Το μυστικό όπλο της Βενεζουέλας: Ο «σκιώδης στόλος» των τάνκερ

Ο «σκιώδης στόλος» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται ευρέως τελευταία -κυρίως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία- για να περιγράψει δεξαμενόπλοια που κινούνται «μυστικά» κρύβοντας το στίγμα τους, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η μεταφορά παράνομων φορτίων αργού πετρελαίου και παράγωγων προϊόντων.

Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας μια ποικιλία παραπλανητικών τεχνικών που βοηθούν στο να αποτραπεί η αναγνώριση, ο εντοπισμός ή η παρακολούθηση του δεξαμενόπλοιου.

Αυτά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την απενεργοποίηση του συστήματος αναγνώρισης του σκάφους, την παραπλάνηση της θέσης του αλλά και τη χρήση πολλαπλών σημαιών ευκαιρίας σε σύντομες χρονικές περιόδους.

Οι ΗΠΑ ανοίγουν την πόρτα στον Μαδούρο – «Καμπανάκι» για τα γερασμένα τάνκερ

Αν και αυτή είναι μια μακροχρόνια πρακτική που προέκυψε αρχικά για κρύψει τη μεταφορά και την πώληση πετρελαίου από τη Βενεζουέλα κα το Ιράκ μετά τις αμερικανικές κυρώσεις, έλαβε τεράστιες διαστάσεις μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Και μέσα στο πλαίσιο αυτό αναδύθηκε ένα σημαντικά μεγαλύτερος «σκοτεινός στόλος», εξαιρετικά επωφελής για τη Βενεζουέλα του Νικολάς Μαδούρο.

Πώς αλλάζουν οι συσχετισμοί στην παγκόσμια πετρελαϊκή σκακιέρα – Οι νέες διαδρομές και οι νέοι παίκτες

Εκατοντάδες πλοία

Ο όγκος των δεξαμενόπλοιων που στέλνουν λαθραία πετρέλαιο στο Ιράν και τη Βενεζουέλα έχει αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια. Σύμφωνα με έρευνα του Reuters, υπήρχε ένας στόλος 300 πλοίων που έστελναν λαθραία ιρανικό αργό πετρέλαιο μέχρι τον Μάρτιο του 2023 σε σύγκριση με 70 τον Νοέμβριο του 2020.

Το πρακτορείο ειδήσεων ανέφερε επίσης νωρίτερα φέτος ότι η εθνική εταιρεία πετρελαίου της Βενεζουέλας PDVSA είχε μισθώσει 41 δεξαμενόπλοια το 2022 για να μεταφέρει αργό πετρέλαιο στη Βενεζουέλα, πληρώνοντας διπλάσιο κόστος από αυτό που υπάρχει στην αγορά. Σε παλαιότερο άρθρο του Reuters, υπολογίστηκε ότι υπήρχαν περισσότερα από 200 δεξαμενόπλοια, συμπεριλαμβανομένων πάνω από 80 supertankers, που έστελναν αργό πετρέλαιο από το Ιράν και τη Βενεζουέλα.

Σύμφωνα με το oilprice.com, τελευταίες εκτιμήσεις από διάφορες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό σε πολύ υψηλότερα επίπεδα.

Σύμφωνα με την εταιρεία ναυτιλιακής τεχνητής νοημοσύνης Windward , υπάρχουν 1.100 πλοία στον σκοτεινό στόλο, με περίπου 32% δεξαμενόπλοια αργού πετρελαίου, ένα άλλο 20% είναι πλοία προϊόντων πετρελαίου και το υπόλοιπο αποτελείται από χημικά καθώς και άλλους τύπους δεξαμενόπλοιων.

Αναλυτές από άλλες εταιρείες μεσιτών δεδομένων τοποθετούν τον αριθμό των πλοίων σε περίπου 700, αλλά δεδομένης της αδιαφανούς φύσης του στόλου, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο σωστός αριθμός.

Ενώ η PDVSA έχει το δικό της στόλο 22 δεξαμενόπλοιων, πρόσφατη εσωτερική έκθεση αναφέρει ότι τουλάχιστον τα μισά από αυτά είναι σε τόσο κακή κατάσταση, που δεν είναι κατάλληλα να μεταφέρουν αργό πετρέλαιο. Γι’ αυτόν τον λόγο, μαζί με την αυξανόμενη παραγωγή πετρελαίου, ένας μεγαλύτερος σκοτεινός στόλος θα είναι επωφελής για τη Βενεζουέλα.

