφαίους πολιτικούς σχολιαστές της.

Απόλυτος κυρίαρχος

Η απόλυτη κυριαρχία του Ερντογάν στην οικονομία εδραιώθηκε με μια συνταγματική αναθεώρηση το 2017. Κατάργησε το αξίωμα του πρωθυπουργού και εδραίωσε όλη την εκτελεστική εξουσία, την οποία ασκούσε ο επιλεγμένος στενός κύκλος του. Διοικητές κεντρικών τραπεζών διορίστηκαν και απολύθηκαν, ομοίως και υπουργοί Οικονομικών.

Η οικονομία αναπτύχθηκε 5,6% πέρυσι, ένας από τους ταχύτερους ρυθμούς στην Ομάδα των 20. Ο πληθωρισμός, ωστόσο, έφτασε στο 86% — και η κεντρική τράπεζα συνέχισε να μειώνει το κόστος δανεισμού. Οι τιμές αυξάνονται με το ήμισυ αυτού του ρυθμού τώρα, αλλά ακόμα περισσότερο από οπουδήποτε στο G-20 εκτός από την Αργεντινή.

Οι επενδυτές έχουν συνηθίσει σε ένα απρόβλεπτο μείγμα κανονισμών και παρεμβάσεων που ώθησαν πολλούς να απορρίψουν τουρκικούς τίτλους. Οι συνολικές ξένες κατοχές μετοχών και ομολόγων μειώθηκαν κατά περίπου 85%, ή σχεδόν 130 δισεκατομμύρια δολάρια, από το 2013.