Bloomberg: Πώς να κάνετε ένα ταξίδι χωρίς περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Η πανδημία και οι συνέπειες της, με τα Lockdown και τους κάθε λογής περιορισμούς, αποτελούν για την πλειονότητα των ταξιδιωτών μια μακρινή ανάμνηση. Οι παραλίες γεμίζουν και οι κρατήσεις αεροπορικών εταιρειών είναι full-booked με με τουρίστες που τροφοδοτούν την ανάκαμψη του κλάδου από την άβυσσο του Covid-19.

Ωστόσο, η επιστροφή στις πτήσεις επαναφέρει το «καμπανάκι» της σημαντικής συμβολής της βιομηχανίας στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων συμβάλλουν σημαντικά στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες αποτελούν κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (ΙΑΤΑ), η αεροπορική βιομηχανία ευθύνεται για το 2% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Όταν όμως εξετάζονται οι εκπομπές CO2 μόνο του τομέα των ταξιδιών και του τουρισμού, οι αερομεταφορές αντιπροσωπεύουν το 55% αυτού του συνολικού 2% και οι πτήσεις μεγάλων αποστάσεων αντιπροσωπεύουν το 19% αυτού του 55%, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση που παρουσίασε το The Travel Foundation.

Το αεροπορικό ταξίδι κρίση δεν γνωρίζει

Παρόλο που πολλές αεροπορικές εταιρίες επενδύουν σε πιο αποδοτικά αεροσκάφη και εναλλακτικά καύσιμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει ένα ελάχιστο ποσοστό παραγωγής βιώσιμου αεροπορικού καυσίμου (SAF) 2% για τον κλάδο μέχρι το 2025, με την αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών οι εκπομπές άνθρακα εξακολουθούν να αυξάνονται.

«Πρέπει να σκεφτούμε πιο δημιουργικά σχετικά με το πώς αντιλαμβανόμαστε τους ταξιδιώτες μεγάλων αποστάσεων. Τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων είναι ζωτικής σημασίας για την ανταλλαγή πολιτισμών και την ανθρώπινη εξέλιξη, η οποία είναι μία από τις μεγάλες αξίες του τουρισμού. Προφανώς, το αποτύπωμα άνθρακά τους είναι υψηλότερο από εκείνο των εγχώριων επισκεπτών, αλλά αξίζει να επισημανθεί ότι υπάρχουν ορισμένοι επισκέπτες μεγάλων αποστάσεων των οποίων οι δαπάνες στον προορισμό είναι πολλαπλάσιες από αυτές ενός επισκέπτη μικρών αποστάσεων. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ακόμη και λιγότερους επισκέπτες με τον ίδιο οικονομικό αντίκτυπο για τον προορισμό, γεγονός που έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα της μείωσης του υπερπληθυσμού στις πόλεις προς όφελος των κατοίκων».

Προς το παρόν, όπως αναφέρει το Bloomberg, δεν υπάρχει πραγματικός τρόπος να παρακάμψετε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σε έναν ιδανικό κόσμο, τα εμπορικά αεροσκάφη θα τροφοδοτούνταν από εναλλακτικές πηγές, αλλά η ισχύς μπαταρίας, τα ηλεκτρονικά καύσιμα και η πρόωση υδρογόνου θα χρειαστούν δεκαετίες, και αν ποτέ στη μαζική χρήση.

Τα λεγόμενα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα, που διαφημίζονται ως το πρώτο βήμα για τον καθαρισμό της βιομηχανίας, είναι ακριβά και με ελάχιστη προσφορά. Η αποτελεσματικότητά τους ποικίλλει ανάλογα με την επιλογή της πρώτης ύλης και άλλους παράγοντες.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ακτιβιστές έχουν μια πιο απλή προσέγγιση: οι άνθρωποι πρέπει να πετούν λιγότερο. «Η καλύτερη επιλογή θα ήταν να μην ταξιδέψετε καθόλου», δήλωσε ο Matteo Mirolo, διευθυντής αεροπορίας στην ομάδα υποστήριξης της βιωσιμότητας Transport & Environment με έδρα τις Βρυξέλλες. «Το δεύτερο καλύτερο είναι, φυσικά, να επιλέξετε ένα άλλο μέσο μεταφοράς, το οποίο σας επιτρέπει να ταξιδεύετε με πολύ πιο περιορισμένο αντίκτυπο».

Απαγορεύσεις και εναλλακτικές λύσεις

Οι κυβερνήσεις έχουν λάβει κάποια μέτρα — η Γαλλία έχει απαγορεύσει μερικές εσωτερικές πτήσεις για την προώθηση των τρένων και το ολλανδικό κράτος θέλει να περιορίσει τις πτήσεις από το Άμστερνταμ, για παράδειγμα. Αλλά προς το παρόν, εναπόκειται στους ταξιδιώτες να βρουν εναλλακτικές λύσεις.

Πέρα από το ποδήλατο, την πεζοπορία και άλλες δραστηριότητες, η χρήση τρένου στις ευρωπαϊκές χώρες θεωρείται ο καλύτερος τρόπος μεταφοράς, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ενώ επισημαίνεται πως μια πολύ καλή λύση για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος θα ήταν η παραμονή σε μια δεδομένη χώρα.

Η Ισπανία διαθέτει πλέον το πιο εκτεταμένο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας από οποιαδήποτε χώρα εκτός από την Κίνα. Το τέταρτο τρίμηνο, η σύνδεση Βαρκελώνης-Μαδρίτης μετέφερε 35% περισσότερους αναβάτες από ό,τι πέρυσι, ενώ ο αριθμός από τη Μαδρίτη στη Βαλένθια διπλασιάστηκε. Η κίνηση και στα δύο δρομολόγια ήταν 40% ή περισσότερο πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.

Πράγματι, όπου υπάρχουν ανταγωνιστικές εναλλακτικές λύσεις, οι ταξιδιώτες είναι πρόθυμοι να τις χρησιμοποιήσουν. Μεταξύ Λονδίνου και Παρισιού, η Eurostar εκτοπίζει σταθερά τις αεροπορικές εταιρείες, με το 77% των επιβατών του 2022 να επιλέγουν τρένα αντί αεροπλάνων.

Το περασμένο καλοκαίρι, το 57% των επιβατών μεταξύ Λονδίνου και Εδιμβούργου επέλεξε το σιδηρόδρομο αντί των αεροπορικών ταξιδιών, από 35% πριν από την πανδημία, σύμφωνα με τη Lumo, η οποία άρχισε να εξυπηρετεί τη διαδρομή 4 1/2 ωρών το 2021.

Υπάρχει επίσης η λύση για το κλασικό οδικό ταξίδι, που επανασχεδιάζεται με φόντο τη νέα γενιά ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Το άγχος της εμβέλειας εξακολουθεί να αποτελεί ανησυχία, με τα δίκτυα φόρτισης να είναι αραιά σε πολλές χώρες. Εξαίρεση αποτελεί η Νορβηγία, η οποία υιοθέτησε πρώιμα αυτοκίνητα με μπαταρία. Οι σταθμοί φόρτισης είναι παντού, δίνοντας στους «ηλεκτρικούς ταξιδιώτες» ηρεμία.