Ρωσία: Χάνει τη στήριξη των ολιγαρχών φίλων του ο Πούτιν

Καθόλου αισιόδοξη δεν είναι πλέον η ρωσική πολιτική και οικονομική ελίτ ότι ο πόλεμος που κήρυξε ο Πούτιν με τις ευλογίες τους στην Ουκρανία θα έχει αίσιο ή πολύ απλά προσοδοφόρο για τα συμφέροντά τους αποτέλεσμα, με τους περισσότερους πλέον να βλέπουν μια παγωμένη σύρραξη ως το πιθανότερο και καλύτερο σενάριο με τα μέχρι στιγμής δεδομένα.

Ρωσία: Μια βόλτα στη σουρεαλιστική τηλεόραση που φιλοτέχνησε ο Πούτιν

Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg, πολλοί εκπρόσωποι της οικονομικής αφρόκρεμας της Ρωσίας αποσύρεουν την εμπιστοσύνη τους στον Πούτιν, καθώς έχουν αρχίσει να κουράζονται και επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου, αν και δηλώνουν πως αμφιβάλλουν ότι κάτι τέτοιο είναι στα σχέδια του Πούτιν. Αν και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να αντισταθεί στον πρόεδρο για την εισβολή, η απόλυτη πίστη στην ηγεσία του έχει κλονιστεί, είπαν τέσσερις από τις πηγές.

Βλέπουν «Πύρρειο νίκη»

Δύο από τους ανθρώπους που μίλησαν στο Bloomberg είπαν χαρακτηριστικά ότι ως πιο θετική προοπτική διαφαίνεται η κήρυξης μιας Πύρρειου νίκης από την πλευρά του Πούτιν, ώστε να δώσει κάτι στους Ρώσους κρατώντας κάποιο κατεχόμενο τμήμα της ουκρανικής επικράτειας.

Για αδιέξοδο των ρώσων ολιγαρχών κάνει λόγο ο Kirill Rogov, πρώην σύμβουλος της ρωσικής κυβέρνησης που εγκατέλειψε τη χώρα μετά την εισβολή και τώρα διευθύνει το Re:Russia, ένα think tank με έδρα τη Βιέννη. Φοβούνται, όπως υποστηρίζει, μη γίνουν αποδιοπομπαίοι τράγοι για έναν πόλεμο χωρίς νόημα, προσθέτοντας ότι «είναι πραγματικά εκπληκτικό το πόσο έχει εξαπλωθεί στους κόλπους της ρωσικής ελίτ η ιδέα ότι ο Πούτιν δεν θα κερδίσει αυτόν τον πόλεμο».

Η αυξανόμενη απογοήτευση είναι πιθανό να εντείνει την ανταλλαγή ευθυνών και κατηγοριών μεταξύ των εθνικιστών σκληροπυρηνικών και του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας.

Στο πεδίο των μαχών

Με το Κρεμλίνο να αντιμετωπίζει μια ουκρανική αντεπίθεση που υποστηρίζεται από δισεκατομμύρια όπλα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι προσδοκίες των ρώσων αξιωματούχων είναι χαμηλές για οποιαδήποτε σημαντική πρόοδο στο πεδίο της μάχης μετά από έναν χειμώνα κατά τον οποίο οι δυνάμεις της Μόσχας σημείωσαν μικρή πρόοδο και υπέστησαν τεράστιες απώλειες.

Η καταστροφή του γιγάντιου φράγματος στη Χερσώνα περιέπλεξε τα πράγματα, την ώρα που οι επιθέσεις στο έδαφος της Ρωσίας εντείνουν την ανασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη την περασμένη εβδομάδα από την έναρξη του πολέμου με στόχο τη Μόσχα, με τις μάχες να έχουν εξαπλωθεί στην περιοχή του Μπελγκόροντ που συνορεύει με την Ουκρανία, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την εικόνα του Πούτιν ως εγγυητή της ασφάλειας της χώρας.

Ακόμη και εκείνοι οι οποίοι στηρίζουν την εισβολή στην Ουκρανία αρχίζουν να αναθεωρούν σχετικά με τις προοπτικές της Ρωσίας σε έναν πόλεμο που υποτίθεται ότι θα ολοκληρωνόταν μέσα σε λίγες μέρες και πλέον μετρά 16 μήνες.

«Έγιναν πάρα πολλά μεγάλα λάθη», είπε ο Σεργκέι Μάρκοφ, πολιτικός σύμβουλος με στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο. «Υπήρχαν προσδοκίες πριν από πολύ καιρό ότι η Ρωσία θα έπαιρνε τον έλεγχο της πλειονότητας της Ουκρανίας, αλλά αυτές οι προσδοκίες δεν επαληθεύτηκαν».

Η προπαγάνδα του Πούτιν

Ωστόσο, με τον Πούτιν και τους κορυφαίους αξιωματούχους του να επιμένουν ότι η Ρωσία θα κερδίσει, οι περισσότεροι στην ελίτ κρατούν χαμηλούς τόνους, πεπεισμένοι ότι δεν μπορούν να επηρεάσουν τα γεγονότα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Ο Πούτιν δεν δίνει κανένα σημάδι ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο, είπαν πέντε από αυτές.

Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης προπαγανδίζουν συστηματικά ότι η Ρωσία διεξάγει έναν «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων» στην Ουκρανία ενάντια στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ, παρόλο που ο Πούτιν είναι αυτός ο οποίος έκανε την εισβολή.

Το Κρεμλίνο έχει εξαπολύσει ανελέητο κυνηγητό προκειμένου να φιμώσει και την πιο ήπια διαφωνία.

Ακόμη και η μεσαία τάξη της Ρωσίας που είχε αποτελέσει το έρεισμα έχει σιωπήσει ή έχει εγκαταλείψει τη χώρα ως μέρος του μεγαλύτερου κύματος μετανάστευσης από τη δεκαετία του 1990 μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Μέχρι στιγμής, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι περισσότεροι απλοί πολίτες συνεχίζουν να υποστηρίζουν τον Πούτιν, ο οποίος έχει φροντίσει να μπερδέψει στη συνείδησή τους τη νοσταλγία για τη σοβιετική εποχή με το αυτοκρατορικό παρελθόν της Ρωσίας, για να ισχυριστεί ότι υπερασπίζεται τα συμφέροντα της χώρας και διεκδικεί ιστορικά εδάφη προσαρτώντας περιοχές της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας.

Από την άλλη, ο επικεφαλής των ρώσων μισθοφόρων της Wagner Γεβγκένι Πριγκόζιν περιόδευσε στις ρωσικές πόλεις την περασμένη εβδομάδα προειδοποιώντας για έναν «δύσκολο» πόλεμο που μπορεί να διαρκέσει χρόνια, υποστηρίζοντας έναν νόμο και γενικευμένη κινητοποίηση.

Κυνήγι «αντιφρονούντων»

Το κυβερνών κόμμα Ενωμένη Ρωσία ξεκίνησε έρευνα όταν ο ανώτερος βουλευτής της Κρατικής Δούμας, Κονσταντίν Ζατούλιν, είπε σε φόρουμ ότι η εισβολή δεν είχε επιτύχει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους της, λέγοντας: «ας ξεφύγουμε από αυτό με κάποιο τρόπο», είπε ο Ζατούλιν.

Ο Κονσταντίν Μαλόφεεβ, ορθόδοξος ρώσος εθνικιστής ολιγάρχης υποστηρικτής του Πούτιν, θέλει η Ρωσία να συνεχίσει τον πόλεμο, διακηρύσσοντας απροκάλυπτα ότι «το ουκρανικό κράτος θα πρέπει να πάψει να υπάρχει». Απορρίπτει κάθε συζήτηση για κατάπαυση του πυρός, παραδεχόμενος ότι πολλοί εντός της άρχουσας ελίτ, συμπεριλαμβανομένου ενός «τεράστιου αριθμού» επιχειρηματιών θα υποστήριζαν την πρόσφατη ειρηνευτική πρωτοβουλία της Κίνας για εκεχειρία.

«Λένε ότι υποστηρίζουν την ειδική στρατιωτική επιχείρηση, αλλά στην πραγματικότητα είναι εναντίον της», είπε ο Μαλόφεεβ. «Σε έξι μήνες, θα έχουμε ξεκάθαρη υπεροχή στην παραγωγή πυρομαχικών και οβίδων και θα είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στην επίθεση», διακηρύσσει.

Είναι βέβαιο ότι η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει τεράστιους πόρους για τον πόλεμο.

Η Ουκρανία από την πλευρά της έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο επίλυσης της σύγκρουσης με τρόπου που θα μπορούσε να αφήσει σε ρωσική κατοχή οποιοδήποτε από τα εδάφη της, καθώς αρχίζει να εξαπολύει την αντεπίθεση για την οποία προετοιμάζεται εδώ και μήνες.

Ο φόβος των ολιγαρχών

Χωρίς να διαφαίνεται τέλος στις μάχες, Ρώσοι αξιωματούχοι και δισεκατομμυριούχοι ολιγάρχες γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν πιθανώς χρόνια διεθνούς απομόνωσης και βαθύτερης εξάρτησης από το Κρεμλίνο, καθώς ο Πούτιν ωθεί τις επιχειρήσεις να στηρίξουν την πολεμική μηχανή και απαγορεύει στους γύρω από αυτόν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους.

Αυτοί οι ολιγάρχες και οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν ήδη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις υπό τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις ανατρέποντας δεκαετίες ενσωμάτωσης της ρωσικής οικονομίας στις παγκόσμιες αγορές.

Ενδεικτική της αίσθησης που διαμορφώνεται είναι η εκτίμηση της Αλεξάντρα Προκοπένκο, πρώην δημοσιογράφου και συμβούλου της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, η οποία πλέον είναι εργάζεται για το Κέντρο Ευρασίας Carnegie Russia με έδρα το Βερολίνο. «Το καλύτερο στο οποίο ελπίζουν οι αξιωματούχοι πλέον είναι να χάσει η Ρωσία [τον πόλεμο] χωρίς ταπείνωση», είπε χαρακτηριστικά.