Εντυπωσιακή ανάκαμψη

Όπως γράφει το οilprice.com ένας συνδυασμός ενδημικής διαφθοράς, οι απότομα χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, η έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού και οι αυστηρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ οδήγησαν την οικονομική ραχοκοκαλιά της Βενεζουέλας, τη βιομηχανία πετρελαίου της, σχεδόν να καταρρεύσει . Ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, με τη βοήθεια της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν , η εθνική εταιρεία πετρελαίου PDVSA κατάφερε να ανοικοδομήσει κάποιες διαβρωμένες ενεργειακές υποδομές και να ενισχύσει την παραγωγή πετρελαίου. Σύμφωνα με στοιχεία που παρείχε το Καράκας στον ΟΠΕΚ, η Βενεζουέλα άντλησε κατά μέσο όρο 810.000 βαρέλια ημερησίως. Αυτό είναι σχεδόν τριπλάσιο από το χαμηλό ρεκόρ των 390.000 βαρελιών ημερησίως τον Ιούλιο του 2020, όταν η παραγωγή πετρελαίου έπεσε λόγω των απότομα χαμηλότερων τιμών και της πανδημίας COVID-19.

Η ανοικοδόμηση της βαριά διαβρωμένης βιομηχανίας πετρελαίου της Βενεζουέλας είναι ζωτικής σημασίας για την επιστροφή της οικονομίας στην ανάπτυξη. Κάθε χρόνο από το 2014 έως το 2021, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Βενεζουέλας συρρικνώθηκε, σημειώνοντας βουτιά 80% ή 171 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό έχει χαρακτηριστεί ως η χειρότερη οικονομική κατάρρευση του σύγχρονου κόσμου που έχει συμβεί εκτός πολέμου που οδήγησε πάνω από επτά εκατομμύρια Βενεζουελάνους να εγκαταλείψουν τη χώρα, η οποία κάποτε ήταν η πλουσιότερη στη Λατινική Αμερική.

Επιστροφή στα κέρδη

Παραδόξως, το 2021 η οικονομία της Βενεζουέλας επέστρεψε στην ανάπτυξη, καταγράφοντας ρυθμό αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5% για να ακολουθήσει το εντυπωσιακό 8% για το 2022. Κλειδί για αυτήν την αξιοσημείωτη εξέλιξη ήταν η αποκατάσταση της παραγωγής πετρελαίου από τη Βενεζουέλα και η εξασφάλιση πρόσβασης σε κρίσιμες εξαγωγικές αγορές ενέργειας, όπου η πρόσβαση για τον σκοτεινό στόλο είναι κομβικής σημασίας.

Ήταν η Τεχεράνη που παρείχε τους ειδικευμένους τεχνικούς, κρίσιμα εξαρτήματα και ζωτικής σημασίας συμπύκνωμα που ήταν απαραίτητα για την ανοικοδόμηση τη βαριά διαβρωμένης υποδομής πετρελαίου και ως εκ τούτου την ενίσχυση της παραγωγής πετρελαίου. Οι συνεχιζόμενες αξιόπιστες προμήθειες συμπυκνώματος είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την PDVSA, ιδίως από τη στιγμή που οι προμήθειες των ΗΠΑ έληξαν με τις κυρώσεις του Τραμπ τον Ιανουάριο του 2019. Ο πολύ ελαφρύς υδρογονάνθρακας υψηλής API είναι ένα ζωτικό συστατικό για την επεξεργασία και την αναβάθμιση του βαρέως και εξαιρετικά βαρέως αργού πετρελαίου της Βενεζουέλας σε εξαγώγιμες ποιότητες. Ήταν η παροχή αξιόπιστου εφοδιασμού από το Ιράν που ήταν το κλειδί για την αυξανόμενη παραγωγή πετρελαίου της PDVA.

Η Ασία είναι ο κύριος προορισμός για το αργό πετρέλαιο της Βενεζουέλας, με την Κίνα να πιστεύεται ότι λαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εξαγωγών. Ένας μεγαλύτερος σκοτεινός στόλος διευκολύνει την PDVSA όχι μόνο να αποστέλλει πετρέλαιο σε αγοραστές απαρατήρητα, κατά παράβαση των αμερικανικών κυρώσεων, αλλά και να αυξάνει τους όγκους εξαγωγών που είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση του εισοδήματος και τη διατήρηση της επιστροφής της οικονομίας της Βενεζουέλας στην ανάπτυξη.